Το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη της ενδομητρίωσης
Συγγραφέας Ιάκωβος Σούσης Γράφτηκε στις ,
Νέα μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ενδομητρίωσης. Η μικροχλωρίδα της μήτρας, αντιθέτως, δεν φάνηκε να επηρεάζει την εξέλιξη της ενδομητρίωσης στα ποντίκια.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι μεταβολίτες που προέρχονται από μικρόβια -ή προϊόντα που παράγονται από μικρόβια- ήταν διαφορετικά στα κόπρανα ποντικών που έπασχαν από ενδομητρίωση.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αν μελετηθούν οι μεταβολίτες που προέρχονται από μικρόβια σε δείγματα ανθρώπινων κοπράνων, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα διαγνωστικό εργαλείο για την ενδομητρίωση.
Η ενδομητρίωση παραμένει μία μυστηριώδης ασθένεια. Ιστός παρόμοιος με τον βλεννογόνο της μήτρας (το ενδομήτριο) αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Συχνά η ενδομητρίωση προκαλεί έντονο πόνο στη γυναίκα, υπογονιμότητα και πολλά άλλα συμπτώματα.
Η 1 στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πάσχουν από ενδομητρίωση και πολλές δεν το γνωρίζουν. Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο περνούν 7-12 χρόνια πριν υπάρξει διάγνωση για τη μυστηριώδη αυτή γυναικολογική πάθηση.
Η μικροχλωρίδα του εντέρου, δηλαδή τα μικρόβια που υπάρχουν στο γαστρεντερικό σωλήνα, θεωρείται πολύ σημαντική στην επιστημονική έρευνα σχετικά με την ενδομητρίωση.
Ενδομητρίωση και έντερο
Μια ευρέως αποδεκτή θεωρία είναι ότι η ενδομητρίωση μπορεί να προκληθεί από ανάδρομη έμμηνο ρύση, κατά την οποία ο απορριπτόμενος ιστός του ενδομητρίου (αίμα της περιόδου) κινείται μέσω των σαλπίγγων και εισέρχεται στην πυελική κοιλότητα, όπου εμφυτεύεται σε κοντινό ιστό όπως το έντερο. Περίπου το 90% των γυναικών εμφανίζουν ανάδρομη έμμηνο ρύση, αλλά δεν έχουν όλες ενδομητρίωση.
«Θεωρήσαμε λοιπόν ότι στις γυναίκες με ενδομητρίωση κάτι δεν πάει καλά στην περιτοναϊκή τους κοιλότητα, όπου βρίσκεται το έντερο», είπε ο επικεφαλής της μελέτης.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης, πόσες από τις γυναίκες με ενδομητρίωση αντιμετωπίζουν προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Αρκετές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εξέλιξη της ενδομητρίωση συνδέεται με τη μικροχλωρίδα. Οι ερευνητές στο Baylor College of Medicine θέλησαν να διαπιστώσουν εάν η μικροχλωρίδα του εντέρου επηρεάζει άμεσα τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των εστιών της ενδομητρίωσης.
Σε μία μελέτη που έγινε το 2019, διαπίστωσαν ότι η λήψη αντιβίωσης μειώνει την εξέλιξη της ενδομητρίωσης σε ποντίκια. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η αντιβιοτική θεραπεία πιθανώς μείωσε συγκεκριμένα βακτήρια του εντέρου. Ωστόσο, δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσουν τον αιτιολογικό ρόλο της μικροχλωρίδας του εντέρου στην εξέλιξη της ενδομητρίωσης.
Στη νέα έρευνα, οι ερευνητές μελέτησαν ποντίκια που τεχνητά το έντερό τους δεν είχε μικρόβια, είχαν ανατραφεί κανονικά και μετά τους είχαν χορηγηθεί αντιβιοτικά ευρέος φάσματος.
