Βιταμίνη D μια βιώσιμη στρατηγική για την πρόληψη της άνοιας
Συγγραφέας Ελευθέριος Γεωργακόπουλος Γράφτηκε στις ,
Η συμπλήρωση βιταμίνης D έχει τη δυνατότητα να είναι μια βιώσιμη στρατηγική πρόληψης της άνοιας, ειδικά όταν ξεκινά νωρίς, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Σε μια μεγάλη προοπτική μελέτη κοόρτης, τα άτομα που έλαβαν βιταμίνη D είχαν 40% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από τους συνομηλίκους που δεν έλαβαν βιταμίνη D.
Οι επιδράσεις της βιταμίνης D ήταν πιο έντονες στις γυναίκες, σε εκείνες με φυσιολογική γνωστική λειτουργία, και στους μη φορείς του πολυμορφισμού SNP ε4 της απολιποπρωτεΐνης Ε (APOE).
«Γνωρίζουμε ότι η βιταμίνη D έχει κάποιες επιπτώσεις στον εγκέφαλο που θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στη μείωση της άνοιας. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η έρευνα έχει αποφέρει αντικρουόμενα αποτελέσματα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Zahinoor Ismail, MD, με το Ινστιτούτο Εγκεφάλου Hotchkiss του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι, σε δελτίο τύπου.
«Τα ευρήματά μας δίνουν βασικές πληροφορίες για ομάδες που μπορεί να στοχεύουν ειδικά για τα συμπληρώματα της βιταμίνης D. Συνολικά, βρήκαμε στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα συμπληρώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικά πριν από την εμφάνιση της γνωστικής εξασθένησης», δήλωσε ο Ismail.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 1η Μαρτίου στο Αλτσχάιμερ και Άνοια: Διάγνωση, Αξιολόγηση και Παρακολούθηση Ασθενειών [Maryam Ghahremani, Eric E. Smith, Hung-Yu Chen, Byron Creese, Zahra Goodarzi, Zahinoor Ismail, Vitamin D supplementation and incident dementia: Effects of sex, APOE, and baseline cognitive status. Alzheimers Dement (Amst). 2023 Mar 1;15(1):e12404. doi: 10.1002/dad2.12404].
Πολλά υποσχόμενη, αλλά προκαταρκτική
Τα ευρήματα βασίζονται σε 12.388 ενήλικες συμμετέχοντες (μέση ηλικία, 71 ετών) στη βάση δεδομένων του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Αλτσχάιμερ των ΗΠΑ που είχαν φυσιολογική γνωστική ή ήπια γνωστική εξασθένηση (MCI) στην αρχή. Συνολικά 4.637 (37%) έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D και 7.751 όχι.
Εκείνοι που έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D ήταν πιο πιθανό να είναι γυναίκες και να έχουν υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης. Η κατάθλιψη και η MCI ήταν πιο συχνές σε όσους δεν έπαιρναν βιταμίνη D.
Σε διάστημα 10 ετών, 2.696 συμμετέχοντες ανέπτυξαν άνοια, συμπεριλαμβανομένων 2.017 (75%) που δεν πήραν συμπληρώματα της βιταμίνης D. Το 5ετές ποσοστό επιβίωσης χωρίς άνοια ήταν 84% στην ομάδα της βιταμίνης D, έναντι 68% στην ομάδα που δεν έλαβε την βιταμίνη D.
Μετά την προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο, την εκπαίδευση, τη φυλή, τη γνωστική λειτουργία, την κατάθλιψη και την κατάσταση APOE4, η έκθεση σε βιταμίνη D (έναντι μη έκθεσης) συσχετίστηκε σημαντικά με χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης άνοιας (προσαρμοσμένος λόγος κινδύνου, 0,60, 95% CI, 0,55 – 0,65; Ρ < .001).
Αυτό ίσχυε και στα τρία σκευάσματα ― ασβέστιο-βιταμίνη D, χοληκαλσιφερόλη και εργοκαλσιφερόλη.
