Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Συγγραφέας Κυριάκος Δημητριάδης Γράφτηκε στις ,
Ένα από τα πλέον συχνά προβλήματα των χεριών, ιδιαίτερα στις γυναίκες, είναι το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα. Προσβάλλει κυρίως γυναίκες μέσης ηλικίας κατά τη διάρκεια της έναρξης εμμηνόπαυσης.
Η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός είναι επίσης παράγοντες που χρονικά σχετίζονται με την έναρξη της νόσου.
Αίτια
Το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα είναι η πάθηση στην οποία πιέζεται το μέσο νεύρο στη περιοχή του καρπού. Το μέσο νεύρο σχηματίζεται στην αυχενική Μοίρα της σπονδυλικής στήλης, κυρίως από την 6η αυχενική ρίζα, αποτελώντας τμήμα της κατάληξης του βραχιονίου πλέγματος.
Πορεύεται κατά μήκος της έσω επιφανείας του βραχίονος, κατά μήκος της παλαμιαίας επιφανείας του αντιβραχίου και καταλήγει στα δάκτυλα, αφού διέλθει δια του καρπιαίου σωλήνα.Ο καρπιαίος σωλήνας είναι οστεο-ινώδης σωλήνας που το έδαφος του αποτελούν τα οστά του καρπού και η κορυφή του ο εγκάρσιος σύνδεσμος του καρπού.
Το περιεχόμενο του εκτός από το μέσο νεύρο, είναι οι 9 καμπτήρες τένοντες που εκτελούν τις κινήσεις των δακτύλων και του αντίχειρα. Ο σωλήνας είναι ανένδοτος και οποιαδήποτε αύξηση του όγκου των περιεχομένων ιστών (κυρίως του ελύτρου των καμπτήρων τενόντων), οδηγεί αναπόφευκτα σε πίεση του μέσου νεύρου που είναι και το πιο ευπαθές.
Τα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν σε πίεση του μέσου νεύρου στον καρπιαίο σωλήνα είναι πολλά.
- επαναλαμβανόμενη έντονη χρησιμοποίηση των χεριών
- επαναλαμβανόμενες κινήσεις κάμψεως του καρπού
- κατάγματα-εξαρθήματα του κάτω πέρατος της κερκίδος και των οστών του καρπού
- συστηματικές φλεγμονώδεις παθήσεις με συνηθέστερη μορφή την ρευματοειδή αρθρίτιδα
- ενδοκρινολογικές διαταραχές όπως είναι ο υπερθυρεοειδισμός ή οι ορμονικές διαταραχές μετά την εμμηνόπαυση και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού
- μεταβολικά νοσήματα, κυρίως ο σακχαρώδης διαβήτης
- ανατομικές ανωμαλίες
- τοπικοί όγκοι
Διάγνωση
Το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα εκδηλώνεται κυρίως με μούδιασμα στα δάκτυλα που νευρώνονται από το μέσο νεύρο, δηλαδή στον αντίχειρα, στο δείκτη, στο μέσο και στο μισό παράμεσο.
Τα δάκτυλα που εμπλέκονται περισσότερο είναι ο δείκτης και ο μέσος. Στην αρχή το μούδιασμα έρχεται και παρέρχεται, ενώ αργότερα γίνεται μόνιμο, εμφανίζεται κυρίως τις πρωινές ώρες και πολλές φορές ξυπνά την άρρωστη. Τα συμπτώματα αυτά για άγνωστο λόγο, υποχωρούν ή βελτιώνονται με την ανύψωση του μέλους και την άσκηση και επιδεινώνονται σε καταστάσεις όπου ο καρπός βρίσκεται σε κάμψη όπως στην οδήγηση ακόμα και στο διάβασμα της εφημερίδας.
Συχνά εμφανίζεται πόνος κεντρικότερα του καρπού στη μεσότητα του αντιβραχίου και στον αγκώνα, ενώ μερικές φορές μπορεί να φτάσει μέχρι τον βραχίονα και τον ώμο. Υπαισθησίες ή παραισθήσεις μπορεί να υπάρχουν σ’ ολόκληρο το χέρι και η απώλεια της αισθήσεως οδηγεί στο να πέφτουν δηλαδή τα αντικείμενα από το χέρι.
Μυική αδυναμία εμφανίζεται σε παραμελημένες καταστάσεις και εκδηλώνεται με ατροφία των μυών του θέναρος και αδυναμία χρησιμοποιήσεως του αντίχειρα.
