Οφθαλμολογικό check up: είναι σημαντικό για την πρόληψη απώλειας όρασης;
Συγγραφέας Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελόπουλος Γράφτηκε στις ,
Σωτήρια μπορεί να αποδειχθεί για την όραση η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπευτική αντιμετώπιση των οφθαλμικών παθήσεων καθώς πολλές, όπως το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και ο καταρράκτης, δεν προκαλούν κλινικά συμπτώματα στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής τους. Ωστόσο οι βλάβες που προκαλούν είναι μη αναστρέψιμες και οι επιπτώσεις τους μόνιμες.
Το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (OAG) είναι μία χρόνια, προοδευτική, εκφυλιστική νόσος του οπτικού νεύρου. Δίχως θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης ή τύφλωση. Οι βλάβες που προκαλεί στο οπτικό νεύρο στα αρχικά στάδιά του, δεν γίνονται αντιληπτές. Ακόμα και η ήπια μείωση της όρασης μπορεί να μην αξιολογηθεί αρχικά από τον ασθενή ως κάτι που απαιτεί ιατρική αξιολόγηση.
Επιπλέον οι πάσχοντες συχνά δεν αντιλαμβάνονται στην αρχή ούτε την απώλεια του οπτικού πεδίου τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι το 50% ή και περισσότερο των ασθενών με γλαύκωμα δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν από αυτό.
Ο προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει το ασυμπτωματικό ή ήπιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας και η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να αποτρέψει την περαιτέρω μείωση της όρασης. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί επίσης να αναγνωρίσει τα άτομα υψηλού κινδύνου τα οποία θα ωφεληθούν από προληπτικά μέτρα ή θεραπείες με στόχο την διαφύλαξη της όρασής τους.
Ανάλογα οφέλη παρέχει η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Μελέτες έχουν δείξει ότι το τουλάχιστον 20% των ασθενών με τύπου 2 διαβήτη πάσχουν ήδη από αυτήν, την εποχή που διαγιγνώσκεται ο διαβήτης τους.
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προκαλείται από τις βλάβες που προκαλεί η αυξημένη γλυκόζη αίματος στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς χιτώνα των ματιών. Αποτελεί κύρια αιτία αποτρέψιμης διαταραχής της όρασης και τύφλωσης στην Περιφέρεια Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Την εκδηλώνουν περίπου οι μισοί διαβητικοί ασθενείς, πολλοί από τους οποίους βιώνουν εξαιτίας της σημαντική μείωση στην ποιότητα ζωής τους.
Έχει υπολογιστεί ότι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία προλαμβάνει ή καθυστερεί την τύφλωση από τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια στο 90% των πασχόντων από σακχαρώδη διαβήτη.
Ο καταρράκτης, που είναι η συχνότερη οφθαλμοπάθεια της τρίτης ηλικίας, επίσης είναι προοδευτικά εξελισσόμενος. Προκαλεί σταδιακό θόλωμα του φυσικού φακού του οφθαλμού και κατ’ επέκταση της όρασης. Η πρώιμη διάγνωσή του με τον προσυμπτωματικό οφθαλμολογικό έλεγχο οδηγεί σε πιο αποτελεσματική θεραπεία και καλύτερες εκβάσεις.
Όταν ο καταρράκτης γίνεται αντιληπτός νωρίς, είναι εφικτή η παρακολούθηση της εξέλιξής του και η σύσταση για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις (π.χ. στον τρόπο ζωής). Μπορεί επίσης να γίνει καλύτερος προγραμματισμός της χειρουργικής διόρθωσής του.
«Σύμφωνα με τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες, ο προσυμπτωματικός έλεγχος της όρασης πρέπει να αρχίζει από τη γέννηση. Τα πρώτα χρόνια της ζωής συνιστάται να είναι συχνός, διότι τα μάτια των μικρών παιδιών αναπτύσσονται και αλλάζουν γρήγορα.
Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται περιοδικός προληπτικός έλεγχος (screening) των ματιών κάθε ένα-δύο χρόνια. Δυστυχώς αρκετές φορές αυτό δεν συμβαίνει, κυρίως διότι ο οφθαλμολογικός έλεγχος ως προληπτική εξέταση δεν αποτελεί μέρος της κουλτούρας πρόληψης στη χώρα μας. Η συνέπεια είναι καθυστερημένη διάγνωση οφθαλμικών προβλημάτων που μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για όλη τη ζωή», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, χειρουργός-οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Και μετά την ενηλικίωση, όμως, πρέπει να γίνεται περιοδικός προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος. Εάν τα μάτια είναι υγιή και η όραση καλή, ο έλεγχος αυτός συνιστάται μία φορά στις ηλικίες 20-29 ετών και δύο φορές στις ηλικίες 30-39 ετών. Αν, όμως, πάσχει κάποιος από διαθλαστική ανωμαλία της όρασης (π.χ. μυωπία) ή/και φοράει φακούς επαφής, καλό είναι να τον βλέπει ο οφθαλμίατρος μία φορά τον χρόνο.
Επιπλέον, αν πάσχει από διαβήτη, υπέρταση ή έχει οικογενειακό ιστορικό σοβαρών οφθαλμοπαθειών (π.χ. γλαύκωμα), τη συχνότητα του επανελέγχου θα καθορίσει ο οφθαλμίατρος. Το ίδιο και αν πάσχει από κάποια σοβαρή οφθαλμοπάθεια.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να γίνεται ένας λεπτομερής έλεγχος της όρασης και των ματιών στην ηλικία των 40 ετών, όταν είναι πιθανότερο να αναπτυχθούν πρώιμες ενδείξεις οφθαλμοπάθειας ή αλλαγές στην όραση. Ο έλεγχος στα 40 έτη συνιστάται ακόμα κι αν κάποιος δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με την όρασή του. Αναλόγως με τα ευρήματα θα καθοριστεί η συχνότητα του επανελέγχου.
Τέλος, από την ηλικία των 65 ετών και μετά είναι σημαντικό να ελέγχονται τα μάτια κάθε 1-2 χρόνια, διότι οι παθήσεις των ματιών είναι πιθανότερες με την πάροδο του χρόνου.
Είναι σημαντικό, να προλαμβάνουμε την υγεία των ματιών μας!
Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, ΜD
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
English
French
German
Greek
Italian
Portuguese
Russian
Spanish