«Οδηγός επιβίωσης» για τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια
Συγγραφέας Μαριαλένα Κυριακάκου Γράφτηκε στις ,
Οι μέρες των διακοπών είναι προ των πυλών και ένα από τα ζητήματα που απασχολούν τους γονείς είναι η αγορά των δώρων και τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια που θα επιλέξουν για τα μικρά παιδιά. Με μια βόλτα στα μαγαζιά οι γονείς εύκολα αντιλαμβάνονται πως τα σύγχρονα παιχνίδια είναι πολύ διαφορετικά, συγκριτικά με το παρελθόν, ενώ μερικές φορές αγγίζουν το όριο της υπερβολής. Όπως και να έχει όμως τα παιδιά παραμένουν παιδιά, ανεξάρτητα από τα παιχνίδια που τους προσφέρουμε!
Πράγματι τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια που κυριαρχούν στις αγορές πλημμυρίζουν το χώρο από ήχους και χρώματα τα οποία διεγείρουν τις αισθήσεις των παιδιών, ενώ πολλά από αυτά είναι ψηφιακά και συνδεδεμένα με κάποια πλατφόρμα ή λογισμικό. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία σε αναφορά της σχετικά με την επιλογή κατάλληλων παιχνιδιών στην ψηφιακή εποχή, παρέχει οδηγίες στους γονείς ώστε να επιλέξουν τα κατάλληλα παιχνίδια. Η καλύτερη συμβουλή για τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια είναι να ταιριάζουν απόλυτα με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά του, ενώ θα πρέπει να ενισχύουν και την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.
Μία από τις καλύτερες και παραδοσιακές επιλογές παιχνιδιών παραμένουν τα παιχνίδια με τα οποία προσποιούνται ρόλους, όπως οι κούκλες, τα ζώα και οι φιγούρες δράσεις, που βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους αλλά και να επιστρατεύσουν τη φαντασία τους πλάθοντας ιστορίες και εκφράζοντας συναισθήματα. Η λέξη κλειδί για αυτά τα παιχνίδια άλλωστε δεν είναι άλλη από τη λέξη: Φαντασία! Η επιλογή τέτοιων παιχνιδιών βοηθά σημαντικά στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη καθώς και στις ικανότητες κοινωνικοποίησης του παιδιού.
Στα πιο διάσημα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια φυσικά συγκαταλέγονται τα παιχνίδια που αναπτύσσουν την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, όπως οι κύβοι, τα τρενάκια και τα παζλ, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας, τη βελτίωση της ομιλίας και βέβαια την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Κάποια από αυτά τα παιχνίδια ενισχύουν την ανάπτυξη των αρχικών μαθηματικών ικανοτήτων του παιδιού.
Μία επιλογή φτηνή, χωρίς όμως να σημαίνει πως δεν είναι ποιοτική, αποτελούν και τα παιχνίδια που στηρίζονται στις καλλιτεχνικές δεξιότητες του παιδιού, όπως μία σειρά από χρώματα, βιβλία ζωγραφικής, ακόμη και αυτοκόλλητα! Με τέτοια παιχνίδια το παιδί μπορεί να καλλιεργεί τη δημιουργικότητά του βελτιώνοντας σημαντικά και τη λεπτή κινητικότητα. Κλασσικά παιχνίδια με κάρτες και επιτραπέζια δίνουν σημαντικές ευκαιρίες στο παιδί να αλληλεπιδράσει με τους γύρω του, να ενισχύσει τις ικανότητες επικοινωνίας και συνεργασίας ενώ παράλληλα διασκεδάζει.
Σαν ένα πρώτο βήμα «επιβίωσης» μπροστά σε τόσα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια, οι γονείς συνίσταται να αναζητούν την ένδειξη «εκπαιδευτικό» στην ετικέτα κάθε παιχνιδιού. Παρόλο αυτά θα πρέπει να μελετούν τις οδηγίες καθώς, πολλές εφαρμογές παιχνιδιών που στηρίζονται στην ικανότητα μνήμης, όπως για παράδειγμα να βρίσκει το παιδί το ίδιο γράμμα στα κρυμμένα τετράγωνα, φέρουν τον όρο «εκπαιδευτικό παιχνίδι» χωρίς να είναι. Ο λόγος είναι πως τα μικρά παιδιά στην πραγματικότητα θα πρέπει να μάθουν τον αυτοέλεγχο, τη δημιουργική και ευέλικτη σκέψη για να πετύχουν στο σχολείο και στο σύνολο της ζωής τους, στοιχεία τα οποία καλλιεργούνται μέσα από τις κοινωνικές συναναστροφές. Επιπρόσθετα, πολλές έρευνες υποστηρίζουν πως τα παιχνίδια που στηρίζονται σε οθόνες μπορούν να καθυστερήσουν τις ικανότητες κοινωνικής ένταξης ενός παιδιού, καθώς του στερούν αληθινά βασισμένες εκφράσεις του προσώπου, κινήσεις και χειρονομίες. Ένα άλλο σημείο που καλό θα είναι να θυμούνται οι γονείς αγοράζοντας τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια, είναι πως θα πρέπει να αποφεύγουν στερεότυπα παλαιού τύπου, όπως πως οι κούκλες είναι για τα κορίτσια αφού μεγαλώνοντας θα πρέπει να έχουν το ρόλο της γυναίκας που μένει στο σπίτι και δημιουργεί οικογένεια.
Σε γενικές γραμμές οι γονείς καλό θα είναι να περιορίζουν τη χρήση των οθονών, συμπεριλαμβανομένων της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε λιγότερο από 1 ώρα την ημέρα για τα παιδιά άνω των 2 ετών, ενώ παιδιά μικρότερα δεν θα πρέπει να έχουν επαφή με την τηλεόραση. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, άνω των 5 ετών, η επαφή με τις οθόνες θα πρέπει να είναι εξαιρετικά στοχευμένη και να γίνεται πάντα παρουσία ενηλίκου.
Τέλος, τα χριστουγεννιάτικα παιχνίδια που επιλέγουν οι γονείς θα πρέπει να είναι κατάλληλα σχεδιασμένα και με τα κατάλληλα υλικά, σύμφωνα με το ηλικιακό στάδιο του παιδιού, ώστε να περιοριστούν σημαντικά πιθανοί κίνδυνοι. Οι γονείς θα πρέπει να εστιάσουν αρκετά στη δημιουργία όμορφων και οικογενειακών στιγμών, που θα δημιουργήσουν στα παιδιά μελλοντικές αναμνήσεις..
Dr Mαριαλένα Κυριακάκου MD, PhD
Παιδίατρος
