Η μεταβολική & βιοχημική διάσταση του καρδιακού επεισοδίου
Συγγραφέας Γεωργία Κατσογριδάκη Γράφτηκε στις ,
Επιδίωξη και τελικός σκοπός της Ιατρικής, είναι να επιτευχθεί η πλήρης θεραπεία του πάσχοντος ατόμου, πράγμα που αποτελεί για τον γιατρό τη μεγαλύτερη ηθική ικανοποιίηση και ανταμοιβή, γιατί έρχεται σαν επιστέγασμα της πρακτικής εφαρμογής των γνώσεων και επιβράβευσης των προσπαθειών του.
Βέβαια, η γνώση της φύσεως και γενικά των συνθηκών της αρρώστιας, μπορεί να αποτελεί ουσιαστικό μέρος, αλλά δεν ειναι το άπαν της θεραπείας.
Εκείνο που προέχει είναι το πρακτικό αποτέλεσμα, η θεραπεία αυτή καθαυτή που κατά τον Helmotz αποτελεί τον ανώτερο και ιερότερο σκοπό στη ζωή. Όχι μόνο θεωρία, αλλά και πράξη, πράξη συνδυασμένη με δράση. Και όταν λεμε πράξη εννοούμε τη σωστή εφαρμογή των θεωρητικών κανόνων και γνώσεων που αξιοποιείται με τη δράση στην εκτέλεση του καθήκοντος που θα γίνει ευσυνείδητα και με την καλοπροάιρετη διάθεση που πρέπει να χαρακτηρίζει τον γιατρό σαν άξιο της αποστολής του επιστήμονα.
Ο γιατρός στην εκτέλεση του έργου του μοιάζει με τον επιτελάρχη που καταστρώνει το σχέδιο του για να κτυπήσει και τελειωτικά να εξουδετερώσει τον εχθρό. Όπως ο επιτελάρχης που ειναι γνώστης των στρατηγικών κανόνων αφενός και αφετέρου των θέσεων που κατέχει ο αντίπαλος των διαμορφώσεων του εδάφους, των κλιματολογικών συνθηκών και γενικά του πεδίου της μάχης, έτσι και ο γιατρός έχει να καταπολεμήσει και να νικήσει τον εχθρό που στην προκειμένη περίπτωση παρουσιάζεται με την μορφή των παθήσεων των κυκλοφορικών οργάνων, έναν εχθρό που κάποτε επιτίθεται ύπουλα όπως στις χρόνιες μυοκαρδίτιδες ή στη χρόνια ανεπάρκεια των στεφανιαιων αγγείων και άλλοτε αιφνιδιαστικά και αναπάντεχα όπως στα εμφράγματα.
Πρωτου εφαρμόσουμε μια οποιαδήποτε θεραπεία πρώτα πρώτα πρέπει να επιτύχουμε καλή διάγνωση απαραίτητη για να καταστρωθεί το σχέδιο επιθέσεως εναντίον της συγκεκριμένης πια αρρώστιας. Κατά τον Jagic μια θεραπεία για να είναι επιτυχής πρέπει να κατευθυνεται ορθώς από τη σωστή διάγνωση. Η σωστή διάγνωση θα στηριχθεί πάνω στα επιστημονικά δεδομένα και την ανάλογη γνώση και πείρα του γιατρου. Εσφαλμένη διάγνωση σημαίνει αποτυχημένο δρόμο θεραπείας και επομένως σφαλερά και καταστρεπτικά αποτελέσματα.
Πώς και γιατί συμβαίνει το καρδιακό επεισόδιο;
Η διακοπή της τροφοδοσίας του μυοκαρδίου με οξυγόνο, δεν αρκεί για να το καταστρέψει. Η καρδιά ειναι ένα από τα πιο ανθεκτικά όργανα και ο θάνατος της προϋποθέτει ακραία κατάχρηση. Άλλωστε σύμφωνα με τον Μελέτιο, το όνομα ετυμολογείται «παρά το κραδαίνω το σείω, αεικίνητος γαρ η καρδία». Όταν οι βασικές μεμβράνες των τριχοειδών αγγείων και των αρτηριών δεν εξασφαλίζουν τον επαρκή εφοδιασμό οξυγόνου, σακχάρων και ινσουλίνης στο μυοκάρδιο, η αντλητική και συσπαστική του ικανότητα υποβαθμίζεται σημαντικά. Προκειμένου να συνεχίσουν το έργο τους με λιγότερο οξυγόνο, τα κύτταρα ζυμώνουν γλυκόζη για να παραγάγουν ενέργεια. Ωστόσο αυτή η αναερόβια διεργασία παράγει γαλακτικό οξύ, το οποίο δημιουργεί όξινο pH στο μυκό ιστό.
