Γενικοί μύθοι για το μαστό – ανακαλύπτοντας την αλήθεια
Συγγραφέας Νικόλαος Κατσιάκης Γράφτηκε στις ,
1) Ο μαστός μου δεν αλλάζει μετά την εφηβεία.
Ο μαζικός αδένας συνεχίζει να αλλάζει και μετά την εφηβεία και σε μερικές γυναίκες αυξάνεται σε μέγεθος ακόμα και στην ενήλικη ζωή. Διάφορα ορμονικά ερεθίσματα ευθύνονται για αυτό. Για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τόσο τα λόβια όσο και οι πόροι αναπτύσσονται κάτω από την επίδραση της προγεστερόνης και των οιστρογόνων. Επίσης, αν η γυναίκα πάρει βάρος τότε αυξάνεται και ο μαστός καθώς αυξάνεται η εναπόθεση λίπους σε αυτόν. Στις γυναίκες περί και μετά την εμμηνόπαυση γίνεται πιο πτωτικός. Γενικά η αύξηση του μεγέθους μετά την ενηλικίωση σπάνια υποκρύπτει παθολογία, ωστόσο απαιτείται ένας ενδελεχής έλεγχος για να αποκλειστούν εκείνες οι λίγες περιπτώσεις που κρύβουν κάποιο πρόβλημα στο μαστό.
2) Οι πυκνοί μαστοί είναι παθολογικοί.
Ο πυκνός μαστός είναι ένας φυσιολογικός μαστός και αποτελεί το αποτέλεσμα ορμονικών και κληρονομικών επιδράσεων στη γυναίκα. Ο πυκνός μαστός όμως είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη κακοήθειας, ενώ εμποδίζει και την αναγνώριση υποκείμενης κακοήθειας στη μαστογραφία (βλ. Κεφάλαιο Απεικόνιση Μαστού)
3) Κατά την αυτοψηλάφηση πιάνω διάφορα ογκιδια και αυτό είναι παθολογικό.
Οι περισσότεροι μαστοί είναι υβώδεις, γεμάτοι «γρουμπουλάκια», και αυτό είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό. Εκτός από το λίπος, που είναι μαλακό στην ψηλάφηση, ο φυσιολογικός μαστός αποτελείται και από άλλα στοιχεία (πόροι, λόβια και το ενδιάμεσο συνδετικό στρώμα) που είναι ινοελαστικής σύστασης και σε αυτό οφείλεται η ψηλάφηση διαφόρων «ογκιδίων». Λόγω επίδρασης ορμονών, επίσης, η σύσταση του μαστού μπορεί να είναι πιο πύκνη στις τελευταίες μέρες του κύκλου της γυναίκας, επιτείνοντας τη σύγχυση. Οπωσδήποτε, πάντα επιβάλλεται ένας λεπτομερής κλινικός και απεικονιστικός έλεγχος προς αποκλεισμό υποκείμενης παθολογίας.
4) Η λήψη εξωγενών ορμονών δεν επηρεάζει το μαστό.
Η εξωγενής χορήγηση ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη) έχει την ίδια επίδραση στον ανθρώπινο μαστό όπως και οι ενδογενείς ορμόνες (δηλ αυτές που παράγονται από το ανθρώπινο σώμα). Η οδός χορήγησης δεν φαίνεται να επηρεάζει τα αποτελέσματα. Δηλαδή είτε η γυναίκα λαμβάνει δισκία, είτε κολπικές κρέμες, είτε λοσιόν τα αποτελέσματα στο μαστό είναι σχεδόν τα ίδια. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καθώς αποδεδειγμένα η χορήγηση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου στο μαστό.
5) Η ρύση θηλής είναι πάντα παθολογική.
Αυτό δεν είναι αλήθεια. Στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό, αλλά και λίγο μετά τη γαλουχία μπορεί να υπάρχει εκροή γάλακτος από το μαστό και αυτό είναι φυσιολογικό. Επίσης, ρύση από τη θηλή μπορεί να συμβεί και στην εφηβεία λόγω ορμονικών επιδράσεων.
