Γιατί το άγχος μας αρρωσταίνει;
Συγγραφέας Νικολέτα Κοΐνη Γράφτηκε στις ,
Συμβαίνει αρκετά συχνά άτομα να αρρωσταίνουν πολύ εύκολα, έπειτα από περιόδους στρες. Όσο εντονότερο είναι το στρες τόσο εντείνεται το ενδεχόμενο να εμφανίσουμε κάποιο νόσημα.
Τι είναι όμως το στρες και πώς μπορεί να οδηγήσει στην παρουσία μίας πάθησης; Ως στρες ορίζεται η ορμονική απόκριση του οργανισμού, όταν συμβαίνει μία απότομη αλλαγή ή οποιαδήποτε κατάσταση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση μας.
Είτε σας κυνηγάει ένα λιοντάρι, είτε υπερασπίζεστε τον εαυτό σας από έναν διαρρήκτη, είτε εκτίθεστε στο κρύο, είτε φοβάστε ότι μπορεί να σας απολύσουν από τη δουλειά σας, η σπλαχνική σας αντίδραση είναι η ίδια.
Είτε απειλούμαστε πραγματικά είτε νομίζουμε ότι απειλούμαστε, ενεργοποιούνται στο σώμα μας μηχανισμοί οι οποίοι επιχειρούν να αυξήσουν την πιθανότητα επιβίωσης. Το στρες, ανεξάρτητα από την απειλή, διαφεύγει με λογική υπέρ του ενστίκτου και καταστέλλει τα βασικά φυσιολογικά συστήματα προς όφελος της αυτοσυντήρησης.
Το στρες αυτό καθαυτό δεν αποτελεί νόσο. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να πυροδοτήσει την εκδήλωση διαφόρων προβλημάτων υγείας (π.χ. διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, καρδιαγγειακές παθήσεις, κ.ά.).
Με ποιους μηχανισμούς το στρες συνδέεται με την έκφραση νόσου;
Ο πρώτος που συνέδεσε το στρες με την ανοσοποιητική λειτουργία ήταν ο ενδοκρινολόγος Hans Selye, ο οποίος παρατήρησε ότι, υπό συνθήκες στρες, το ορμονικό σύστημα λαμβάνει εντολή από τον εγκέφαλο για την έκκριση αδρεναλίνης και κορτιζόλης. Οι ορμόνες αυτές αυξάνουν τις αντοχές και προσαρμόζουν τη λειτουργία του οργανισμού σε αυτό που συμβαίνει για τη διασφάλιση της επιβίωσης μας.
Ο Selye βασίστηκε σε πειράματα, κατά τη διάρκεια των οποίων έγχεε εκχυλίσματα οργάνων σε ποντίκια. Αυτό που διαπίστωσε ήταν πως η κάθε έγχυση μετέβαλλε τις ορμονικές λειτουργίες των ποντικιών αυτών. Παρατήρησε επίσης ότι, λόγω της έγχυσης οποιουδήποτε τοξικού παράγοντα, τα ποντίκια εμφάνιζαν οίδημα στα επινεφρίδια, ατροφία του θύμου αδένα και έλκος στο δωδεκαδάκτυλο και στο στομάχι.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, όταν βιώνουμε χρόνιο στρες, εντείνονται τα επίπεδα των ορμονών του στρες, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος και το σώμα να βρίσκονται διαρκώς σε «κατάσταση συναγερμού». Έχει υποστηριχθεί ότι οι νευροενδοκρινικές ορμόνες που εκκρίνονται ως απόρροια του άγχους καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ειδικότερα, η βασική ορμόνη του στρες, η κορτιζόλη, συμβάλλει στην εξισορρόπηση της ανοσοποιητικής λειτουργίας. Όταν ο οργανισμός καταβάλλεται διαρκώς από άγχος, τότε αποκτά σταδιακά αντίσταση στην κορτιζόλη. Έτσι, αυξάνεται η φλεγμονή, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την εκδήλωση ενός εύρους ασθενειών.
Το έργο του Selye θεωρήθηκε κομβικής σημασίας για την Ιατρική, διότι μας βοήθησε να κατανοήσουμε τον κύριο ορμονικό μηχανισμό πίσω από κάθε χρόνια ή οξεία νόσο.
Πώς η συνολική κατάσταση της υγείας μας μπορεί να καταστήσει τον οργανισμό μας ευάλωτο υπό στρεσογόνες συνθήκες;
Πολλοί γονείς λένε στα παιδιά τους να μην τρώνε απότομα μεγάλες ποσότητες φαγητού, γιατί θα πονέσει το στομάχι τους ή να μην βγαίνουν έξω στη βροχή χωρίς ομπρέλα. Εξίσου και τα δύο παραδείγματα αποτελούν στρεσογόνους παράγοντες για το γαστρεντερικό σύστημα και τις ανώτερες αναπνευστικές οδούς αντίστοιχα.
Όμως δεν επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι κάθε φορά που συμβαίνει κάτι αντίστοιχο, καθώς ορισμένα άτομα είναι πιο ανθεκτικά σε σχέση με άλλα. Η φυσική μας κατάσταση σε συνδυασμό με το στρες που βιώνουμε στη ζωή μας διαμορφώνουν την τελική εικόνα της υγείας μας. Τι είναι όμως αυτό που προϋποθέτει τη βέλτιστη υγεία;
Το σώμα μας, για να λειτουργήσει σωστά, χρειάζεται τροφή, οξυγόνο, νερό και σωστή έκθεση στον ήλιο. Έτσι, το ανθρώπινο σώμα πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές, ώστε να παράγει μακροθρεπτικά συστατικά (λίπη, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες) και μικροθρεπτικά στοιχεία (βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά, ένζυμα).
Το ανθρώπινο σώμα έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί σε καθορισμένες συνθήκες θερμοκρασίας, τροφής, συγκέντρωσης οξυγόνου, ακτινοβολίας, βαρυτικών πεδίων, κ.ά. Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτήν την καθορισμένη κατεύθυνση αποτελεί πηγή στρες και ενδεχόμενη αιτία νόσου. Όμως ζούμε σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται και παρεκκλίνει από το φυσιολογικό όλο και περισσότερο.
Τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων γεωργικής και ζωικής παραγωγής δεν είναι όπως παλαιότερα. Η συστηματοποίηση για την αύξηση της παραγωγής, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σίτισης του αυξανόμενου πληθυσμού, έχουν σαν αποτέλεσμα τροφές με ελάχιστη έως μηδενική θρεπτική αξία. Μία τέτοια συνθήκη αποτρέπει την πρόσληψη ισορροπημένης και βάσει των προδιαγραφών του ανθρώπινου σώματος, σωστής τροφής.
Εάν δεν παρέχεται το σύνολο των θρεπτικών συστατικών που απαιτούνται στα κύτταρα, στους ιστούς και στα όργανα, τότε αρχίζουν να παρουσιάζονται ελλείψεις ενζύμων, ορμονών και λοιπών βασικών στοιχείων καύσης του ανθρώπινου οργανισμού. Εν συνεχεία, προκαλείται βιοχημική εκτροπή στους μηχανισμούς και στη λειτουργία των ανθρώπινων κυττάρων.
Επιπλέον, χημικά, φαρμακευτικές και τοξικές ουσίες, ακτινοβολίες αποθηκεύονται στον λιπώδη ιστό των κυττάρων μας, επηρεάζοντας τη δομή και τις λειτουργίες του συνόλου του οργανισμού. Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων σταδιακά προκαλεί διαταραχές στη λειτουργία των κυττάρων.
Πώς μπορούμε να θωρακίσουμε την υγεία μας ενάντια στο άγχος;
«Το άγχος δεν αδειάζει το αύριο από τις λύπες του, αλλά αδειάζει το σήμερα από τη δύναμή του», (Charles Haddon Spurgeon, 1834-1892). Το άγχος υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, όταν το σώμα μας λειτουργεί όσο περισσότερο γίνεται στην ιδανική του κατάσταση, τόσο αποτελεσματικότερη καθίσταται η διαχείριση του στρες.
Πλέον οι επιπτώσεις του άγχους σε βιολογικό επίπεδο μπορούν να ανιχνευθούν μέσω Εξετάσεων Υψηλής Ακριβείας. Οι εξετάσεις αυτές εντοπίζουν τυχόν ανισορροπίες σε κυτταρικό, γονιδιακό και ορμονικό επίπεδο, οι οποίες μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση παθογόνων καταστάσεων.
Εν συνεχεία, εκπονούνται εξατομικευμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα, με τη βοήθεια των οποίων μπορεί να υποστηριχτεί πλήρως στοχευμένα ο ανθρώπινος οργανισμός, καθώς:
Διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα, στο οποίο προτείνονται ξεχωριστές για το κάθε άτομο τροφές. Έτσι, εξυπηρετείται η βιοχημεία του κάθε σώματος και αποκαθίσταται η επάρκεια του οργανισμού σε μικρο- και μακροθρεπτικά συστατικά.
Συστήνεται η ιδανική σωματική άσκηση, με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του καθενός.
Καταπολεμείται το οξειδωτικό στρες.
Αποκαθίσταται η εύρυθμη κυτταρική λειτουργία και η ορμονική ομοιόσταση.
Προάγεται η παραγωγή ενέργειας.
Βελτιώνεται η ψυχική διάθεση, παράγων που επενεργεί άμεσα στη λειτουργία του ενδοκρινικού μας συστήματος.
Είναι δυνατόν να προληφθεί η πιθανή εμφάνιση νοσημάτων.
Βέβαια, ακόμη κι αν εκδηλωθούν νοσήματα, με τις Σύγχρονες αυτές Θεραπείες εξαλείφονται τα πραγματικά αίτια των ασθενειών, σε κυτταρικό και σε γονιδιακό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψιν την περίπλοκη σύνδεση του σώματος μας και της ψυχολογίας μας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η θεραπευτική αντιμετώπιση ενός νοσήματος περιλαμβάνει και θεραπευτικές παρεμβάσεις στους νευροδιαβιβαστές, με σκοπό την επαναφορά της κυτταρικής ισορροπίας και σε αυτό το επίπεδο.
Πολλά πράγματα στη ζωή μας καθορίζονται από τις ενέργειες μας και είναι στο χέρι μας να τα αλλάξουμε. Έτσι και η υγεία μας. Μεριμνήστε λοιπόν σήμερα για την υγεία σας.
Dr. Νικολέτα Κοΐνη M.D.
Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
