Αφαίρεση χολής και διατροφή (χολοκυστεκτομή)
Χολοκυστεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Σήμερα, είναι μία από τις πιο συχνές χειρουργικές επεμβάσεις και η πιο συχνή ένδειξη είναι η παρουσία χολόλιθων που να προκαλούν συμπτώματα, συνήθως φλεγμονή της κύστης, που καλείται χολοκυστίτιδα.
Στο παρελθόν ένας ασθενής που υποβάλλονταν σε χολοκυστεκτομή θα περίμενε να έχει σημαντικό μετεγχειρητικό πόνο, μία μεγάλη τομή, νοσηλεία 5-8 ημερών και ανάρρωση 4-6 εβδομάδες.
Σήμερα, πάνω από το 90% όλων των χολοκυστεκτομών γίνονται λαπαροσκοπικά και έτσι οι ασθενείς έχουν μόνο 4 πολύ μικρές τομές από 0,5 ως 1 εκατοστό και ελάχιστο πόνο.
Αυτό συνεπάγεται ότι οι ασθενείς γυρίζουν σπίτι την ίδια ή την επόμενη μέρα και στις καθημερινές τους ασχολίες σε 1 βδομάδα.
Μετά από την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, ο ασθενής δεν λαμβάνει από το στόμα διατροφή, έως ότου επανέλθουν εντερικοί ήχοι. Οι εντερικοί ήχοι αποτελούν ένδειξη της εντερικής κινητικότητας, όχι της απορρόφησης. Όσο γρηγορότερα ο ασθενής είναι σε θέση να λάβει τροφή, τόσο συντομότερα θα επανέλθει η κινητικότητα.
Κατά την έναρξη της σίτισης θα χορηγηθεί μια υδρική δίαιτα δηλαδή δίαιτα που περιλαμβάνει μόνο υγρά, όπως σούπα με φιδέ, με ρύζι, με αστράκι, χορτόσουπα, κοτόσουπα αλλά με λίγο κοτόπουλο, ψαρόσουπα με λίγη ποσότητα ψαριού ή και κρεατόσουπα με λίγη ποσότητα κρέατος. Πολύ νερό και χυμούς και γιαούρτι συνήθως με χαμηλά λιπαρά. Στη συνέχεια μια φτωχή σε λίπος, ελαφρά δίαιτα. Επί απουσίας της χοληδόχου κύστης, η χολή εκκρίνεται απευθείας στο έντερο. Το περιεχόμενο λίπος της δίαιτας μπορεί να ξεκινήσει από τα 25 γρ. και να φτάσει σταδιακά τα 50 γρ.
Οι ασθενείς κατά την πρώτη μετεγχειρητική περίοδο θα πρέπει:
Να καταναλώνουν μικρά και συχνά γεύματα και να μην αφήνουν το στομάχι άδειο για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά ούτε και να φορτώνουν το στομάχι με μεγάλο όγκο τροφής.
Να μην είναι οι τροφές μαγειρευμένες πολύπλοκα, με παχιές σάλτσες ή παρασκευασμένες σκληρά (κοκκινιστά, τηγανητά, λιπαρά ψάρια, πέτσα από κοτόπουλο, κιμάδες, ομελέτες) και ταυτόχρονα, μαγειρευμένες με ρύζι, ζυμαρικά (γιουβέτσι), πατάτες και αβγοκομμένα (φρικασέ, αβγοκομμένες κοτόσουπες, ψαρόσουπες, κρεατόσουπες).
Να καταναλώνονται καλά μασημένες οι τροφές και ιδιαίτερα τα αμυλούχα τρόφιμα
Να μην είναι τα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (ωμό ή βρασμένο λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, ραδίκια, αγκινάρες, καλαμπόκι, φακές, φασόλια, δημητριακά/ζυμαρικά, πλιγούρι, καστανό/αναποφλοίωτο ρύζι κ.λπ.)
Να μην είναι τα τρόφιμα ή τα παρασκευάσματά τους όξινα (Σάλτσα ντομάτας, κακάο, καφές, μουστάρδα, πιπέρι, αναψυκτικά, ξύδι, λάδια, βούτυρο, οινοπνευματώδη, χυμοί νωπών λαχανικών ή φρούτων, τουρσιά, αλλαντικά, λουκάνικα, θαλασσινά, κονσέρβες, τυποποιημένα τρόφιμα κ.λπ.).
Τρόφιμα που επιτρέπονται είναι το λευκό ψωμί, ρύζι καλοβρασμένο, πατάτες βραστές, ζυμαρικά, κρέας μετά από αφαίρεση του ορατού λίπους, άλιπα ψάρια όπως βακαλάος, λιθρίνι, γλώσσα, μπαρμπούνι, στήθος κοτόπουλο (χωρίς δέρμα), αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά, τυρί τύπου «κότατζ», κονσερβοποιημένα φρούτα κομπόστα, κολοκυθάκια βραστά, καρότα καλά βρασμένα.
Με την πάροδο του χρόνου η σύσταση της διατροφής και ο σχεδιασμός των γευμάτων, είναι όμοια με αυτά των φυσιολογικών ατόμων.
Για να μη στρεσαριστεί στη νέα κατάσταση ο οργανισμός θα πρέπει να υπάρχει μια ομαλή μετάβαση από τα σχεδόν άλιπα τρόφιμα προς τα πιο λιπαρά σε χρονικό διάστημα διαφορετικό για το κάθε άτομο. Θα μπουν δηλαδή σταδιακά τα ημίπαχα προϊόντα γάλακτος, και ο κρόκος από το αυγό, κάποια κρέατα και αλλαντικά χαμηλών λιπαρών, κυρίως γαλοπούλας, κοτόπουλου, το ελαιόλαδο σε μεγαλύτερη ποσότητα, οι ξηροί καρποί κάποια γλυκά. Τελευταία θα προστεθούν τα όσπρια, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα κρέατα πλήρη πάχους και τα χόρτα.
Βιβλιογραφία:
Nutrition Care Manual: Gallbladder disease process and meal plan. American Dietetic Association. Accessed Jan. 15, 2012.
Keus F, Gooszen HG, van Laarhoven CJ. Open, small-incision, or laparoscopic cholecystectomy for patients with symptomatic cholecystolithiasis. An overview of Cochrane Hepato-Biliary Group reviews. Cochrane Database Syst Rev. 2010;(1):CD008318.
Τόνι Νζέιμ,
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος