Τι να κάνεις αν έχεις προδιαβήτη
Συγγραφέας Ναταλία Ντελίκου-Μπενέτου Γράφτηκε στις ,
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας επεξεργάζεται τη γλυκόζη (ζάχαρη) στο αίμα. Η ορμόνη ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη διάσπαση της γλυκόζης στο αίμα. Η υπερβολική ποσότητα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία) μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας.
Ποιοι είναι οι τύποι του διαβήτη;
Διαβήτης τύπου 1: Εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα στο πάγκρεας που παράγουν ινσουλίνη. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 δεν μπορούν να παράγουν ινσουλίνη και χρειάζονται καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης για να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.
Διαβήτης τύπου 2: Εμφανίζεται όταν το σώμα μας γίνεται ανθεκτικό στην ινσουλίνη ή δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη για να καλύψει τις ανάγκες του. Εμφανίζεται επίσης όταν το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη αλλά δεν λειτουργεί σωστά. Σε αυτήν την περίπτωση τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα συνεχίζουν να αυξάνονται και απελευθερώνεται ινσουλίνη που είναι λιγότερο αποτελεσματική. Ο διαβήτης τύπου 2 συχνά συνδέεται με τον τρόπο ζωής πχ παχυσαρκία και σωματική αδράνεια.
Διαβήτης κύησης: Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες που είχαν διαβήτη κύησης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους.
Ο προδιαβήτης μπορεί να εξελιχθεί σε τύπο 2, αλλά όχι σε τύπο 1
Τι σημαίνει να είσαι προδιαβητικός;
Ο προδιαβήτης μπορεί να περιγραφεί ως η «γκρίζα ζώνη» μεταξύ των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα και των διαβητικών επιπέδων. Χαρακτηρίζεται από επίπεδα γλυκόζης στο αίμα που είναι υψηλότερα από το κανονικό αλλά όχι ακόμη αρκετά υψηλά ώστε να ταξινομηθεί ως διαβήτης. Ουσιαστικά ένα άτομο με αυτή τη διάγνωση δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί τη γλυκόζη τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε. Άλλοι ιατρικοί όροι για την περιγραφή του προδιαβήτη περιλαμβάνουν: διαταραχή της γλυκόζης νηστείας, διαταραχή της ανοχής στη γλυκόζη, διαταραχή της ρύθμισης της γλυκόζης και μη διαβητική υπεργλυκαιμία.
Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να διαγνώσει τον προδιαβήτη.
Τα διαγνωστικά κριτήρια για τον προδιαβήτη περιλαμβάνουν:
Επίπεδα γλυκόζης αίματος νηστείας μεταξύ 100-125 mg/dL (5,6-6,9 mmol/L)
Επίπεδα αιμοσφαιρίνης A1c μεταξύ 5,7%-6,4%
Τα άτομα με προδιαβήτη είναι συχνά ασυμπτωματικά, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουν εμφανή συμπτώματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα του διαβήτη μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη και τη σοβαρότητα της πάθησης. Μερικά κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη δίψα και συχνοουρία
- Κούραση και αδυναμία
- Θολή όραση
- Αργή επούλωση κοψίματος και πληγών
- Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα σε χέρια και πόδια
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Αυξημένη πείνα
- Ξηρό στόμα και δέρμα
- Συχνές λοιμώξεις, όπως λοιμώξεις του δέρματος, της ουροδόχου κύστης
- Ναυτία και έμετος
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένα άτομα με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα αρχικά και η κατάστασή τους μπορεί να ανιχνευθεί μόνο κατά τη διάρκεια ενός συνήθους ελέγχου. Εάν εμφανίσεις οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή έχεις ανησυχίες σχετικά με το διαβήτη, είναι σημαντικό να συμβουλευτείς έναν επαγγελματία υγείας.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε τους παράγοντες κινδύνου που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για προδιαβήτη και διαβήτη:
- Οικογενειακό ιστορικό
- Η ηλικία
- Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία
- Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση
- Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης
- Ο διαβήτης κύησης
- Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
- Το κάπνισμα
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τον διαβήτη;
Ενώ ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για διαβήτη, όπως η ηλικία και η κληρονομικότητα, δεν μπορούν να ελεγχθούν, υπάρχουν αρκετές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείς να κάνεις για να μειώσεις τον κίνδυνο εμφάνισης του:
Διατήρησε ένα υγιές βάρος: Η απώλεια βάρους σε περίπτωση παχυσαρκίας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη.
Ασκήσου τακτικά: Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Στόχος για τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης δραστηριότητα την εβδομάδα.
Υγιεινή διατροφή: που περιλαμβάνει δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες και υγιή λίπη μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του διαβήτη.
Περιόρισε τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες: μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
Πίνε νερό αντί για ζαχαρούχα ποτά: Η κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
Κόψε το κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτύξεις διαβήτη και άλλες χρόνιες ασθένειες.
Κοιμήσου αρκετά: Η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματός να επεξεργάζεται τη γλυκόζη και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
Διαχειρίσου το άγχος: Το στρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επομένως η εύρεση τρόπων διαχείρισης του στρες, όπως η άσκηση, ο διαλογισμός ή η βαθιά αναπνοή, μπορεί να σε βοηθήσει να μειώσεις τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
Κάνε τακτικές εξετάσεις: To τακτικό check up μπορεί να ανιχνεύσει τα πρώιμα σημάδια διαβήτη.
Ναταλία Ντελίκου-Μπενέτου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