Η διάγνωση επιτυγχάνεται με τη σωστή κλινική εξέταση, και επιβεβαιώνεται με τον εργαστηριακό έλεγχο (ηλεκτρομυογράφημα). Άλλες παθολογίες με παρόμοια κλινική εικόνα που συχνά συγχέονται από τον μη έμπειρο χειρουργό, είναι η πίεση του μέσου νεύρου κεντρικότερα από το καρπό. Το λεγόμενο αυχενικό σύνδρομο, η πίεση δηλαδή των νευρικών ριζών (Α6) από οστεόφυτα, ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, είναι η συνηθέστερη αιτία αιμωδιών του μέσου Νεύρου εκτός του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα. Το σύνδρομο πρηνιστού, η πίεση δηλαδή του μέσου νεύρου στον αγκώνα είναι άλλη μια αιτία εμφάνισης παρόμοιων αιμωδιών. Πολλές φορές η πίεση μπορεί να είναι τόσο στον αυχένα όσο και και στην περιοχή του καρπού (σύνδρομο διπλή συμπίεσης (double crash syndrome)). Η σωστή κλινικοεργαστηριακή εξέταση θα καθορίσει την ακριβή αιτία της συμπτωματολογίας και θα επιλέξει τη θεραπεία.
Θεραπεία
Η θεραπεία του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Ελαφρές μορφές αντιμετωπίζονται με νυχτερινούς νάρθηκες και αποφυγή κινήσεως κάμψεως του καρπού. Η ανάπαυση οδηγεί στη μείωση του ερεθισμού της περιοχής. Ταυτόχρονα, η χορήγηση με στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ενισχύει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Η έκχυση κορτιζόνης στον καρπιαίο σωλήνα επίσης, έχει προταθεί σαν θεραπεία σε πιο σοβαρά σύνδρομα πιέσεως του καρπιαίου σωλήνα και χρησιμοποιείται σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Στους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην συντηρητική αγωγή, καθώς και στους ασθενείς με έντονα σημεία πιέσεως, είναι απαραίτητη η χειρουργική διάνοιξη. Η εγχείρηση γίνεται με τοπική αναισθησία στην περιοχή του καρπού. Η τομή είναι επιμήκης 2-3cm περίπου και η αποσυμπίεση του μέσου νεύρου επιτυγχάνεται κατόπιν διατομής του εγκαρσίου συνδέσμου.
Η επέμβαση κρίνεται απόλυτα ασφαλής, συνήθως δεν παρουσιάζει επιπλοκές, και η πίεση δεν υποτροπιάζει. Τα περιστατικά υποτροπής που αναφέρονται οφείλονται είτε σε ατελή διάνοιξη, είτε σε πίεση του μέσου νεύρου σε περιοχή διαφορετική από το καρπιαίο σωλήνα.
Ενδοσκοπική διάνοιξη
Τα τελευταία χρόνια η ενδοσκοπική διάνοιξη εφαρμόζεται σε επιλεγμένους ασθενείς, με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Η επέμβαση γίνεται με τοπική ή περιοχική αναισθησία. Η τομή δέρματος είναι μήκους 1cm κεντρικά στο αντιβράχιο. Από αυτό το σημείο εισόδου εισάγεται η χειρουργική κάμερα και τα ειδικά εργαλεία διανοίξεως του εγκαρσίου συνδέσμου.
Η απ’ ευθείας όραση των εν τω βάθη ιστών (του μέσου νεύρου και των τενόντων) επιτρέπει την αποφυγή τραυματισμών τους καθώς στο παρελθόν άλλες μέθοδοι ενδοσκοπικής διανοίξεως χωρίς τη χρήση αρθροσκοπικής κάμερας παρουσίαζαν σχετικά αυξημένο ποσοστό επιπλοκών.
Σε σύγκριση με την ανοικτή μέθοδο της διανοίξεως του εγκαρσίου συνδέσμου η διατήρηση της συνέχειας του δέρματος αλλά και των υποκείμενων ιστών (υποδόριο λίπος-περιτονία) οδηγεί στην γρηγορότερη αποκατάσταση και στον μικρότερο περιορισμό δραστηριοτήτων στον ασθενή. Πολλοί όμως συγγραφείς επιμένουν ότι δεν υπάρχει στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ της ανοικτής και της ενδοσκοπικής μεθόδου.
Κυριάκος Α Δημητριάδης MD Msc
Ορθοπαιδικός Xειρουργός – Τραυματολόγος