Για να συντηρήσει την αντλητική της δράση, η καρδιά επιστρατευει ένα έκτακτο εργαλείο προκειμένου να αποκτήσει ενέργεια: κινητοποιεί και διασπά τα λίπη. Με αναερόβιες συνθήκες, γίνεται ενεργοποίηση μεταβολικών διεργασιών -χωρίς οξυγόνο. Η βιοχημική τυχη των λιπών αυτών, είναι να μετατραπούν σε επιβλαβή, κυτταροκτόνα οξέα. Έπειτα, οι πρωτείνες χρησιμοποιουνται για να παραχθεί ενέργεια αλλά τα παραπροιοντα αυτής της διεργασίας ειναι επιβλαβή λιπαρά οξέα. Επειδή η πάχυνση των τριχοειδών αγγείων του συνδετικού ιστού και του λεμφικού συστήματος και της καρδιάς κωλυει την αποβολή των μεταβολικών αποβλήτων, το μυοκάρδιο γεμίζει με επιβλαβές όξινο υλικό. Αυτά τα μεταβολικά απορρίματα προκαλούν έντονο άλγος στην καρδιά.
Όταν το ουρικό οξύ, παραπροιον του μεταβολισμού που προέρχεται από τη διάσπαση γηρασμένων φθαρμένων κυττάρων, συσσωρευτεί στον συνδετικό ιστό, παρουσιάζεται ουρική αρθριτιδα.
Η ουρική αρθρίτιδα ειναι επώδυνη αρθριτιδα. Η συμφόρηση στον συνδετικό ιστό προκαλεί αφυδάτωση στα μυικά κύτταρα, γεγονός που προτρέπει μια ομάδα κυττάρων που ειναι γνωστά ως σιτευτικά κύτταρα (mast cells), να εκκρίνουν την ορμόνη ισταμίνη (ορμονη που ρυθμίζει το μεταβολισμό του νερού). Αν αυτή η μορφή μυικού ρευματισμού παρουσιαστεί στην καρδιά, προκαλείται στηθαγχη. Τόσο η συσσώρευση των όξινων ουσιών (ουρική αρθρίτιδα) όσο και η έλλειψη οξυγόνου, τελικά προκαλούν το θάνατο των κυττάρων της καρδιάς.
Το καρδιακό επεισόδιο μπορεί να συμβεί με διάφορους τρόπους:
- Ο συνδετικός ιστός που περιβάλλει τα κύτταρα της καρδιάς μπορεί να περιέλθει σε ιδιαίτερα σοβαρή συμφόρηση με επακόλουθο τον ανώδυνο θάνατο των καρδιάκων κυττάρων από ασφυξία
- Μπορεί να παρουσιαστεί στηθάγχη, γεγονός που σημαίνει ότι το μυοκάρδιο καταστρέφεται εξαιτίας των όξινων ουσιών και της έλλειψης οξυγόνου
- Οι βασικές μεμβράνες των τριχοειδών αγγείων και των αρτηριών αποφράσσονται και αδυνατούν να εφοδιάσουν την καρδιά με οξυγόνο. Επειτα συμβαίνει καρδιακή προσβολή στο σημείο κορεσμού της δυνατότητας αποθήκευσης πρωτεΐνης.
- Ενας θρόμβος επικολλάται από ένα αιμοφόρο αγγείο που έχει υποστεί συμφόρηση και αλλοιώσεις εισέρχεται στην καρδιά και κωλυει τον εφοδιασμό οξυγόνου. Το ίδιο σενάριο μπορεί να προκαλέσει και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Γεωργία Κατσογριδάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
