Το μητρικό γάλα έχει μοναδικά αντισώματα
Συγγραφέας Ιάκωβος Σούσης Γράφτηκε στις ,
Το μητρικό γάλα κάθε γυναίκας περιέχει ένα μοναδικό σύνολο αντισωμάτων, το οποίο είναι εντυπωσιακά σταθερό κατά τη διάρκεια της γαλουχίας και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Δεδομένου ότι η πρώιμη ανοσία του μωρού καθορίζεται από αντισώματα που παίρνει από το μητρικό γάλα, η νέα μελέτη μας δείχνει το λόγο για τον οποίο η προστασία από διάφορες λοιμώξεις ποικίλλει μεταξύ των βρεφών και γιατί ορισμένα μωρά αναπτύσσουν μια επικίνδυνη εντερική νόσο που ονομάζεται νεκρωτική εντεροκολίτιδα (NEC).
Κάθε μητέρα που θηλάζει, όπως φάνηκε στη μελέτη, έχει πολύ διαφορετικό «προφίλ» αντισωμάτων. Τα αντισώματα της ίδιας γυναίκας είναι παρόμοια κι ας περάσει καιρός, ακόμα και μήνες, σύμφωνα με τους ερευνητές.
«Αυτό σημαίνει ότι εάν η μητέρα ενός μωρού τύχει να μην έχει συγκεκριμένα αντισώματα, όπως αυτά που αποτρέπουν τη νεκρωτική εντεκροκολίτιδα, το μωρό δεν θα έχει αυτή την ανοσία. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί μερικά μωρά, αν και θηλάζουν παθαίνουν νεκρωτική εντεροκολίτιδα και άλλα όχι», είπε ο επικεφαλής της μελέτης.
Η νεκρωτική εντεροκολίτιδα είναι μια σοβαρότατη φλεγμονώδης νόσος του εντέρου που επηρεάζει κυρίως τα πρόωρα βρέφη. Έχει συνδεθεί με μια οικογένεια βακτηρίων που ονομάζονται εντεροβακτήρια και εμφανίζεται 2-3 φορές πιο συχνά σε μωρά που πίνουν γάλα σε σκόνη σε σχέση με αυτά που τρέφονται με μητρικό γάλα.
Πριν ολοκληρωθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα, τα μωρά προστατεύονται από επιβλαβή βακτήρια με αντισώματα που μεταφέρονται μέσω του πλακούντα και μέσω του μητρικού γάλακτος. Αυτά τα αντισώματα συνδέονται με βακτήρια στο έντερο, εμποδίζοντάς τα να «εισβάλουν» στο μωρό.
Σε μια προηγούμενη μελέτη, η ίδια ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι τα εντεροβακτηρίδια σε δείγματα κοπράνων υγιών μωρών δεσμεύονταν κυρίως από τα μητρικά αντισώματα. Αντίθετα, τα βρέφη που συνέχισαν να αναπτύσσουν νεκρωτική εντεροκολίτιδα είχαν περισσότερα βακτήρια που «ξέφυγαν» και δεν δεσμεύτηκαν.
Με τη νέα μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι είναι πιθανό οι διακυμάνσεις της ανοσίας των μωρών στη νεκρωτική εντεροκολίτιδα να οφειλόταν στο ότι κάθε μητέρα περνάει στο μωρό της διαφορετικά αντισώματα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα μητρικού γάλακτος που είχαν προσφέρει δότριες στο Human Milk Science Institute και Biobank του Πίτσμπουργκ και το Mommy’s Milk Human Milk Research Biorepository στο Σαν Ντιέγκο.
Χρησιμοποίησαν διαφορετικά βακτήρια και κατέγραψαν σε κάθε δότρια ποια εντεροβακτηρίδια συνδέονται με ποια αντισώματα.
«Το προφίλ αντισωμάτων κάθε δότριας ήταν εντελώς διαφορετικό και καταφέραμε να το δείξουμε για πρώτη φορά. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα Β κύτταρα ταξιδεύουν από το έντερο στον μαστικό αδένα, όπου αρχίζουν να παράγουν αντισώματα. Η μαμά προσπαθεί να προστατεύσει το βρέφος της χρησιμοποιώντας αντισώματα που χρησιμοποιεί για να προστατεύσει το δικό της έντερο.
Κάθε γυναίκα έχει ζήσει διαφορετική ζωή, έχει διαφορετικό μικροβίωμα και έχει αντιμετωπίσει διαφορετικές λοιμώξεις, επομένως είναι απολύτως λογικό τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος να αντικατοπτρίζουν αυτή τη μεταβλητότητα.
Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, το γάλα μία γυναίκας αλλάζει από πρωτόγαλα, που είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες υψηλής συγκέντρωσης σε «ώριμο» γάλα. Για να διαπιστώσουν οι ερευνητές εάν αλλάζει και η σύνθεση των αντισωμάτων, ανέλυσαν το μητρικό γάλα κάθε δότριας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους του θηλασμού. Επίσης εξέτασαν τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος μίας δότριας σε διαφορετικές εγκυμοσύνες.
«Όχι μόνο τα αντισώματα της κάθε δότριας ήταν παρόμοια κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης, ήταν επίσης εντυπωσιακά σταθερά από τη μία εγκυμοσύνη στην άλλη. Αυτό δείχνει ότι όταν τα Β κύτταρα φτάνουν στον ιστό του μαστού, δεν φεύγουν. Αυτό είναι σημαντικό για να κατανοήσουμε πώς τα μωρά αποκτούν ανοσία και πώς αντιμετωπίζουν τις λοιμώξεις», είπε ο επικεφαλής της μελέτης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι δεν υπήρχε διαφορά στα αντισώματα μεταξύ των γυναικών που γέννησαν πρόωρα και τελειόμηνα.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή για τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης νεκρωτικής εντεροκολίτιδας. Εάν όμως για κάποιο λόγο η μητέρα του μωρού δεν μπορεί να το θηλάσει, υπάρχουν τράπεζες μητρικού γάλακτος. Αυτό το γάλα αποστειρώνεται για να σκοτωθούν τα βακτήρια, αλλά δεν είχε εξεταστεί ποτέ εάν η διαδικασία αποστείρωσης επηρεάζει και τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παστερίωση μείωσε τα επίπεδα αντισωμάτων στο γάλα κάθε δότριας. Χρειάζεται όμως περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε το επίπεδο των αντισωμάτων που προστατεύουν το μωρό.
Στο μέλλον, όταν γνωρίζουμε καλύτερα πως δρουν συγκεκριμένα βακτήρια που είναι πιο επικίνδυνα για τα πρόωρα βρέφη, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν αντισώματα, τα οποία θα μπορούσαν να προστεθούν στο γάλα σε σκόνη ή στο μητρικό γάλα για την ενίσχυση της ανοσίας του μωρού.
Ιάκωβος Σούσης,
Μαιευτήρας Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής
