Επιρροή του εργασιακού άγχους στο πεπτικό σύστημα & τρόποι αντιμετώπισης
Συγγραφέας Ειρήνη Μπαμπαρούτση Γράφτηκε στις ,
Πολλαπλοί παράγοντες, βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί, συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας γαστρεντερικής διαταραχής. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η σχέση μεταξύ του περιβαλλοντικού ή του ψυχολογικού στρες και της γαστρεντερικής διαταραχής είναι σύνθετη και αμφίδρομη: το στρες μπορεί να προκαλέσει και να επιδεινώσει τον γαστρεντερικό πόνο και άλλα συμπτώματα ή και το αντίστροφο.
Οι λειτουργίες που μας κρατάνε στην ζωή, όπως η αναπνοή, ο χτύπος της καρδιάς, η αρτηριακή πίεση και η θερμοκρασία σώματος, ρυθμίζεται μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Αυτό το πολύπλοκο δίκτυο νευρών εκτείνεται από τον εγκέφαλο μέχρι όλα τα κύρια όργανα του σώματος και αποτελείται από δύο μεγάλα τμήματα. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα το οποίο προετοιμάζει το σώμα για αυξημένες απαιτήσεις ετοιμότητας και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο ηρεμεί το σώμα αφού ο κίνδυνος έχει περάσει. Τόσο το συμπαθητικό όσο και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα αλληλεπιδρά με ένα άλλο, λιγότερο γνωστό συστατικό του αυτόνομου νευρικού συστήματος, το εντερικό νευρικό σύστημα, που βοηθά στην ρύθμιση της πέψης.
Το εντερικό νευρικό σύστημα μερικές φορές καλείται ως ο «δεύτερος εγκέφαλος» επειδή βασίζεται στους ίδιους τύπους νευρώνων και νευροδιαβιβαστών που βρίσκονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός). Μετά την κατανόηση ότι η τροφή έχει εισέλθει στο έντερο, οι νευρώνες που βρίσκονται στα μυϊκά κύτταρα στο εσωτερικό της πεπτικής οδού ξεκινούν μια σειρά από εντερικές συσπάσεις ώστε να κινήσουν την τροφή κατά μήκος, διασπώντας την σε θρεπτικά συστατικά και απόβλητα. Ταυτόχρονα, το εντερικό νευρικό σύστημα χρησιμοποιεί τους νευροδιαβιβαστές όπως την σεροτονίνη για να επικοινωνήσει και να αλληλεπιδράσει με το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Αυτός ο «άξονας εγκεφάλου-εντέρου» εξηγεί γιατί οι ερευνητές ενδιαφέρονται για την κατανόηση του τρόπου που το ψυχολογικό ή το κοινωνικό στρες μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα. Όταν ένα άτομο αγχώνεται αρκετά για να προκαλέσει την αντίδραση «πάλης ή φυγής», για παράδειγμα, η πέψη επιβραδύνεται ή ακόμη και σταματά έτσι ώστε το σώμα να μπορεί να στρέψει όλη την εσωτερική ενέργεια στην αντιμετώπιση μιας ορατής απειλής. Σε απάντηση λιγότερου οξύ στρες, όπως η δημόσια ομιλία, η διαδικασία της πέψης μπορεί να μειωθεί ή να διακοπεί προσωρινά, προκαλώντας κοιλιακό πόνο και άλλα συμπτώματα γαστρεντερικών διαταραχών. Φυσικά, αυτό μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα: επίμονα γαστρεντερικά προβλήματα μπορεί να αυξήσουν το άγχος και το στρες.
Ειρήνη Μπαμπαρούτση, Ph.D.
Κλινική διαιτολόγος – Αθλητική διατροφολόγος,
