Νηστεία και Διαβήτης: πρέπει να την αποφεύγουμε;
Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής αποτελεί μία διατροφή με ιδιαίτερη σύσταση και απαιτεί προσοχή όταν εφαρμόζεται από συγκεκριμένες ομάδες ατόμων.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι, μεταξύ των οποίων και πολλοί νέοι, ακολουθούν τη νηστεία της Σαρακοστής, απέχοντας από τροφές κυρίως ζωικής προέλευσης, με σκοπό την αποτοξίνωση του οργανισμού.
Ποια τρόφιμα περιλαμβάνει η Νηστεία;
Τα τρόφιμα που κυρίως αποκλείονται στην παραδοσιακή νηστεία είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το τυρί, το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, το αυγό καθώς και όλα τα διατροφικά προϊόντα που τα περιλαμβάνουν.
Είναι λοιπόν μία δίαιτα που περιλαμβάνει κυρίως τρόφιμα όπως φρούτα, σαλατικά και λαχανικά, ζυμαρικά και ρύζι, ψωμί και προϊόντα άρτου, όσπρια, λαδερά φαγητά, ξηρούς καρπούς και από το ζωικό βασίλειο μόνο τα θαλασσινά.
Η νηστήσιμη διατροφή είναι πλούσια σε φυτικές ίνες αλλά και υδατάνθρακες, πλούσια σε πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και πλούσια σε μονοακόρεστα, αλλά και σε ω-3 λιπαρά οξέα και για αυτό η νηστεία έχει καρδιαγγειακά οφέλη, συμβάλλει στη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης και των καρδιακών παλμών, καθώς και στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης.
Νηστεία και Διαβήτης
Μπορεί όμως ένα πρόγραμμα αυτής της διαιτητική σύστασης, όπως είναι το πρόγραμμα της νηστείας, να ακολουθηθεί από ένα άτομο με διαβήτη; Ο αποκλεισμός των ζωικών τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη ρύθμιση του σακχάρου του;
Η δίαιτα του διαβήτη είναι έτσι και αλλιώς ένα πρόγραμμα που από τη μία απαιτεί την υψηλή παρουσία φυτικών ινών μέσα από λαχανικά και σαλάτες και από την άλλη θέλει χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών και δεν απαγορεύει τους υδατάνθρακες από τα αμυλούχα τρόφιμα, όπως ίσχυε παλιότερα.
Έτσι, τα λαδερά φαγητά που είναι και νηστίσιμα, όπως τα φασολάκια, λιγότερο ο αρακάς, τα όσπρια, το μπριάμ, οι αγκινάρες αλά πολίτα και οι λαδερές μελιτζάνες τα γεμιστά με ρύζι (ίσως και σόγια) αλλά ιδιαίτερα πλούσιες πηγές υδατανθράκων είναι σημαντικό να καταναλώνονται σε μικρότερη ποσότητα, να έχουν σχετικά λίγο λάδι (ελαιόλαδο) και να συνοδεύονται, όταν αυτό είναι εφικτό, με φυλλώδη λαχανικά για περισσότερες φυτικές ίνες.
Προσοχή χρειάζεται επίσης λόγω της πλήρους αποχής από το κρέας, τα πουλερικά, και το ψάρι, το τυρί και τα αυγά, για το 40ήμερο της νηστείας. Το κενό αυτό το καλύπτουν τα θαλασσινά, τα οποία μπορούν να αναπληρώσουν εν μέρει τις πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, και η σόγια με τα προϊόντα της.
Τα καλαμάρια, οι σουπιές, το χταπόδι, οι γαρίδες, οι καραβίδες και τα καβούρια μπορούν να συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο νηστείας, όπου μπορούν να συνδυαστούν με καστανό ρύζι ή σπυρωτό μπασμάτι, ζυμαρικά ολικής.
Τα θαλασσινά, αν και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, είναι χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά, ενώ είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που είναι καρδιοπροστατευτικά. Επίσης, ο συνδυασμός των οσπρίων με ρύζι ή ψωμί δίνει ως αποτέλεσμα πρωτεΐνες με όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και υψηλή διατροφική αξία.
Έτσι, με κατάλληλους συνδυασμούς, αποφυγή υπερβολικών ποσοτήτων λαδιού και αμύλου, αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και προσαρμογή της θεραπευτικής αγωγής (πιο εύκολο στα εντατικοποιημένα σχήματα ινσουλίνης) ο διαβήτης μπορεί να συνδυαστεί με τη νηστεία, οδηγώντας ακόμα και σε μία καλύτερη ρύθμιση του.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε πως η νηστεία του Πάσχα αντενδείκνυται στα παιδιά ηλικίας κάτω των δύο χρόνων, σε ενηλίκους με έλλειψη π.χ. βιταμίνης Β12 και σιδήρου (σε αυτές τι περιπτώσεις ίσως να χρειαστεί και κάποιο συμπλήρωμα με πολυβιταμίνες).
Χάρης Δημοσθενόπουλος,M MedSci. SRD
Κλινικός Διαιτολόγος – Βιολόγος
http://www.kalikardia.gr/