Κρίσεις πανικού
Συγγραφέας Κέλλη Σπυριδάκη Γράφτηκε στις ,
Οι κρίσεις πανικού είναι ξαφνικές κρίσεις φόβου και μεγάλης έντασης άγχους που παραλύουν το άτομο.
Έχουν μικρή διάρκεια (συνήθως κορυφώνονται μέσα σε περίπου 10 λεπτά και στη συνέχεια τα συμπτώματα υποχωρούν) ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι μπορεί να επέλθουν εντελώς απροειδοποίητα, χωρίς απαραίτητα να έχει προηγηθεί κάποιο αγχογόνο γεγονός ή σκέψη, ακόμη και σε στιγμές χαλάρωσης.
Συμπτώματα
Κατά τη διάρκεια της κρίσης εμφανίζονται τα ακόλουθα σωματικά συμπτώματα:
- Δύσπνοια ή αίσθηση πνιγμού
- Πόνος στο στήθος, ταχυκαρδία, εφίδρωση
- Ζαλάδα, αίσθημα αστάθειας, τάση για λιποθυμία
- Ναυτία, πόνοι στο στομάχι
- Μούδιασμα στα χέρια ή στα πόδια, τρέμουλο
- Εξάψεις, ρίγη
Παράλληλα, το άτομο μπορεί να αισθάνεται ότι χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, ότι τρελαίνεται και να φοβάται ότι μπορεί να χάσει τον έλεγχο. Συχνά, λόγω των σωματικών συμπτωμάτων, μπορεί κανείς να νιώθει σαν να παθαίνει καρδιακή προσβολή ή γενικότερα σαν του συμβαίνει κάτι πολύ σοβαρό που θα μπορούσε να οδηγήσει στο θάνατο. Κατά συνέπεια, μπορεί κανείς να νιώσει την ανάγκη να επισκεφτεί τα επείγοντα ή κάποιο γιατρό, πεπεισμένος αρχικά ότι πρόκειται για σωματική ασθένεια.
Εφόσον οι ιατρικές εξετάσεις αποκλείσουν κάποια οργανική πάθηση (πχ στο αναπνευστικό σύστημα, στην καρδιά ή στο θυρεοειδή αδένα) συνήθως ακολουθεί η εκτίμηση από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας που μπορεί να δώσει τη διάγνωση κρίσης πανικού.
Αιτίες
Οι κρίσεις πανικού συνήθως εμφανίζονται σε περιόδους σημαντικών αλλαγών στη ζωή του ατόμου όπως η αποφοίτηση και η είσοδος στον επαγγελματικό χώρο, ο γάμος ή η γέννηση ενός παιδιού. Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστούν σε μια περίοδο σημαντικού στρες όπως για παράδειγμα λόγω πένθους, ανεργίας, οικονομικών δυσκολιών, διαζυγίου ή χωρισμού από ερωτική σχέση κλπ.
Πότε χρειάζεται να αναζητήσουμε βοήθεια;
Αρκετοί άνθρωποι μπορεί να βιώσουν κάποια κρίση πανικού στη διάρκεια της ζωής τους χωρίς απαραίτητα να χρειαστεί κάποια ειδική παρέμβαση εφόσον πρόκειται για μεμονωμένα επεισόδια.
Συνήθως, όμως, η κρίση πανικού βιώνεται αρκετά τραυματικά και το άγχος μήπως ξανασυμβεί μπορεί να επιμένει για μεγάλο διάστημα. Εξαιτίας αυτού του άγχους μπορεί το άτομο να αρχίσει να αποφεύγει δραστηριότητες ή καταστάσεις που φοβάται ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια επόμενη κρίση (π.χ. κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ). Αντίστοιχα, μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει μέρη απ’ όπου φοβάται ότι δεν θα μπορούσε να φύγει εύκολα ή χωρίς να εκτεθεί αν του συνέβαινε μια κρίση πανικού (π.χ. ασανσέρ, μέσα μαζικής μεταφοράς, αυτοκίνητο, δημόσιοι χώροι, εστιατόρια, μπαρ κλπ.). Αυτές οι συμπεριφορές αποφυγής λοιπόν μπορεί να πάρουν το χαρακτήρα της αγοραφοβίας και της κλειστοφοβίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ σημαντικό να αναζητηθεί θεραπεία καθώς επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής του ατόμου και η λειτουργικότητα του.
Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι κρίσεις πανικού, όπως και κάθε ψυχικό σύμπτωμα, έχουν ένα “νόημα”: εμφανίζονται σε συγκεκριμένη στιγμή της ζωής μας για συγκεκριμένους λόγους που μπορεί να αφορούν τις συνθήκες της ζωής μας αλλά κυρίως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε. Παράλληλα, αποτελούν ένα σημάδι, ένα κάλεσμα για να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Μέσα από την ψυχοθεραπεία μπορούμε να κατανοήσουμε αυτό που μας συμβαίνει και να μάθουμε να ανταποκρινόμαστε με διαφορετικό τρόπο στις ανάγκες μας.
Ψυχολόγος,
