Έξω επικονδυλίτιδα αγκώνα “αγκώνας τέννις”(tennis elbow)
Συγγραφέας Κυριάκος Δημητριάδης Γράφτηκε στις ,
– Σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Το tennis elbow είναι ένα σύνδρομο φλεγμονής των μυών που εκτείνουν (σηκώνουν) τον καρπό. Το όνομα “αγκώνας τέννις” (tennis elbow) είναι ατυχές. Η επικονδυλίτιδα εμφανίζεται πολύ συχνά σε άτομα με δουλειές γραφείου ή άλλους χειρωνάκτες και όχι μόνο στους αθλητές του τέννις.
Οι εκτείνοντες του καρπού μυς αρχίζουν στο ύψος του αγκώνα σε μία συγκεκριμένη εξοχή του κόκκαλου (έξω επικόνδυλος – lateral epicondyle). Οι ίνες τους παθαίνουν μικροσκοπικές θλάσεις όταν επιβαρυνθούν υπερβολικά στην έκφυση (στο σημείο στο οποίο ενώνονται με τον επικόνδυλο) και αυτό προξενεί την φλεγμονή.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ο πόνος είναι κλασικά στην εξωτερική πλευρά του αγκώνα αλλά συχνά ακτινοβολεί προς τα κάτω, κατά μήκος του πήχυ, ή προς τα πάνω, στη κατεύθυνση του ώμου. Συνήθως χειροτερεύει με κινήσεις του καρπού και όταν η φλεγμονή είναι προχωρημένη ακόμα και μια απλή χειραψία μπορεί να προκαλέσει πόνο.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
1. ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία επιλογής στην οξεία φάση είναι πάντοτε κατ’ αρχάς συντηρητική (αντιφλεγμονώδη χάπια ή τοπική έγχυση κορτιζόνης, χρήση ιμάντα αποσυμπίεσης, ξεκούραση, παγοθεραπεία, φυσικοθεραπευτική αγωγή, κρουστικός υπέρηχος, ιοντοφόρηση, Laser, υπερθερμία κ.λ.π.). Ωστόσο, ένα πρόγραμμα ασκήσεων σχεδιασμένο για να αυξήσει την ελαστικότητα και δύναμη των μυών που υποφέρουν μπορεί να ωφελήσει μακροπρόθεσμα και αποτελεί σπουδαίο παράγοντα στην αποκατάσταση.
Έκχυση κορτιζόνης
H τοπική έκχυση κορτιζόνης στην έξω επικονδυλίτιδα έχει μελετηθεί αρκετά και έχει αποδειχθεί ότι δίνει καλά βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα όσο αφορά την μείωση του πόνου, αύξηση της δύναμης δραγμού και της γενικότερης κλινικής εικόνας για 2 με 6 εβδομάδες. Παρόλα αυτά το καλό αποτέλεσμα έχει αποδειχθεί ότι δεν κρατά πάνω από 6 εβδομάδες.
Εξωσωματική Θεραπεία με Κρουστικό Υπέρηχο– Extracorporal Shock Wave Therapy (ESWT)
Παρόλα τα αρχικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε μελέτες την δεκαετία του 1990 και την εξάπλωση της εφαρμογής της μεθόδου, πρόσφατες μελέτες παρουσιάζουν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Prolotherapy
Έχουν χρησιμοποιηθεί κατά το παρελθόν διάφορα ενέσιμα σκευάσματα για την θεραπεία της επικονδυλίτιδας (σακχαρόνερο, φυσιολογικός ορός, υπέρτονα διαλύματα, ομοιοπαθητικά φάρμακα) χωρίς να έχουν τεκμηριωθεί τα θεραπευτικά αποτελέσματά τους.
2.ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Οι κλασσικές θεραπείες μπορεί να αποτύχουν σε σημαντικό ποσοστό και η επικονδυλίτιδα να γίνει χρόνια. Την τελευταία πενταετία διάφορες μελέτες παρουσιάζουν πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα θεραπείας της χρόνιας επικονδυλίτιδας με νεότερες μεθόδους όπως: φυσικοθεραπείας, της χρήση διαδερμικού έμπλαστρου νιτρογλυκερίνης, της χρήση τοπικής έκχυσης αυτόλογου αίματος ή αιμοπεταλίων (PRP–platelet rich plasma) όπως και της μεθόδου αναρρόφησης του ουλώδους ιστού με την βοήθεια υπέρηχου FAST (Focused Aspiration of Scar Tissue).
