Aναιμια
Συγγραφέας Μανώλης Νικολούσης Γράφτηκε στις ,
Η αναιμία είναι μια κατάσταση στην οποία δεν υπάρχουν αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια ή αιμοσφαιρίνη για να καλύψετε τις ανάγκες του σώματός. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια χρησιμοποιούν αιμοσφαιρίνη για να μεταφέρουν οξυγόνο στο σώμα σας.
Εάν έχετε αναιμία, οι ιστοί και τα όργανα στο σώμα σας ενδέχεται να μην έχουν αρκετό οξυγόνο. Αυτό μπορεί να σας αφήσει να αισθάνεστε κουρασμένοι, αδύναμοι και δύσπνοια.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να εμφανίσετε αναιμία. Μπορεί να είναι τόσο απλό όσο η διατροφή σας ή μερικές φορές μπορεί να είναι ένδειξη υποκείμενης κατάστασης υγείας.
Αιτίες αναιμίας
Η αναιμία μπορεί να χωριστεί σε διαφορετικούς τύπους ανάλογα με την αιτία. Σε γενικές γραμμές, αναπτύσσεται λόγω ενός από τους τέσσερις παρακάτω μηχανισμούς.
1)Το σώμα δεν παράγει αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει αρκετός σίδηρος, βιταμίνη Β12 ή φυλλικό οξύ στη διατροφή ή σε προβλήματα απορρόφησης αυτών των θρεπτικών συστατικών είτε σε μεγάλη κατανάλωση.
2)Εάν υπάρχει πρόβλημα με το μυελό των οστών , αυτό σημαίνει ότι δεν παράγονται αρκετά κύτταρα αίματος μέσα σε αυτά και ερυθρά αιμοσφαίρια.
3)Τα ερυθρά αιμοσφαίρια διασπώνται πολύ γρήγορα από το σώμα σας. Αυτό ονομάζεται αιμολυτική αναιμία.
4)Αιμορραγία. Αυτό μπορεί να είναι ξαφνικό, όπως για παράδειγμα από τραυματισμό. Ή θα μπορούσε να είναι σταδιακή απώλεια αίματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν μια γυναίκα έχει βαριές περιόδους. Μπορεί επίσης να συμβεί εάν υπάρχει μια πάθηση όπως πεπτικά έλκη που προκαλούν αιμορραγία στο έντερο.
Ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών
Εάν δεν υπάρχουν αρκετές βιταμίνες ή μέταλλα στη διατροφή, το σώμα μπορεί να μην παράγει αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια. Ο πιο κοινός τύπος αναιμίας είναι η αναιμία από έλλειψη σιδήρου. Μπορεί επίσης να γίνετε αναιμικοί εάν δεν υπαρχει αρκετή βιταμίνη Β12 ή φυλλικό οξύ. Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους μπορεί να υπάρχει ανεπάρκεια
1) Εγκυμοσύνη – σε περίπτωση εγκυμοσύνης, θα χρειαστεί περισσότερο σίδηρο και φυλλικό οξύ από το κανονικό, ώστε το ποσό που παίρνεται από τη διατροφή να μην είναι πλέον αρκετό.
2) Διατροφή – εάν η διατροφή είναι κακή ή ακολουθείται μια vegan δίαιτα, υπαρχει μεγαλύτερος κίνδυνο αναιμίας.
3) Μια κατάσταση που επηρεάζει την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από το έντερο. Ορισμένες καταστάσεις υγείας, όπως η νόσος του Crohn, η κοιλιοκάκη ή η κακοήθης αναιμία μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια ορισμένων θρεπτικών ουσιών.
Άλλες αιτίες αναιμίας
Μερικοί από τους λιγότερο κοινούς λόγους αναιμίας περιγράφονται παρακάτω.
1) Μια κατάσταση που επηρεάζει το μυελό των οστών όπως για παράδειγμα,μυελοδυσπλαστικο σύνδρομο ,λευχαιμία ή απλαστική αναιμία. Επειδή ο μυελός των οστών είναι εκεί όπου δημιουργούνται τα κύτταρα του αίματος , αυτές οι καταστάσεις μπορεί να σημαίνει ότι δεν παράγονται αρκετά.
2) Μια κατάσταση που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα – για παράδειγμα, λοιμώξεις, καρκίνους (όπως καρκίνος του εντέρου) και άλλες ασθένειες. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν συνεχή φλεγμονή στο σώμα , γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή λιγότερων ερυθρών αιμοσφαιρίων.