Ενώ η έκθεση στη βιταμίνη D συσχετίστηκε με χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης άνοιας σε όλα τα στρώματα του φύλου, τη γνωστική διάγνωση και την κατάσταση APOE ε4, τα ποσοστά ήταν χαμηλότερα σε γυναίκες έναντι ανδρών, σε άτομα με φυσιολογική γνωστική λειτουργία έναντι εκείνων με MCI και σε APOE ε4 μη φορείς έναντι φορέων, σημειώνουν οι ερευνητές.
Προειδοποιούν ότι η μελέτη έχει αρκετούς περιορισμούς. Δεν συμπεριλαμβάνονται δεδομένα σχετικά με τη δόση ή τη διάρκεια της έκθεσης στη βιταμίνη D ή τα αρχικά επίπεδα βιταμίνης D στον ορό. «Η αποσαφήνιση της διάρκειας έκθεσης, των σχέσεων δόσης-απόκρισης και του ρόλου της ανεπάρκειας βιταμίνης D θα είναι απαραίτητη για την ενημέρωση των μελετών παρέμβασης», σημειώνουν οι ερευνητές.
«Η πρόληψη της άνοιας ή ακόμη και η καθυστέρηση της εμφάνισής της είναι ζωτικής σημασίας δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού των ανθρώπων που επηρεάζονται», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Byron Creese, PhD, στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, στο δελτίο τύπου.
«Η σχέση με τη βιταμίνη D σε αυτή τη μελέτη υποδηλώνει ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D μπορεί να είναι ευεργετική για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της άνοιας, αλλά τώρα χρειαζόμαστε κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιώσουμε εάν αυτό συμβαίνει πραγματικά».
Ο Creese σημείωσε ότι η συνεχιζόμενη μελέτη VitaMIND στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ διερευνά περαιτέρω αυτό το ζήτημα αναθέτοντας τυχαία στους συμμετέχοντες είτε να λάβουν βιταμίνη D είτε εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές εξετάζουν τις αλλαγές στη μνήμη και τα τεστ σκέψης με την πάροδο του χρόνου.
Τα βασικά ερωτήματα παραμένουν
Ο Ihab Hajjar, MD, καθηγητής νευρολογίας και εσωτερικής ιατρικής, UT Southwestern Medical Center στο Ντάλας, δήλωσε ότι ο «μεγάλος συγχρωτικός παράγοντας» σε αυτήν και παρόμοιες μελέτες δεν έχει βασικά δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα βιταμίνης D.
«Γνωρίζουμε ότι τα άτομα με χαμηλή βιταμίνη D διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν γνωστικά προβλήματα. Αυτό είναι αναπαραγώγιμο σε πολλές επιδημιολογικές μελέτες. Αλλά αν πάρουμε άτομα με φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D και συμπληρώσουμε με βιταμίνη D, μειώνουμε τον κίνδυνο μελλοντικής γνωστικής εξασθένησης; Νομίζω ότι εκεί βρίσκεται η διαμάχη», δήλωσε ο Hajjar, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, στο Medscape Medical News.
«Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η πρόσθετη βιταμίνη D σε άτομα που έχουν φυσιολογική βιταμίνη D μπορεί να προκαλέσει αυξημένο ασβέστιο και μπορεί να έχει κάποιες παρενέργειες», δήλωσε ο Hajjar.
Ωστόσο, σημείωσε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D πρέπει να διορθωθούν. «Αυτό είναι κάτι που όλοι εφαρμόζουμε, επειδή η ανεπάρκεια βιταμίνης D έχει συνδεθεί όχι μόνο με γνωστική εξασθένηση αλλά και με προβλήματα κινητικότητας, μυϊκή αδυναμία και πτώσεις».
«Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν υπάρχει κάποιο γνωστικό όφελος από την προσθήκη βιταμίνης D εάν το επίπεδο είναι φυσιολογικό. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι κάνει πραγματικά τη διαφορά”, δήλωσε ο Χατζάρ.
Η μελέτη υποστηρίχθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας Υγείας και Φροντίδας Exeter Κέντρο Βιοϊατρικών Ερευνών. Ο Ισμαήλ έχει σχέσεις με τους Οτσούκα/Λούντμπεκ, Μπόγκεν και Ρότσε. Ο Hajjar δεν αποκάλυψε σχετικές οικονομικές σχέσεις.