Φυσικοθεραπεία
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ευεργετικό αποτέλεσμα στην θεραπεία της επικονδυλίτιδας με την χρήση πρωτόκολλων εκτέλεσης έκκεντρων ασκήσεων ενδυνάμωσης των εκτεινόντων. Οι ασκήσεις αυτές μπορούν να γίνουν με διάφορους τρόπους αλλά το σύστημα FlexBar® διευκολύνει την εκτέλεση των ασκήσεων.
Διαδερμικό έμπλαστρο νιτρογλυκερίνης.
Πρόσφατες εργασίες έχουν δείξει την αποτελεσματικότητα της παρατεταμένης συνεχούς χρήσης τοπικά πάνω από τον έξω επικόνδυλο έμπλαστρου βραδείας αποδέσμευσης νιτρογλυκερίνης(NTG). Η νιτρογλυκερίνη δρα τοπικά με το ενεργό συστατικό της το νιτρικό οξείδιο (ΝΟ), προκαλώντας τοπική αγγειοδιαστολή ενώ παράλληλα συμμετέχει στους φυσιολογικούς μηχανισμούς επούλωσης. Έχουν ανακοινωθεί πρόσφατα αποτελέσματα επιτυχίας σε ποσοστό 80% στους 6 μήνες θεραπείας.
Αυτόλογο αίμα και εμπλουτισμένο πλάσμα αιμοπεταλίων
Τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα της ενέσιμης θεραπείας με αυτόλογο αίμα (Αutologous Blood Injection -ABI) ή αυτόλογους αυξητικούς παράγοντες από ενεργοποιημένα αιμοπετάλια (PRP –platelet rich plasma) υπό καθοδήγηση υπερήχου. Η χρήση υπέρηχου αυξάνει την ακρίβεια της μεθόδου. Το αυτόλογο αίμα ή το ειδικά επεξεργασμένο και εμπλουτισμένο πλάσμα (Platelet Rich Plasma) είναι πλούσιο σε κύτταρα όπως βλαστοκύτταρα και ενεργοποιημένα αιμοπετάλια καθώς και σε ενδογενείς πρωτείνες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες (Growth Factors: TGF beta 1&2, IGF – 1 , EGF, VEGF, κα). Η έγχυση του τοπικά στην πάσχουσα περιοχή βοηθά στην ταχεία αποκατάσταση της βλάβης μέσω της υψηλής αναγεννητικής και επιδιορθωτικής δράσης των παραγόντων που περιέχει. Επιπλέον πρόκειται για ένα υποπροιόν του ίδιου του οργανισμού, και ως εκ τούτου δεν παρουσιάζει επιπλοκές από τη χορήγηση του.
Μέθοδος FAST (Focused Aspiration of Scar Tissue)
Αρκετά υποσχόμενη μέθοδος όπου γίνεται με ειδικό μικροεργαλείο και διαδερμική τεχνική υπό καθοδήγηση υπερήχου, νεαροποίηση και αφαίρεση του ουλώδους ιστού. Ανακαλύφθηκε το 2011 στην Mayo clinic και άρχισε να γίνεται η ευρύτερη χρήση της. Τα αποτελέσματα αν και πρώιμα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Προς το παρόν το κόστος της μεθόδου είναι αρκετά υψηλό.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Σε περιπτώσεις χρόνιας και υποτροπιάζουσας φλεγμονής όπου τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από ένα χρόνο και όπου οι μεθόδοι συντηρητικής θεραπείας έχουν αποτύχει τότε μπορούμε να καταφεύγουμε στην λύση της χειρουργικής επέμβασης. Η τομή που γίνεται είναι πολύ μικρή (περίπου 2-3 εκατοστά) και η επέμβαση μπορεί να γίνει και με τοπικό αναισθητικό. Το σημείο της έκφυσης των εκτεινόντων στην περιοχή του επικόνδυλου εντοπίζεται και γίνεται τοπικά μια αποσυμπίεση, συνήθως με μια διατομή ολίσθησης (sliding release). Είναι χειρουργείο ημέρας (day case) και η αποκατάσταση άμεση. Λόγω της απλότητας της επέμβασης και της ελάχιστης χειρουργικής τομής, διάφορες τεχνικές αρθροσκοπικής αποσυμπίεσης που έχουν προταθεί κατά καιρούς δεν έγιναν δημοφιλείς. Αναφέρονται πολύ καλά αποτελέσματα σε ποσοστό 80%.
Photo by Matthew Moloney on Unsplash
Κυριάκος Α Δημητριάδης MD Msc
Ορθοπαιδικός Xειρουργός – Τραυματολόγος