3) Μια αυτοάνοση πάθηση όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή μια λοίμωξη όπως ο αδενικός πυρετός. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να κάνουν το σώμα να καταστρέψει τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
4) Γενετική διαταραχή όπως θαλασσαιμία ή δρεπανοκυτταρική αναιμία. Αυτά προκαλούν την καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων ή την παραμόρφωση, ώστε να μην λειτουργούν σωστά.
5) Η χημειοθεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου μπορεί να επηρεάσει τον μυελό των οστών . Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.
6) Η χρόνια νεφρική νόσος μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και να οδηγήσει σε αναιμία.
Συμπτώματα αναιμίας
Η αναιμία που αναπτύσσεται αργά με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να μην δώσει αρχικα καθόλου συμπτώματα. Αλλά μπορεί τελικά να αρχίσει με την πάροδο του χρόνου και την πτώση της αιμοσφαιρίνης να παρατηρηθούν κάποια συμπτώματα.
Συμπτωματα:
Κούραση και αδυναμία
Ζαλη
Αισθημα λιποθυμίας
Μυϊκή αδυναμία
Δύσπνοια
Ασυνήθιστα έντονο χτύπημα της καρδιάς (αίσθημα παλμών)
Μπορεί επίσης να υπάρχουν και άλλα συμπτώματα, ανάλογα με το τι προκαλεί την αναιμία. Για παράδειγμα, τα κόπρανα (κόπρανα) μπορεί να είναι σκοτεινά και να μοιάζουν με πίσσα εάν υπάρχει μια κατάσταση που προκαλεί αιμορραγία στα έντερα. Μπορεί να υπάρχουν πονόλαιμος ή αλλαγές στη γεύση , εάν έχετε έλλειψη σιδήρου, φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν από άλλα πράγματα, αλλά εάν υπάρχει κάποιο από αυτά, επικοινωνήστε με το γιατρό σας για συμβουλές.
Διάγνωση αναιμίας
Ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή και τυχόν φάρμακα , καθώς και τυχόν πρόσφατες ασθένειες και το οικογενειακό ιστορικό είναι απαραίτητες . Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση αίματος. Αυτό θα ελέγξει το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης στο αίμα, πόσα κύτταρα αίματος υπάρχουν, καθώς και το μέγεθος και το σχήμα τους. Ο γιατρός μπορεί επίσης να ελέγξει τα επίπεδα σιδήρου, βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος.
Μια εξέταση αίματος μπορεί να είναι το μόνο που χρειάζεται εάν είναι προφανές τι προκαλεί την αναιμία. Εάν δεν υπάρχει προφανής αιτία, ίσως χρειαστεί να γίνουν συμπληρωματικές εξετάσεις όπως μυελογραμμα η κάποια απεικονιστική μέθοδος.
Θεραπεία της αναιμίας
Η θεραπεία που χρειάζεται εξαρτάται από το τι προκαλεί την αναιμία. Εάν υπαρχει μια κατάσταση υγείας που μπορεί να προκαλεί αναιμία, θα χρειαστεί θεραπεία για αυτή τη συγκεκριμένη κατάσταση και σε κάποιες περιπτώσεις μετάγγιση αιματος. Και εάν τα φάρμακα μπορεί να είναι η αιτία, ίσως χρειαστεί να σταματήσουν για κάποιο διάστημα η να χρειαστεί αντικατάσταση τους.
Μερικές φορές ο γιατρός μπορεί απλώς να παρακολουθεί εάν η αναιμία δεν προκαλεί πάρα πολλά προβλήματα και δε χρειάζεται μετάγγιση . Αλλά αν αρχίζει να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, μπορεί να χρειαστείτε θεραπεία. Μερικές από τις κύριες θεραπείες για διάφορους τύπους αναλύονται παρακάτω
Συμπληρώματα διατροφής και διατροφή
Εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχει έλλειψη σιδήρου, φυλλικού οξέος ή βιταμίνης Β12, ίσως χρειαστεί πάρετε συμπληρώματα αυτών για να αυξηθούν τα επίπεδα στο αίμα. Ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ συνήθως λαμβάνονται ως δισκία, ενώ μπορεί να έχετε βιταμίνη Β12 ως ενέσιμα. Ίσως χρειαστεί να συνεχίσετε να παίρνετε συμπληρώματα για αρκετούς μήνες έως ότου τα επίπεδα στο αίμα σας επανέλθουν στο φυσιολογικό. Μερικές φορές, ίσως χρειαστεί να συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα η εφ᾽όρου ζωής. Παρενέργειες όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία και ασθένεια είναι συχνές κατά τη λήψη δισκίων σιδήρου.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να δώσει μερικές συμβουλές για το πώς να παίρνει περισσότερο σίδηρο, βιταμίνη Β12 ή φυλλικό οξύ στη διατροφή σε συνεργασία με κάποιον ειδικό διαιτολόγο. Αυτό θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε τα επίπεδα αυτών των θρεπτικών ουσιών μακροπρόθεσμα και να εμποδίσει την αναιμία. Ακολουθούν μερικές καλές πηγές σιδήρου, φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β12.
Σίδηρο
κόκκινα κρέατα, συμπεριλαμβανομένων βοδινού και αρνιού
σκούρα πράσινα λαχανικά συμπεριλαμβανομένων σπανάκι, λάχανο και λάχανο
αποξηραμένα φρούτα όπως βερίκοκα, δαμάσκηνα και σταφίδες
ψωμί με σίδηρο
Φυλικό οξύ
πουλερικά, χοιρινό και οστρακοειδή
ρεβίθια και μπιζέλια
καστανό ρύζι
πράσινα λαχανικά συμπεριλαμβανομένων σπανάκι, λάχανο και μπρόκολο
εσπεριδοειδή όπως πορτοκάλια
εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως δημητριακά
Βιταμίνη Β12
κόκκινα κρέατα, συμπεριλαμβανομένων βοδινού και αρνιού
αυγά
γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα
εμπλουτισμένη σόγια, ψωμί και προϊόντα δημητριακών
σολομός και γάδος
Θεραπείες για σοβαρή και συνεχιζόμενη αναιμία
Εάν υπαρχει σοβαρή αναιμία ή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με συμπληρώματα διατροφής, ο γιατρός μπορεί να σας προσφέρει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες θεραπείες.
Οι παράγοντες διέγερσης της ερυθροποιητίνης (ESAs) μπορούν να βοηθήσουν τον μυελό των οστών να δημιουργήσει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Μπορεί να είναι μια επιλογή εάν υπάρχει αναιμία που σχετίζεται με μια μακροχρόνια κατάσταση υγείας, όπως η νεφρική νόσος.
Μια μετάγγιση αίματος θα δώσει αίμα από έναν προσεκτικά επιλεγμένο δότη Χρησιμοποιείται σε όλους τους τύπους αναιμίας, αν και συνήθως μόνο ως έσχατη λύση εάν υπάρχουν ιδιαίτερα σοβαρά συμπτώματα αλλά συνήθως σε θεραπείες κακοηθειών με χημειοθεραπεία.
Κορτικοστεροειδή ή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της σπλήνας σας (σπληνεκτομή) μπορεί να προταθεί από το γιατρό εάν η αναιμία προκαλείται από αυτοάνοση πάθηση.
Μπορεί να προσφερθεί ανοσοκατασταλτική θεραπεία εάν υπάρχει σοβαρός τύπος αναιμίας στον οποίο ο μυελός των οστών δεν παράγει αρκετά κύτταρα του αίματος (απλαστική αναιμία).
Μερικές φορές συνιστάται μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων για άτομα με απλαστική αναιμία. Περιλαμβάνει την αντικατάσταση του μυελού των οστών που δεν λειτουργεί σωστά με βλαστικά κύτταρα από έναν δότη. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να παράγουν νέο, υγιή μυελό των οστών.
Για λιγότερο κοινό τύπο αναιμίας, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η θεραπεία σας θα προσαρμοστεί στις προσωπικές σας περιστάσεις. Ζητήστε από το γιατρό σας να εξηγήσει τις επιλογές σας.
Επιπλοκές της αναιμίας
Μπορεί να εμφανίιστουν επιπλοκές εάν η αναιμία είναι σοβαρή και δεν ληφθει η κατάλληλη θεραπεία. Για παράδειγμα, η αναιμία μπορεί να επιδεινώσει ένα υπάρχον καρδιακό πρόβλημα όπως στηθάγχη ή καρδιακή ανεπάρκεια.
Μανώλης Νικολούσης,
Αιματολόγος