«Με αυτό τον τρόπο μελετήσαμε τι συμβαίνει στα ποντίκια που έχουν φυσιολογικό μικροβίωμα και τι συμβαίνει σε εκείνα που τους αφαιρέσαμε το μικροβίωμα», είπαν οι ερευνητές.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές προκάλεσαν με χειρουργική επέμβαση ενδομητρίωση στα ποντίκια. Καθώς η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προκαλέσει μια φλεγμονώδη απόκριση, οι ερευνητές προκάλεσαν επίσης ενδομητρίωση χρησιμοποιώντας ενέσεις τόσο σε ποντίκια ομάδας ελέγχου, όσο και σε ποντίκια που τεχνητά το έντερό τους δεν είχε μικρόβια.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές έδωσαν σε όλα τα ποντίκια κόπρανα από ποντίκια με ενδομητρίωση και ανέλυσαν το περιτοναϊκό υγρό αναζητώντας πληθυσμούς ανοσοκυττάρων στην ομάδα ελέγχου και στα ποντίκια που δεν είχαν μικρόβια, για να διαπιστώσουν αν η διαφορετική σύνθεση ανοσοκυττάρων σχετίζεται με μειωμένη ανάπτυξη εστιών ενδομητρίωσης στα ποντίκια χωρίς μικρόβια.
Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης σχετικούς μεταβολίτες, προϊόντα που παράγονται από μικρόβια, σε κόπρανα ποντικών με και χωρίς ενδομητρίωση. Στη συνέχεια χορήγησαν στα ποντίκια με ενδομητρίωση κινικό οξύ, έναν μεταβολίτη που υπήρχε σε υψηλότερα επίπεδα σε ποντίκια με ενδομητρίωση.
Στα ποντίκια χορηγήθηκαν 5 mg/kg κινικού οξέος κάθε 24 ώρες για 14 ημέρες.
Μικροβίωμα και ανάπτυξη εστιών ενδομητρίωσης
Όταν οι ερευνητές προκάλεσαν χειρουργικά ενδομητρίωση τόσο σε ποντίκια της ομάδας ελέγχου όσο και σε ποντίκια χωρίς μικρόβια, διαπίστωσαν ότι οι βλάβες στα ποντίκια ελέγχου ήταν σημαντικά μεγαλύτερες και «προφανώς με περισσότερο υγρό και ο ιστός ήταν πιο αγγειωμένος» σε σχέση με τις εστίες ενδομητρίωσης σε ποντίκια που δεν είχαν μικρόβια.
Οι εστίες στα ποντίκια της ομάδας ελέγχου ήταν σημαντικά περισσότερες και μεγαλύτερες σε σχέση με τα ποντίκια που δεν είχαν μικρόβια και τους προκλήθηκε με ένεση ενδομητρίωση.
Όταν μεταμόσχευσαν κόπρανα ποντικών με ενδομητρίωση σε ποντίκια που δεν είχαν μικρόβια, τα ποντίκια αυτά απέκτησαν εστίες ενδομητρίωσης. Η μεταμόσχευση κοπράνων από υγιή ποντίκια σε ποντίκια χωρίς μικρόβια δεν επηρέασε τις εστίες.
Παρόμοια ήταν και τα αποτελέσματα σε ποντίκια που είχαν αποκτήσει με ένεση ενδομητρίωση.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου και οι μεταβολίτες που προέρχονται από τη μικροχλωρίδα παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ενδομητρίωσης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα ποντίκια με ενδομητρίωση στα οποία χορηγήθηκε κινικό οξύ για 14 ημέρες παρουσίασαν πολλαπλασιασμό των κυττάρων και μεγαλύτερες εστίες ενδομητρίωσης σε σχέση με τα ποντίκια της ομάδας ελέγχου. Δεν παρατήρησαν αλλαγές στον αριθμό των εστιών ενδομητρίωσης.
Η ανάλυση του περιτοναϊκού υγρού έδειξε ότι «η μικροχλωρίδα του εντέρου επηρεάζει την ανάπτυξη των εστιών ενδομητρίωσης, πιθανώς μέσω της τροποποίησης των περιτοναϊκών ανοσοκυττάρων».
«Η μικροχλωρίδα της μήτρας δεν έχει καμία επίδραση στα κύτταρα όταν αναπτύσσονται έξω από τη μήτρα», είπαν οι ερευνητές.
Προφανώς χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί αν τα ευρήματα ισχύουν και στους ανθρώπους και η ερευνητική ομάδα ήδη έχει ξεκινήσει αναλύσεις για τους μεταβολίτες στα κόπρανα γυναικών με ενδομητρίωση.
Η δυνατότητα χρήσης δειγμάτων ανθρώπινων κοπράνων ως διαγνωστικό εργαλείο θα μπορούσε στο μέλλον να σημαίνει ότι οι ασθενείς με ενδομητρίωση θα διαγνωστούν νωρίτερα.
Ιάκωβος Σούσης,
Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής
