Διατροφικές αλλεργίες στα παιδιά
Συγγραφέας Ειρήνη Μπαμπαρούτση Γράφτηκε στις ,
Συμβουλές για την διαχείριση παιδικών τροφικών αλλεργιών και οι πηγές τους
Πιθανά να έχετε ή να γνωρίζετε ένα παιδί που έχει αλλεργίες σε τρόφιμα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρή. Καταλαβαίνουμε ότι οι διατροφικές αλλεργίες δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμες. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία για αυτές και επειδή μπορεί να ποικίλλουν από παιδί σε παιδί δεν υπάρχει μία λύση σχετικά με την διαχείρισή τους.
Μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες είναι ότι πολλοί δεν καταλαβαίνουν πραγματικά τις διατροφικές αλλεργίες. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει περισσότερα παιδιά από όσα μπορεί να πιστεύετε και γι’αυτό αξίζει να ενημερωθείτε σωστά.
Ο στόχος είναι η παροχή μιας θετικής προσέγγισης για την κατανόηση διατροφικών αλλεργιών και συμβουλών που θα βοηθήσουν τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και άλλους ενήλικες να διαχειριστούν αυτήν την κατάσταση πιο εύκολα.
Σύμφωνα με μια έκθεση των Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων(CDC) και Διατροφικών Αλλεργιών και Δικτύων Αναφυλαξίας(FAAN) στην Αμερική:
- Υπολογίζεται ότι 3 εκατομμύρια παιδιά έχουν μια αλλεργία τροφίμων.
- Ένα στα 17 παιδιά, ηλικίας κάτω των τριών ετών, έχει μια αλλεργία τροφίμων.
- Η αλλεργία σε φυστίκια διπλασιάστηκε σε παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών κατά την περίοδο 1997-2002.
- Ακόμα και ίχνη ενός αλλεργιογόνου σε τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση.
Πόσο καιρό διαρκούν οι διατροφικές αλλεργίες;
Υπάρχουν κάποια καλά νέα σχετικά με τις διατροφικές αλλεργίες. Τα παιδιά συχνά ξεπερνούν τέτοιου είδους αλλεργίες κατά την διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας.
Εκτιμάται ότι το 80%-90% των αλλεργιών από αυγό, γάλα, σιτάρι και σόγια φεύγει μέχρι την ηλικία των πέντε ετών.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ διατροφικής αλλεργίας και δυσανεξίας;
Οι άνθρωποι συχνά μπερδεύουν την διαφορά αυτών των δύο καταστάσεων. Υπάρχει όμως διαφορά! Ένα παιδί με αλλεργία πρέπει να αποφεύγει τις επικίνδυνες για αλλεργίες τροφές ενώ ένα παιδί με δυσανεξία θα μπορεί να καταναλώσει μικρές ποσότητες του συγκεκριμένου τρόφιμου χωρίς πρόβλημα.
Διατροφική αλλεργία:
- Προκαλείται από αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος όταν το σώμα λανθασμένα θεωρεί ότι ένα τρόφιμο ή ένα συστατικό τροφίμου είναι επιβλαβές γι αυτό και προκαλεί αντισώματα για να επιτεθεί.
- Ξεκινά μια αντίδραση από χημικές αλλαγές που προκαλούν πρήξιμο και ερεθισμό στο σώμα.
- Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν μούδιασμα στο στόμα, εξανθήματα, πρήξιμο στα χείλη ή δυσκολία στην αναπνοή.
Δυσανεξία:
- Προκαλεί προβλήματα για τα παιδιά χωρίς την μεσολάβηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Μπορεί να διαρκέσει ώρες, μέρες ή κάποιες φορές και εβδομάδες πριν το παιδί νιώσει κάποια δυσφορία.
- Δημιουργεί προβλήματα πέψης ορισμένων τροφών προκαλώντας ευαισθησία.
- Η δυσανεξία στην λακτόζη είναι ένα παράδειγμα τροφικής δυσανεξίας που συχνά συγχέεται με διατροφική αλλεργία. Δυσανεξία στην λακτόζη είναι όταν το παιδί έχει πρόβλημα αφομοίωσης του σακχάρου του γάλακτος. (λακτόζη) προκαλώντας συμπτώματα όπως φούσκωμα και πόνο στο στομάχι.
Κοινές διατροφικές αλλεργίες
Να θυμάστε ότι οποιοδήποτε τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει διατροφική αλλεργία και γι’αυτό είναι σημαντικό να έχετε επίγνωση των σημαδιών και των συμπτωμάτων. Όμως υπάρχουν συγκεκριμένα τρόφιμα που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Ειδικότερα, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τα οχτώ πιο γνωστά τρόφιμα που μπορούν να προκαλέσουν μια αλλεργική αντίδραση σε παιδιά.
Αυτά είναι:
- Γάλα (γαλακτοκομικά)
- Αυγά
- Φυστίκια αράπικα
- Σόγια (soybeans)
- Σιτάρι
- Ξηροί καρποί δέντρων (όπως καρύδια, φυστίκια, αμύγδαλα)
- Οστρακοειδή (όπως γαρίδες, καβούρια και αστακοί)
Συμπτώματα διατροφικών αλλεργιών
Παιδιά με διατροφικές αλλεργίες μπορεί να έχουν διαφορετικές αντιδράσεις. Η σοβαρότητα μιας διατροφικής αλλεργίας μπορεί πραγματικά να ποικίλλει από παιδί σε παιδί. Μερικά παιδιά μπορεί να αντιδράσουν με ήπια συμπτώματα, όπως εξάνθημα ή φαγούρα. Ενώ άλλα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν αλλεργικές αντιδράσεις τόσο σοβαρές που εάν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα μπορεί να αποτελέσουν απειλή για την ζωή τους. Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τι είδος αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να βιώσει ένα παιδί.
Οι περισσότερες διατροφικές αλλεργίες εμφανίζονται μέσα σε λίγα λεπτά από την κατανάλωση του τροφίμου που προκαλεί την συγκεκριμένη κατάσταση. Ωστόσο, ορισμένες αντιδράσεις μπορεί να εμφανιστούν από δύο έως και τέσσερις ώρες μετά. Οι αλλεργικές αντιδράσεις χρειάζεται να ληφθούν σοβαρά υπόψη ενώ κάποιες μπορεί να ξεκινήσουν ήπια και έπειτα να εξελιχθούν πιο σοβαρά.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα αντιδράσεων διατροφικής αλλεργίας περιλαμβάνουν:
- Κνίδωση
- Εξάνθημα με φαγούρα
- Πρήξιμο
- Κνησμός
- Μυρμήγκιασμα ή οίδημα των χειλιών, της γλώσσας ή του στόματος
- Εμετοί
- Κοιλιακές κράμπες
- διάρροια
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:
- Βήχας
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Συριγμός
- Πτώση αρτηριακής πίεσης
- Απώλεια συνείδησης
Τι να κάνετε όταν νομίζετε ότι το παιδί σας έχει μια αλλεργική αντίδραση.
Είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγετε το τρόφιμο στο οποίο είναι αλλεργικό το παιδί σας (γνωστό και ως αλλεργιογόνο) και να είστε ικανοί να αναγνωρίσετε πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις. Συζητήστε με τον παιδίατρο ένα σχέδιο δράσης για την διατροφική αλλεργία και βεβαιωθείτε ότι όλοι οι ενήλικες που συναναστρέφονται με το παιδί σας έχουν αντίγραφο αυτού του πλάνου. Εάν ο γιατρός σας σας έχει συνταγογραφήσει επινεφρίνη για το παιδί σας, αυτό το φάρμακο μπορεί να είναι σωτήριο και πρέπει να είναι διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή.
Εκτυπώστε ένα σχέδιο σε περίπτωση διατροφικής αλλεργίας.
Το φαγητό μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά με μια εντυπωσιακή ποικιλία τρόπων. Το παιδί σας μπορεί να αναπτύξει αλλεργία σε προχωρημένη παιδική ηλικία ακόμη και εάν ποτέ δεν είχε. Ο παιδίατρος ή ο αλλεργιολόγος μπορεί να κάνει εξετάσεις για να εντοπίσει τις αλλεργίες και να παρακολουθήσει εάν υποχωρούν.
- Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει μια αντίδραση καλέστε τον παιδίατρό σας αμέσως.
- Εάν το παιδί σας φαίνεται να είναι σε κίνδυνο, καλέστε το 166.
- Εάν πρέπει να δώσετε επινεφρίνη στο παιδί σας, καλέστε αμέσως μετά το 166.
Ασφάλεια για διατροφική αλλεργία στο σχολείο
Σχεδόν συχνά βρίσκουμε τροφή στο δημοτικό σχολείο και σε προγράμματα μετά το σχολείο. Είτε πρόκειται για δραστηριότητες είτε για σχολικά πάρτυ, τα τρόφιμα είναι παντού!
Είναι σημαντικό η δασκάλα του παιδιού σας, η υπεύθυνη του κυλικείου και οποιοσδήποτε ενήλικας να έχουν επίγνωση της διατροφικής του αλλεργίας.
Δώστε στις δασκάλες ένα αντίγραφο του σχεδίου δράσης.
Ο σχολικός φάκελος του παιδιού σας θα πρέπει επίσης να είναι ενήμερος με το συγκεκριμένο πρόβλημα. Με αυτόν τον τρόπο ο εκπαιδευτικός μπορεί είτε να βρει μια ασφαλή τροφική εναλλακτική είτε ένα αντικείμενο, μη διατροφικό, για τα μαθήματα κατά την διάρκεια του σχολικού έτους.
Μπορεί να είναι ανησυχητικό όταν συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας έχει μια διατροφική αλλεργία. Θα απαιτήσει αυστηρή επιμέλεια για την αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων στα σχολικά, κοινωνικά, σπιτικά και πάσης φύσεως περιβάλλοντα που ζει το παιδί σας.
Η κατανόηση διατροφικών αλλεργιών, η σαφής επικοινωνία και ένα σχέδιο δράσης είναι απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση. Η θετική σας προσέγγιση και η κατανόηση θα είναι επίσης σημαντική βοήθεια στην αντιμετώπιση των παιδικών διατροφικών αλλεργιών.
Ειρήνη Μπαμπαρούτση, Ph.D.
Κλινική διαιτολόγος – Αθλητική διατροφολόγος,
