Τα ενδοφλέβια σκιαγραφικά, αντίθετα από ότι νομίζαμε μέχρι τώρα,
Συγγραφέας Ηρακλής Αβραμόπουλος Γράφτηκε στις ,
δεν είναι επικίνδυνα σε άτομα με νεφρική νόσο!
Αυτές οι ουσίες φαίνονται γενικά ασφαλείς, ακόμη και σε ασθενείς με μειωμένη νεφρική λειτουργία.
Σε ασθενείς με νεφρική νόσο, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα ενδοφλέβια ιωδιούχα σκιαγραφικά που χορηγούνται για την αξονική τομογραφία (CT) ή τα σκιαγραφικά με βάση το γαδολίνιο για τη μαγνητική τομογραφία (MRI) δεν είναι τόσο υψηλοί όσο μέχρι τώρα πιστεύαμε.
Μια πρόσφατη μελέτη και δύο συναινετικές δηλώσεις που βασίζονται σε νεότερα ερευνητικά δεδομένα αυξάνουν την πεποίθηση ότι αυτές οι σκιαγραφικές ουσίες είναι σχετικά ασφαλείς.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τη νεφρική λειτουργία σε 156.000 ενήλικες ασθενείς του τμήματος επειγόντων περιστατικών που υποβλήθηκαν σε εξέταση D-dimer για ύποπτη πνευμονική εμβολή και υποβλήθηκαν ή δεν υποβλήθηκαν σε αξονική πνευμονική αγγειογραφία (CTPA). Οι ασθενείς είχαν παρόμοια χαρακτηριστικά εκτός από το ότι υποβλήθηκαν σε CTPA και έλαβαν σκιαγραφικά μέσα. Μετά από 6 μήνες, η έκθεση σε σκιαγραφικά μέσα δεν συσχετίστηκε με αλλαγή του eGFR, οξεία νεφρική βλάβη (AKI), ανάγκη για θεραπεία νεφρικής υποκατάστασης ή θάνατο. Αν και ο μέσος eGFR για ολόκληρο τον πληθυσμό ήταν 86 mL/λεπτό/1,73 m2, δεν σημειώθηκε καμία ένδειξη βλάβης σε ασθενείς με αρχική τιμή eGFR <45 mL/λεπτό.
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ακτινολογίας και το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού δημοσίευσαν μια δήλωση συναίνεσης σχετικά με τη χρήση των ενδοφλέβιων ιωδιούχων σκιαγραφικών σε ασθενείς με νεφρική νόσο.
- Η ανασκόπηση των στοιχείων έδειξε ότι ο κίνδυνος για AKI που προκαλείται από σκιαγραφικό είναι αμελητέος σε άτομα με eGFR ≥30 mL/λεπτό.
- Για ασθενείς με eGFRs <30 mL/λεπτό, οι συγγραφείς συνιστούν αύξηση του όγκου με φυσιολογικό ορό και αποφυγή νεφροτοξικών φαρμάκων (π.χ. μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, αμινογλυκοσίδες, διουρητικά) πριν από τη χορήγηση ιωδιούχων σκιαγραφικών.
Οι ίδιοι οργανισμοί δημοσίευσαν επίσης μια δήλωση συναίνεσης σχετικά με τη χρήση σκιαγραφικών μέσων με βάση το γαδολίνιο για τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας. Αυτοί οι παράγοντες ταξινομούνται σε ομάδες I, II και III: Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις νεφρογενούς συστηματικής ίνωσης έχουν εμφανιστεί σε ασθενείς που έλαβαν παράγοντες της ομάδας Ι, οι οποίοι δεν είναι πλέον διαθέσιμοι στις ΗΠΑ. Οι κίνδυνοι για νεφρογενή συστηματική ίνωση και νεφροτοξικότητα είναι εξαιρετικά χαμηλοί μετά τη χορήγηση μιας συνήθους δόσης ενός παράγοντα της ομάδας II. Μόνο ένας παράγοντας της ομάδας III είναι διαθέσιμος (δηλαδή, νατριούχος γαδοξετάτη) και τα δεδομένα για τις επιδράσεις του είναι περιορισμένα. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η κλινικά ενδεικνυόμενη μαγνητική τομογραφία με σκιαγραφικό με χρήση παράγοντα της ομάδας II δεν θα πρέπει να αναστέλλεται ανεξάρτητα από τη νεφρική λειτουργία.
Εν ολίγοις, τα επί του παρόντος διαθέσιμα ενδοφλέβια σκιαγραφικά μπορούν γενικά να χορηγηθούν με ασφάλεια, ανεξάρτητα από τη νεφρική λειτουργία. Η μη χρήση αυτών των παραγόντων – όταν υπάρχουν επιτακτικές κλινικές ενδείξεις για κάτι τέτοιο – ενέχει κινδύνους λανθασμένης διάγνωσης ή καθυστερημένης διάγνωσης.
Βιβλιογραφία
Goulden R et al. Association of intravenous radiocontrast with kidney function: A regression discontinuity analysis. JAMA Intern Med 2021 Apr 5
Weinreb JC et al. Use of intravenous gadolinium-based contrast media in patients with kidney disease: Consensus statements from the American College of Radiology and the National Kidney Foundation. Radiology 2021 Jan; 298:28
Ηρακλής Αβραμόπουλος,
Ειδικός Παθολόγος
