Σπιρομέτρηση, Ακρογωνιαίος λίθος για τον έλεγχο των πνευμόνων!
Συγγραφείς: Επαμεινώνδας Κοσμάς & Νικόλαος Κουλούρης Γράφτηκε στις ,
Το 2010 είχε ανακηρυχτεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας Χρονιά του Πνεύμονα (Year of the Lung). Η Χρονιά του Πνεύμονα είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει την ανθρωπότητα πάνω σε πνευμονικά νοσήματα -μάστιγες του ανθρώπινου είδους που οδηγούν κάθε χρόνο εκατομμύρια ανθρώπους στα νοσοκομεία, στην αναπηρία, σε εξάρτηση της ζωής τους από φάρμακα ή μηχανήματα (αναπνευστήρες, συσκευές οξυγόνου), σε πρόωρη συνταξιοδότηση και σε πρόωρο θάνατο.
Τέτοια νοσήματα, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, η φυματίωση, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), οι άπνοιες στον ύπνο, η πνευμονία, η πνευμονική ίνωση είναι σε άλλοτε μεγάλο ή μικρό βαθμό προκαλούμενα από βλαπτικές συνήθειες του ανθρώπου (π.χ. κάπνισμα) ή από βλαπτική επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον (ατμοσφαιρική, επαγγελματική ή ενδοοικιακή ρύπανση, υπερθέρμανση του πλανήτη κ.λπ.).
Η σπιρομέτρηση είναι μια εξέταση ελέγχου της αναπνευστικής λειτουργίας, η οποία εκτελείται σε κάθε πνευμονολογικό ιατρείο, είτε σε δημόσιο ή πανεπιστημιακό νοσοκομείο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Η εξέταση αυτή μετρά τον όγκο αέρα που μπορεί να εκπνεύσει με μέγιστη προσπάθεια ο εξεταζόμενος αλλά και την ταχύτητα (ροή) με την οποία τον εκπνέει. Απαιτεί εξοπλισμό, γνώση του γιατρού αλλά και καλή συνεργασία του εξεταζόμενου, πάντως είναι μια ανώδυνη, αναίμακτη εξέταση που εάν εκτελεστεί σωστά δεν διαρκεί πάνω από 10 λεπτά της ώρας και δίνει σημαντικά συμπεράσματα.
Η σπιρομέτρηση ως διαγνωστικό εργαλείο αλλά και ως μέσο παρακολούθησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διάγνωση και την παρακολούθηση κάποιων από τα προαναφερθέντα νοσήματα, όπως είναι η ΧΑΠ και το βρογχικό άσθμα.
Είναι πολύ σημαντικό το ότι μόνο η σπιρομέτρηση μπορεί να ανιχνεύσει σε πολύ αρχικά στάδια και τα 2 αυτά νοσήματα, από τα οποία πάσχει μεγάλος αριθμός ανθρώπων χωρίς να το γνωρίζει.
Συνάνθρωποί μας καπνιστές, με ηλικία πάνω από 35-40 ετών, οι οποίοι έχουν τον λεγόμενο «τσιγαρόβηχα» ή περιστασιακά αποβάλλουν με το βήχα φλέγματα ή έχουν κάποια δυσκολία στην αναπνοή όταν ανεβαίνουν σκάλες ή ανηφόρα ή όταν μιλούν και περπατούν ταυτόχρονα, μπορεί να πάσχουν ήδη από ΧΑΠ και τα συμπτώματα αυτά να μην είναι εντελώς αθώα και άνευ σημασίας. Η σπιρομέτρηση είναι η εξέταση που θα οδηγήσει στη διάγνωση και εάν αυτό συμβεί σε αρχικό στάδιο, τόσο καλύτερα είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τη θεραπεία που θα συστήσει μετά τη διάγνωση ο πνευμονολόγος που θα εξετάσει τον νεοδιαγνωσθέντα ασθενή με ΧΑΠ. Εάν δεν χρησιμοποιηθεί η σπιρομέτρηση και δεν γίνει η διάγνωση, τότε η ΧΑΠ θα εξελιχτεί σταδιακά και η κατάσταση και τα συμπτώματα του ασθενούς θα επιδεινωθούν, όταν δε γίνει η διάγνωση στην ηλικία των 50-55 ετών θα έχουν χαθεί υπερπολύτιμα χρόνια χωρίς την κατάλληλη θεραπεία που θα μπορούσε να έχει ανακόψει αυτήν την πορεία επιδείνωσης και να χαρίσει χρόνια και ποιότητα ζωής στον ασθενή μας.
Και στο βρογχικό άσθμα
Από την άλλη πλευρά, παιδιά, έφηβοι, νέοι αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας, άντρες και γυναίκες, με γνωστή ή όχι αλλεργία, μπορεί περιστασιακά κατά εποχές (π.χ. την άνοιξη) ή ύστερα από κρυολογήματα ή ιώσεις να ταλαιπωρούνται από ξερόβηχα συνήθως που δυναμώνει το βράδυ και που παραμένει για εβδομάδες, να αισθάνονται ιδιαίτερα το βράδυ δυσκολία στην αναπνοή ή να ακούν την αναπνοή τους να σφυρίζει.
Πολλές φορές το κρυολόγημα «κατεβαίνει» από τη μύτη στο στήθος και εκεί που διαρκούσε παλιά 2-3 ημέρες τώρα διαρκεί 7-10 μέρες. Παρ’ όλο που τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περάσουν, έστω και με καθυστέρηση, και ο ασθενής να είναι πλέον καλά, έχει μεγάλη πιθανότητα να πάσχει από βρογχικό άσθμα που είναι αδιάγνωστο και επομένως και χωρίς θεραπεία. Και στις περιπτώσεις σαν αυτή η σπιρομέτρηση, στην οποία θα υποβάλει ο πνευμονολόγος τον ασθενή, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για τη διάγνωση του βρογχικού άσθματος.
Η διάγνωση θα οδηγήσει στη θεραπεία με αποτελεσματικά εισπνεόμενα φάρμακα που υπάρχουν σήμερα, έτσι ώστε το άσθμα να μην εξελιχθεί και να αραιώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο ή ακόμα και να εξαλειφθούν εντελώς οι περίοδοι με συμπτώματα.