Ο γενικός κανόνας είναι πως το έκκριμα θηλής δεν κρύβει παθολογία από το μαστό αν συμβαίνει αμφοτερόπλευρα, από περισσότερους του ενός πόρους και αν το έκκριμα είναι πρασινωπής, λευκωπής ή κιτρινωπής χροιάς. Αν όμως το έκκριμα είναι αιματηρό η αίμα καθαρό ή άχρωμο, αν έρχεται από έναν συγκεκριμένο πόρο του μαστού ή είναι αυτόματο (χωρίς μηχανικό ερεθισμό της θηλής) τότε απαιτεί διερεύνηση.
6) Ο πόνος στο μαστό σημαίνει κάποιο πρόβλημα.
Συνήθως οφείλεται στις ορμονικές επιδράσεις στο μαστό και δεν κρύβει κάποια παθολογία. Ίσως ειναι πιο έντονος σε μια συγκεκριμένη φάση του κύκλου, λίγο πριν την εμμηνορυσία (κυκλική μασταλγία). Κάποιες φορές καλοήθεις καταστάσεις όπως μια κύστη ή ένα ινοαδένωμα μπορούν να προκαλέσουν μασταλγία. Πάντα πρέπει να αναζητούμε και εξωμαστικές αιτίες που αντανακλούν στο μαστό, όπως μυική θλάση ή κάκωση στο θωρακικό τοίχωμα. Συνήθως η θεραπεία ειναι η διαβεβαιώση της γυναίκας ότι δεν έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα με το μαστό της. Περιορισμός της κατανάλωσης καφέ και λιπαρών φαγητών, ζεστά επιθέματα (κομπρέσες) και ένα ήπιο παυσίπονο (πχ Depon) βοηθούν στις σοβαρότερες περιπτώσεις.
7) Έχω ενθέματα σιλικόνης στο μαστό μου, επομένως δεν μπορώ να υποβληθώ σε μαστογραφία.
Είναι αλήθεια ότι τα ενθέματα σιλικόνης επηρεάζουν την ποιότητα της μαστογραφίας. Εντούτοις, υπάρχουν ειδικές λήψεις που μας επιτρέπουν να ελέγξουμε το μαστό σας με μαστογραφία.
8) Έχω πυκνούς μαστούς, επομένως είναι καλύτερα να υποβληθώ σε μαγνητική μαστών αντί για μαστογραφία για έλεγχο screening.
Η ύπαρξη μαστών αυξημένης πυκνότητας δεν αποτελεί ένδειξη για έλεγχο screening με μαγνητική μαστογραφία. Η απλή ψηφιακή μαστογραφία μπορεί να ελέγξει ικανοποιητικά τους πυκνούς μαστούς. Για να αυξήσουμε την ακρίβειά της θα πρέπει να υποβάλλουμε τη γυναίκα και σε μια συμπληρωματική εξέταση. Η τομοσύνθεση και ο υπέρηχος μαστών θεωρούνται πλέον gold standard στον συμπληρωματικό έλεγχο των πυκνών μαστών.
9) Πόνος ή ένας όγκος στην περιοχή της μασχάλης δεν σχετίζεται με κάποιο πρόβλημα στο μαστό μου.
Αυτό δεν είναι σωστό. Αν και όντως μπορεί ο πόνος ή ένα ογκίδιο στην μασχάλη να μην έχει κάποια σχέση με το μαστό σας, εντούτοις θα πρέπει να διερευνηθεί και ο μαστός σας για να βρεθεί το αίτιο. Καταρχάς, η μασχάλη μπορεί να περιέχει μαζικό αδένα, και συγκεκριμένα ένα τμήμα που ονομάζεται ουρά του μαστού. Επομένως ένας όγκος της ουράς θα εκδηλωθεί ως διόγκωση στην περιοχή της μασχάλης. Επίσης στη μασχάλη μπορεί να βρίσκεται έκτοπος μαστός, μια συγγενής ανωμαλία που μπορεί εύκολα να διαλάθει. Επιπλέον, οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες είναι συχνό σημείο μετάστασης από καρκίνο του μαστού. Πάντα, λοιπόν σε όγκους στη μασχάλη διερευνούμε πρωτίστως το μαστό.
