Πολύποδας μήτρας: πρέπει να τον αφαιρέσω;
Συγγραφέας Ιωάννης Αλιακιόζογλου Γράφτηκε στις ,
Είναι συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια ενός τυπικού γυναικολογικού τσεκ απ να ανακαλύπτεται κάποιος πολύποδας μήτρας ή τραχήλου.
Επίσης πολλές φορές μια γυναίκα μας ζητά δεύτερη γνώμη για την πιθανή ύπαρξη πολύποδα που ευρέθη από συνάδελφο.
Συντρέχει λόγος ανησυχίας αν έχω πολύποδα;
Απαντούμε γρήγορα πως όχι. Οι πολύποδες είναι καλοήθη μορφώματα που εντοπίζονται είτε στο εσωτερικό της μήτρας (ενδομητρικοί πολύποδες) είτε στον τράχηλο της μήτρας (τραχηλικοί πολύποδες).
Σε εξαιρετικά μικρά ποσοστά μπορεί να αποτελούν προκαρκινικές αλλοιώσεις, οι οποίες μπορούν δυνητικά να μετασχηματιστούν σε καρκίνο του ενδομήτριου ή του τραχήλου της μήτρας και γι’ αυτό και πρέπει να αφαιρούνται.
Τι μέγεθος έχουν;
Tο μέγεθός τους ποικίλει από μερικά χιλιοστά έως λίγα εκατοστά. Μπορεί να έχουν μεγάλη ευρεία βάση ή να συνδέονται με τη μήτρα μέσω ενός μίσχου (μισχωτοί πολύποδες).
Τι προκαλεί τους πολύποδες; Πως δημιουργούνται;
Τα αίτια που προκαλούν τους πολύποδες δεν είναι απολύτως διευκρινισμένα. Σαφή ρόλο έχουν τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων (βασική γυναικεία γεννητική ορμόνη) της γυναίκας. Τα οιστρογόνα φαίνεται δηλαδή ότι συντελούν στην αύξησή τους.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, την ίδια την εμμηνόπαυση, τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση και την ταμοξιφένη (φάρμακο για τον καρκίνο του μαστού).
Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει το ατομικό ιατρικό ιστορικό πολύποδα (δηλαδή η προδιάθεση μιας γυναίκας να εμφανίζει πολύποδα).
Τι συμπτώματα προκαλεί ένας πολύποδας;
Συχνά οι πολύποδες δεν προκαλούν συμπτώματα και ανακαλύπτονται τυχαία σε υπερηχογραφική εξέταση της μήτρας (πολύποδες μήτρας), ή κατά τη διάρκεια της κλινικής γυναικολογικής εξέτασης αν προβάλλουν από τον τράχηλο (τραχηλικοί πολύποδες).
Ο γυναικολόγος, στη διάρκεια της εξέτασης, μπορεί να δείξει στη γυναίκα τον τραχηλικό πολύποδα με τη βοήθεια του κολποσκοπίου.
Μπορεί όμως να προκαλέσουν διαταραχές της περιόδου όπως μικρή ελάχιστη αιμόρροια έως λίγο πιο βαριά περίοδο (μηνορραγία), ανώμαλη κολπική αιμόρροια σε μέρες του κύκλου όπου δεν αναμένεται περίοδος ή μετά το σεξ ή ακόμα και κολπική αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση.
Οι πολύποδες προκαλούν επίσης υπογονιμότητα και ευθύνονται και για αποβολές σε γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.
Πώς γίνεται η διάγνωση των πολυπόδων;
Για τους πολύποδες τραχήλου δε χωρά αμφιβολία, τους βλέπουμε με γυμνό μάτι. Για τους πολύποδες ενδομητρίου η διάγνωσή τους δεν είναι πάντα εύκολη ιδιαίτερα αν είναι μικροί και δε δίνουν και συμπτώματα.
Τα βασικότερα εργαλεία είναι το διακολπικό υπερηχογράφημα και η υστεροσκόπηση.
Η διάγνωση με υπερηχογράφημα είναι πιο δύσκολη όταν γίνεται στο τέλος της παραγωγικής φάσης του κύκλου (όπου το ενδομήτριο φυσιολογικά αυξάνεται σε πάχος) ή όταν υπάρχει υπερβολική πάχυνση του ενδομητρίου (υπερπλασία).
Για το λόγο αυτό το υπερηχογράφημα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την περίοδο (7η – 10η ημέρα του κύκλου). Το ίδιο χρονικό διάστημα γίνεται και η υστεροσκόπηση η οποία αποτελεί και εξέταση εκλογής.
Οι πολύποδες επαναλαμβάνουμε είναι καλοήθεις παθήσεις οπότε δεν συντρέχει επείγον. Μπορούμε να τους παρακολουθούμε για λίγο καιρό ειδικά αν δεν είμαστε σίγουροι για την ύπαρξη τους και αν δεν δίνουν συμπτώματα. Κάθε περιστατικό εξατομικεύεται (πχ νέα γυναίκα που ενδιαφέρεται για εγκυμοσύνη).
Η μόνιμη σίγουρη διάγνωση και αντιμετώπιση τους είναι η υστεροσκόπηση.
Θεραπεία πολυπόδων
Η θεραπεία των πολυπόδων της μήτρας και του τραχήλου είναι η αφαίρεση τους.
Αυτό γίνεται κατά τη διάρκεια της υστεροσκόπησης (μέθοδος εκλογής όπως είπαμε), καθώς έχουμε άμεση απεικόνιση του εσωτερικού της μήτρας και των πιθανών πολυπόδων και έτσι μπορούμε να τους αφαιρέσουμε.
Οι πολύποδες μπορούν επίσης να αφαιρεθούν χειρουργικά με κλασική απόξεση της μήτρας όμως επειδή είναι μια τυφλή μέθοδος το ποσοστό αποτυχίας αφαίρεσης τους είναι αρκετά μεγάλο, γύρω στο 30%.
Μετά την αφαίρεσή τους αποστέλλονται προς ιστολογική εξέταση. Αν υπάρχει πολύποδας στον τράχηλο καλύτερα να αφαιρεθεί με υστεροσκόπηση, γιατί πολύ συχνά συνυπάρχει και πολύποδας στο ενδομήτριο.
Η αφαίρεση ενός πολύποδα δεν αποκλείει την πιθανότητα να εμφανίσει η γυναίκα στο μέλλον έναν νέο πολύποδα αν και με την υστεροσκόπηση το ποσοστό αυτό μειώνεται σημαντικά.
Ιωάννης Αλιακιόζογλου,
μαιευτήρας – γυναικολόγος
