Εφόσον αποκλείσουμε ενδεχόμενους οργανικούς παράγοντες που παρεμποδίζουν την απώλεια βάρους (π.χ. θυρεοειδικές δυσλειτουργίες, σάκχαρο κ.λπ.), η ψυχολογία είναι ο μοχλός της σχέσης μας με το πώς τρώμε και πώς νιώθουμε μέσα στο σώμα μας.

Η υποκειμενική εικόνα μας, η αυτοεκτίμηση και οι προσδοκίες από τον εαυτό μας είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που θα καθορίσουν το κίνητρο ενός ατόμου να θελήσει αλλά και να προσπαθήσει να χάσει βάρος.

Ενα άτομο που αγαπά τον εαυτό του είναι πιθανότερο να κάνει πράξεις που θα διατηρούν τη θετική σχέση που έχει με τον εαυτό του και αντίστροφα. Αν πιστεύει επίσης στην ικανότητά του να επιτύχει ένα ρεαλιστικό βάρος, ότι οι συνέπειες της απώλειας θα είναι θετικές για το ίδιο και ότι του αξίζει να είναι πιο αδύνατο, είναι πιθανότερο να το καταφέρει.

Δίχως βούληση η αλλαγή δυσχεραίνει και η βούληση συνδέεται άμεσα με τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας. Η αυτοπειθαρχία ενός ατόμου, η αποφασιστικότητά του, η ικανότητά του να ελέγχει τις παρορμήσεις του, ο εστιασμός του στα μακροχρόνια οφέλη μιας συμπεριφοράς και όχι στις βραχυπρόθεσμες ικανοποιήσεις βοηθούν σημαντικά στην απώλεια βάρους.

Η απόφαση ενός ατόμου να χάσει βάρος θα πρέπει να είναι «σύντονη με το εγώ» του ατόμου, εναρμονισμένη δηλαδή με τα βαθύτερα θέλω και τις πεποιθήσεις του και να είναι προϊόν δικής του απόφασης και όχι προτροπή από άτομα του στενού του περιβάλλοντος.

Ποιος είναι ο ρόλος ενός επαγγελματία ψυχολόγου στην προσπάθεια ενός ατόμου να χάσει βάρος;

Πολλοί γιατροί που θεραπεύουν παχύσαρκα άτομα βρίσκονται συχνά σε αδιέξοδο, μην μπορώντας να διαχειριστούν τα αλλεπάλληλα εμπόδια και τις αντιστάσεις που προκύπτουν από τον ασθενή, τα οποία δεν μπορούν πάντα να ερμηνευτούν μέσα από τον ιατρικό λόγο.

Λ.χ. η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία, αλλά είναι και δευτερογενής συνέπειά της. Στην κατάθλιψη, η αυτοκαταστροφικότητα είναι τρόπος ύπαρξης, εξού και η πλήρης προσπάθεια ακύρωσης οποιασδήποτε προσπάθειας του ατόμου να κάνει κάτι καλό για τον εαυτό του. Το φαγητό είναι διέξοδος.

Βραχείες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις μπορούν να είναι ιδιαίτερα βοηθητικές στην αρχή της θεραπείας. Οσο πιο χρόνιες είναι οι συνδέσεις αρνητικών συναισθηματικών καταστάσεων, όπως είναι το άγχος και η κατάθλιψη, με τη νοσηρή χρήση-κατάχρηση φαγητού τόσο πιο απαραίτητη κρίνεται μια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση, όπου η λειτουργία και οι επιδράσεις των συναισθημάτων αυτών θα γίνονται συστηματικά αντικείμενο επεξεργασίας από κοινού ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος του ψυχιάτρου για τη διάγνωση και τη θεραπεία περιπτώσεων ατόμων με υψηλό βάρος που εμφανίζουν συνοσηρότητα με ψυχικές διαταραχές ή βαριές διαταραχές προσωπικότητας και όπου ενδέχεται να κριθεί απαραίτητη η λήψη ψυχοφαρμακευτικής αγωγής.
Image by kroshka__nastya on Freepik