Αποθήκευση πρωτείνης, η βραδυφλεγής βόμβα των αγγείων
Συγγραφέας Γεωργία Κατσογριδάκη Γράφτηκε στις ,
Παρατηρώντας τα μεγάλα σαρκοφάγα ζώα, στο φυσικό τους περιβάλλον – τη ζούγκλα, διαπιστώνουμε ότι τα μεγάλα αιλουροειδή όπως το λιοντάρι, που τρώνε αποκλειστικά μικρότερα φυτοφάγα, δεν πεθαίνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά απο νεφροπάθεια. Υψηλή κατανάλωση ζωικής πρωτείνης και μικρή πρόσληψη νερού.
Πράγματι αυτή η διαπίστωση μας σοκάρει, δεδομένου ότι είμαστε εξοικειωμένοι να ακούμε σχετικά με τη συσχέτιση της αυξημένης κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και νόσων των αγγείων.
Τι πραγματικά συμβαίνει;
Τα παχύσαρκα άτομα, έχουν υψηλή συγκέντρωση πρωτείνης και λιπών. Όπως είναι γνωστό, η τάση του αίματος να σχηματίζει θρόμβους, που ουσιάστικά ειναι το fil rouge για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, πηγάζει σχεδόν αποκλειστικά από τον κορεσμό του αίματος από πρωτείνη. Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι το κάπνισμα αυξάνει τη συγκέντρωση της πρωτείνης στο αίμα.
Από την άλλη, τα λίπη δεν συσχετίζονται με το σχηματισμό θρόμβων. Προσπαθώντας να αναχαιτίσουν το καρδιακό επεισόδιο τα κύτταρα των τριχοειδών αγγείων, απορροφούν το πλεονασμα της πρωτείνης, το μετατρέπουν σε ίνες κολλαγόνου και έπειτα το αποθηκευουν στις βασικές μεμβράνες. Ο μηχανισμός αυτος –αν και εκ πρώτης όψεως- σωζει τη ζωή του ατόμου, διότι μειώνει τη ρευστότητα του αίματος,, καθιστά παχύτερα τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και επομένως τα καθιστά ευπαθη σε αλλοιώσεις.
Η διερεύνηση του συνδετικού ιστού, μέσω εξετάσεων, σε παχύσαρκα άτομα, έδειξε, ότι ο συνδετικός ιστός τους, δεν περιέχει μόνο διογκωμένα λιποκυτταρα (λιποίδημα), αλλά και μεγάλες δόσεις πυκνών ινών κολλαγόνου. Το κολλαγόνο, όπως γνωρίζουμε είναι πρωτείνη. Η δόμηση περισσότερων ινών κολλαγόνου, από οσες χρειάζεται ο οργανισμός, είναι ένα αντιρροπιστικό μέτρο στο οποίο καταφεύγει ο οργανισμός για να διαχειριστεί την ύπαρξη υψηλής συγκέντρωσης πρωτεινών στο αίμα. Μετά την αποβολή της πρωτείνης από αυτό, το αίμα γίνεται πιο αραιο και αποσοβείται το απειλητικό για τη ζωή επεισόδιο. Ωστόσο η κατάσταση, αλλάζει δραματκά όταν οι αποθήκες πρωτείνης γεμίζουν σε βαθμό κορεσμού και το άτομο εξακολουθεί να επιμένει στην υψηλή πρόσληψη πρωτείνης. Σε αυτή τη περίπτωση, η ρευστότητα του αίματος αυξάνεται μόνιμα, καλλιεργώντας κάθε ευνοική συγκυρία για το σχηματισμό θρόμβων.
Όπως και στα αρχαία δράματα, όταν η πλοκή έφθανε σε κορύφωση με αδιέξοδο, ο δραματουργός επικαλείτο τον «από μηχανής θεό», έτσι και στη διαχείριση του αρρώστου, αν δεν πάρει ασπιρίνη, η οποία μειώνει την πηκτικότητα του αίματος, εμφιλοχωρεί ο κίνδυνος για καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η τακτική αυτή δεν μπορεί να έχει μακρόπνοο σχεδιασμό. Σε αυτή την περίπτωση η ασπιρινη όχι μονο δεν προλαμβάνει αυτά τα επεισόδια, αλλά τα προκαλεί. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι, η κατά το δοκούν τακτική πρόσληψη ασπιρίνης, αυξάνει τον κίνδυνο για εν δυνάμει θανατηφόρες αιμορραγίες και όταν το άτομο διακόψει την ασπιρίνη, αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό ο κίνδυνος για καρδιακό επεισόδιο.
Μετρήσεις, εδειξαν ότι ο γενναίος θερμιδικός περιορισμός της τροφικής πρόσληψης κατά περιόδους, μειώνει το μέγεθος και την ποσότητα τόσο των λιποκυττάρων όσο και των ινών κολλαγόνου. Αυτό δείχνει ότι και η υπέρμετρη πρόσληψη πρωτείνης ουσιαστικά αυξάνει τις πρωτεινικές ίνες του οργανισμού. Όπως αναφέραμε πρωτύτερα, τα πρωτεινικά αποθέματα συσσωρευονται στις βασικές μεμβράνες των τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων και στον συνδετικό ιστό που περιβάλλει τα κύτταρα. Ως άμεση συνέπεια αυτής της εξέλιξης per se, τα υπερτροφικά τοιχώματα των αγγειών αδυνατούν να απορροφήσουν επαρκείς πόσοτητες οξυγόνου, νερού και θρεπτικών στοιχείων με επακολουθο την αδυναμία αποβολής των μεταβολικών παραπροιόντων που παράγουν τα κύτταρα. Όπερ σημαίνει ότι, τα κύτταρα που απαρτίζουν αυτά τα αιμοφόρα αγγεία υφίστανται αλλοιώσεις και τελικά πεθαίνουν από ασιτία, ασφυξία και αφυδάτωση.
Σε ένα νέο ηλικιακά άτομο, τα κύρια αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς έχουν διάμετρο περί τα 3 χιλ. Αν το διατροφικό του προφιλ, χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη ποσότητα πρωτείνης, τα υπο φυσιολογικές συνθήκες λεία εσωτερικά τοιχώματα του αγγείου, εκφυλίζονται, δράση που λειτουργεί αθροιστικά και προοπτικά. Έτσι το αγγείο γίνεται υπερτροφικό και χάνει την ελαστικότητα του. Το επακόλουθο είναι η παρακώλυση της κυκλοφορίας του αίματος σε όλο το κυκλοφορικό σύστημα και ενδεχομένως η πλήρης αποφραξη. Οι αποφραγμένες στεφανιαίες αρτηριές μοιαζουν με φθαρμένους γεμάτους άλατα σωλήνες. Τα τοιχώματα τους έχουν εικόνα καστανέρυθρη κιτρινωπή και ασβεστοποιημένη – τὰς μίξεις τῶν χρωμάτων οἱ ζωγράφοι φθορὰς ὀνομάζουσι.
Όπως μπορεί να συμπεράνει κανείς από τα προαναφερθέντα, με ταυτόχρονη αυξημένη κατανάλωση αμυλούχων τροφών, αυξάνεται η εκφύλιση των αγγείων, καθώς δημιουργείται πρόσφορο έδαφος προσκόλλησης στα τοιχώματα, αθηρωματικής πλάκας. Αυτό δεν συμβαίνει στα μεγάλα σαρκοφάγα που αναφέραμε στην εισαγωγή και για το λόγο αυτό, δεν έχουν αναδειχθεί τα καρδιαγγειακά ως βασική αιτία θανάτου τους.
Γεωργία Κατσογριδάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
