Από την δεκαετία του 1980 και ύστερα η αντιμετώπιση της λιθιασικής νόσου απλουστεύτηκε. Με την εφεύρεση του εξωσωματικού λιθοθρίπτη κάθε σχεδόν νεφρικός λίθος αντιμετωπίζονταν με αυτόν. Αποτέλεσμα αυτού είναι στις μέρες μας να μην υφίσταται νεφρικός λίθος στον οποίο να μη έχει δοκιμαστεί αυτή η μέθοδος μία τουλάχιστον φορά. Αλλοίμονο όμως οι δυνατότητες της εξωσωματικής λιθοθρυψίας είναι περιορισμένες σε μικρούς κάτω από 1.5-2 εκατοστά, μαλακούς λίθους χωρίς φλεγμονή.

Οι ασθενείς με νεφρολιθίαση ιδίως όταν αυτή ξεκινά από μικρή κάτω των 25 ετών ηλικία θα υποτροπιάσουν. Αυτό οδηγεί στην ανάγκη πλήρους εξάλειψης του νεφρικού λίθου ώστε να υπάρχει ελπίδα αποφυγής υποτροπής.

Οι ασθενείς με πολλαπλούς λίθους ή φλεγμονώδεις λίθους δεν είναι ασφαλές να αντιμετωπιστούν με εξωσωματική λιθοτριψία καθώς ο κίνδυνος ανεπανόρθωτης νεφρικής βλάβης αυξάνει σημαντικά.

Ιστορικά οι μέθοδοι θεραπείας των επίμονων περιπτώσεων νεφρολιθίασης έχουν κατά σειρά:

1.    Διαδερμική Νεφρολιθοτριψία (PCNL)
Η μέθοδος αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 80 και εξελίχθηκε στη δεκαετία του 90 σαν την κύρια μέθοδο αντιμετώπισης της περίπλοκης και όχι μόνο λιθίασης.
Στην επέμβαση αυτή δημιουργείται χαμηλά στην πλάτη του ασθενούς ένας δρόμος από το δέρμα προς το νεφρό. Εκεί τοποθετείται ένας σωλήνας διαμέτρου έως ενός εκατοστού.
Μέσα από αυτόν αφαιρούνται τα θραύσματα του λίθου.

Βλέπε βίντεο:

 

 

Μια ειδική περίπτωση όπου ένα pig tail παρέμεινε αρκετά στον άνθρωπο ώστε να δημιουργηθεί νέα πέτρα γύρω του:

 

 

Κάποτε, λόγω του μεγάλου μεγέθους του λίθου χρειάζονται περισσότεροι τέτοιοι δρόμοι όπως στις φωτογραφίες.

 

 

Επρόκειτο για μια σημαντική πρόοδο που παρέκαμπτε την ανοικτή χειρουργική με τις συχνές και σοβαρές επιπλοκές. Οι επιπλοκές της είναι σαφώς μικρότερες και οι ασθενείς έχουν ταχύτατη ανάρρωση και συνηθέστατα απαλλάσσονται από το πρόβλημα τους.

Παρά την πρόοδο που επέφερε η διάδοση της διαδερμική λιθοθρυψίας δεν ήταν η μέθοδος που μπορούσε να εφαρμοστεί στον οποιοδήποτε και να εγγυηθεί την αφαίρεση του λίθου. Περιπτώσεις ασθενών που δεν μπορούν να πάψουν να λαμβάνουν φάρμακα που εμποδίζουν την πήξη του αίματος ή ασθενών με αναπνευστικά προβλήματα και εξαιρετικά αυξημένο σωματικό βάρος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς σημαντικό ρίσκο. Τέλος περιπτώσεις με ανατομικές ιδιαιτερότητες, σκολίωση ή κύφωση ξεπερνούν τις δυνατότητες της μεθόδου.
2.    Ανιούσα Ενδονεφρική Λιθοτριψία (Retrograde Intra-Renal Surgery)
Η μέθοδος αναπτύχθηκε στην αρχή του 21 αιώνα και βασική της αρχή είναι η χρησιμοποίηση των υπαρχόντων οδών για την προσέγγιση και θραύση του νεφρικού λίθου.
Λέγεται ανιούσα ενδονεφρική χειρουργική γιατί το ενδοσκόπιο μπαίνει από την ουρήθρα του ασθενούς, ανέρχεται στον ουρητήρα και φτάνει στο νεφρό.

  

   

Βλέπε βίντεο:

 

 

Εκεί ερευνούνται όλοι οι χώροι του νεφρού και εντοπίζεται ο λίθος. Στις εικόνες φαίνεται το ενδοσκόπιο που ονομάζεται εύκαμπτο ουρητηροσκόπιο να επιθεωρεί το κάθε διαμέρισμα του νεφρού

  

Η ανάπτυξη και ορθή χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου κάνει κάθε πέτρα του νεφρού αντιμετωπίσιμη.

Καταρρίπτεται έτσι ο ισχυρισμός ότι μια πέτρα νεφρού που δεν ενοχλεί πρέπει να αφήνεται στην μοίρα της. Ο ένας λόγος είναι ότι μια πέτρα αργά ή γρήγορα θα κάνει ζημιά της και ο άλλος λόγος ότι με την μέθοδο αυτή καμία πέτρα δεν είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Περίπτωση λίθου του κάτω κάλυκα. Αυτή είναι η περίπτωση που οι περισσότεροι ουρολόγοι παλιά θεωρούσαν άλυτο πρόβλημα.
Το βίντεο αυτό παρουσιάστηκε στο 1ο συνέδριο Ειδικών στην Λιθιασική Νόσο στο Dubai 2012 και παρουσιάζει τον τρόπο ασφαλούς και αποτελεσματικής θεραπείας:

 

 

Ύστερα γίνεται η κονιορτοποίηση αυτού με την χρήση ειδικού λέιζερ.

Βλέπε βίντεο:

 

 

Στην διαδικασία αυτή λαμβάνεται πρόνοια να μην σπάσει σε μεγάλα κομμάτια ο λίθος καθώς αυτά δεν μπορούν διαμέσου του στενού ουρητήρα.
Ο ασθενής διατρέχει ελάχιστο κίνδυνο επιπλοκών και η παραμονή στην κλινική είναι μόνο για ένα βράδυ.
Η αντιμετώπιση λίθων μεγαλύτερων από 1,5 εκατοστά είναι χειρουργική πρόκληση και απαιτεί μεγάλη ενδοσκοπική εμπειρία εκ μέρος του ενδοουρολόγου. Ωστόσο η αντιμετώπιση μεγάλων λίθων είναι δυνατή και προτιμάται σε κάποιες περιπτώσεις
Βλέπε βίντεο:

 

 

3.    Συνδυασμένη Ανιούσα Ενδονεφρική και Διαδερμική Λιθοτριψία
Endoscopic Combined Intra-Renal Surgery E.C.I.R.S
Η μέθοδος αυτή είναι ότι καλύτερο έχει να προσφέρει η ενδοουρολογία στην αντιμετώπιση της σύνθετης λιθίασης.
Είναι συνδυασμός, όπως λέει το όνομα, της ανιούσας  ενδοσκοπικής (RIRS) και της διαδερμικής λιθοθρυψίας (PCNL).
Εδώ δημιουργείται ένας δρόμος από το δέρμα προς το νεφρό του ασθενούς ενώ ταυτόχρονα ένα άλλο ενδοσκόπιο ανέρχεται από την κύστη προς τον νεφρό.

  

Εντός του νεφρού τα δύο ενδοσκόπια συνεργάζονται και προσεγγίζεται κάθε λίθος όσο μεγάλος και να είναι σε κάθε σημείο όσο δυσπρόσιτο και να είναι αυτό.

   

Αυτή η δυνατότητα είναι πολύ σημαντική σε περιπτώσεις με λίθους σε κάθε σημείο του νεφρού όπως στην φωτογραφία.

Η μέθοδος είναι ότι καλύτερο έχει να προσφέρει η σύγχρονη ουρολογία στη πάθηση της νεφρολιθίασης. Εφαρμόζεται από εξαιρετικά εξειδικευμένους χειρουργούς και απαιτεί κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό και τεχνογνωσία.

Προσφάτως στην χώρα μας εφαρμόζεται από εμένα και την ομάδα μου με απόλυτη επιτυχία σε δύσκολες περιπτώσεις.

Περίπτωση 80χρονου ασθενούς  με ένα μόνο νεφρό και μεγάλη πέτρα:

 

 

Περίπτωση ασθενούς με κυστινουρία και πάνω από 20 λίθους στο νεφρό:

 

 

Περίπτωση 6χρονου αγοριού με κληρονομική λιθίαση: