Φίμωση
Συγγραφέας Σωτήρης Κούκος Γράφτηκε στις ,
Είναι η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου (της κεφαλής του πέους δηλαδή), λόγο σχηματισμού ενός δακτυλίου στο δέρμα (ακροποσθία) που την περιβάλλει.
Συχνότητα
Έχει αναφερθεί ότι η επίπτωση της παθολογικής φίμωσης στα αγόρια είναι 0,4 περιπτώσεις/1000 αγόρια τον χρόνο ή ότι 0,6% των αγοριών προσβάλλονται μέχρι το 15ο έτος της ηλικίας τους. Το ποσοστό, όμως, των αγοριών που υφίσταται περιτομή είναι 8 φορές μεγαλύτερο από το ποσοστό των αγοριών με παθολογική φίμωση
Ανάλογα με την περίσταση η κατάσταση αυτή μπορεί να θεωρηθεί είτε φυσιολογική (Φυσιολογική Φίμωση), είτε παθολογική (Παθολογική Φίμωση).
Φυσιολογική Φίμωση
Η φίμωση μπορεί να δημιουργηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά στα αγόρια κάτω του τριών ετών σπάνια παρατηρείται αληθινή φίμωση και ο σχετικά στενός δακτύλιος της ακροποσθίας βαθμιαία διευρύνεται, ώστε σε μεγαλύτερες ηλικίες να μπορεί να αποκαλυφθεί φυσιολογικά η βάλανος.
Παθολογική Φίμωση
Η φίμωση αποτελεί μια συγγενή ανωμαλία στα αγόρια, ενώ στον ενήλικα άνδρα πολλές φορές οφείλεται σε φλεγμονώδους αιτιολογίας παθήσεις (χρόνια βαλαποσθίτιδα), σε συνέργεια με συστηματικές νόσους (σακχαρώδη διαβήτη), καθώς επίσης και κακή υγιεινή.
Το δέρμα λοιπόν που περιβάλλει την βάλανο δεν μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω, η όταν αυτό γίνει με σχετικά βίαιο τρόπο τότε δεν είναι δυνατό να επανέλθει στη θέση του, κατάσταση που ονομάζεται
Παραφίμωση και είναι δυνατόν να δημιουργήσει νέκρωση του δέρματος του πέους και γι’αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα.
Η φίμωση εμποδίζει την παροχέτευση του χώρου μεταξύ της ακροποσθίας και της βαλάνου, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση ούρων και σμήγματος. Επακόλουθο είναι μια ήπια χρόνια φλεγμονή, που επιδεινώνει τη φίμωση. Η διόγκωση δίκην μπαλονιού της ακροποσθίας κατά την ούρηση αποτελεί σημείο απόφραξης του ουροποιητικού στην κατάσταση αυτή.
Συμπτώματα
Η δυσκολία ούρησης, η διόγκωση της ακροποσθίας κατά τη διάρκεια της ούρησης, αδυναμία επαναφοράς της ακροποσθίας, ο πόνος κατά την στύση, η αιμορραγία κατά την ερωτική επαφή, οι υποτροπιάζουσες μικροβιακές τοπικές λοιμώξεις, οι ουρηθρίτιδες και οι ουρολοιμώξεις μπορούν περιστασιακά να θεωρηθούν συνέπειες της παθολογικής φίμωσης. Η φίμωση στον ενήλικα μπορεί να είναι και αιτία ανικανότητας αφού δεν επιτρέπει την ευχερή διείσδυση κατά την επαφή, αλλά και αιτία υπογονιμότητας αφού εμποδίζει την εύκολη έξοδο του σπέρματος.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της φίμωσης, γίνεται με χειρουργική επέμβαση, την πολύ γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων Περιτομή. Περιτομή είναι η εκτομή του πλεονάζοντος δέρματος (ακροποσθία), δηλαδή εκείνο το οποίο υπερκαλύπτει την κεφαλή (βάλανο) του πέους, όταν αυτό δεν βρίσκεται σε στύση. Η περιτομή θεωρείται τεχνικά απλή επέμβαση και συνήθως γίνεται με τοπική αναισθησία στον ενήλικα άνδρα και τα μεγάλα παιδιά.
Πότε πρέπει να χειρουργείται
Στα παιδιά
Το πρόβλημα της φίμωσης θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα, όταν αυτή δυσχεραίνει την ούρηση και όταν σε βρέφος ηλικίας 3-6 μηνών παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Όταν δεν συντρέχει κάποιος από αυτούς τούς δύο λόγους , θα πρέπει η επέμβαση να αναβάλλεται έως ότου το παιδί να μεγαλώσει και να μπορεί να λάβει τοπική αναισθησία.
Όταν η φίμωση δεν είναι παθολογική η προτεινόμενη ηλικία λύση των συμφύσεων της ακροποσθίας είναι μετά τα 3 έτη.
Στους Ενήλικες
Η φίμωση θα πρέπει να χειρουργείται όταν προκαλεί δυσκολία στην ούρηση, με αποτέλεσμα τη στάση των ούρων και ακόμα την νεφρική ανεπάρκεια από χρόνια απόφραξη, εικόνα που μπορεί κανείς να συναντήσει σε ασθενεί παραμελημένους με χρόνιες παθήσεις. Χειρουργική αποκατάσταση της φίμωσης μπορεί να γίνει σε σεξουαλικά ενεργούς άνδρες όταν η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου είναι αιτία μικροτραυματισμών, αιμορραγίας και πόνου κατά την σεξουαλική επαφή.
Σωστό και Λάθος για την φίμωση
Είναι σωστό από μέρος των γονέων η παρακολούθηση της ούρησης του παιδιού εάν είναι φυσιολογική (δηλ. να σχηματίζεται ακτίνα-καμπύλη) η εάν αυτή εμποδίζεται. Στην περίπτωση παρατηρήσουν οποιαδήποτε αλλαγή στην ούρηση η έχουν κάποια αμφιβολία, πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτούν το γιατρό της.
Είναι λάθος η καθημερινή αποκάλυψη της βαλάνου και τράβηγμα του δέρματος (ακροποσθίας) του πέους προς τα πίσω, πιστεύοντας ότι έτσι πραγματοποιείται μηχανική διεύρυνση του δακτυλίου. Αυτός ο χειρισμός δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προκαλεί μικροτραυματισμούς και ρήξεις του δέρματος γύρω από τον δακτύλιο, ενώ ο οργανισμός κατά την επούλωση αυτών των μικροτραυματισμών δημιουργεί ουλές που έχουν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω στένωση του δακτυλίου, και ίσως, προκαλώντας φίμωση εκεί που δεν υπήρχε.
Είναι σωστό οι γονείς να αρκούνται στην εξωτερική καθαριότητα και μόνον του πέους του παιδιού. Πολλές φορές στο παιδί με φίμωση μπορεί να παρουσιασθεί φλεγμονή του δέρματος που περιβάλλει την βάλανο και εμφανίζεται με ερυθρότητα στο δέρμα όπως επίσης κνησμό (φαγούρα) και ενίοτε εμφάνιση πυώδους υγρού από το πέος, σ’αυτή την περίπτωση θα πρέπει να απευθύνονται, οπωσδήποτε στο γιατρό.
Είναι λάθος η χειρουργική αντιμετώπιση του Φυσιολογικής φίμωσης σε παιδιά κάτω των 3 ετών.
Είναι λάθος να συγχέουμε την φίμωση, με τον βραχύ χαλινό, κατάσταση κατά την οποία ο χαλινός μία μεμβράνη που συνδέει το δέρμα του πέους (ακροποσθία) με την βάλανο ακριβώς κάτω από την ουρήθρα, είναι πιο κοντός από όσο πρέπει με αποτέλεσμα να επιτρέπει μεν την αποκάλυψη της βαλάνου, αλλά να εμποδίζει τη στύση και μάλιστα να προκαλεί πόνο και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις κατά την διάρκεια της επαφής να γίνεται και ρήξη του χαλινού (σχίζεται) με αιμορραγία, που αρκετές φορές, να χρειασθεί μικρο-επέμβαση για να σταματήσει.
Σωτήρης Κούκος,
Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος,
