Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια
Συγγραφέας Γιώργος Ρόκας Γράφτηκε στις ,
Οι φλεβικές παθήσεις στις μέρες μας αποτελούν ένα από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας. Μόνο στις Η.Π.Α οι κιρσοί των κάτω άκρων απασχολούν 1 στους 4 ανθρώπους. Γενικά από φλεβική ανεπάρκεια-φλεβίτιδα πάσχουν γυναίκες σε ποσοστό περίπου 50% και άντρες σε ποσοστό 20-25%. Μία από τις πρώτες εκδηλώσεις της ανεπάρκειας των φλεβών και το συνηθέστερο πρόβλημα των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το φλεβικό δίκτυο στα πόδια, είναι οι κιρσοί.
Φλεβικό σύστημα
Το φλεβικό σύστημα στο ανθρώπινο σώμα βοηθάει στο να επιστρέφει το αίμα από τους διάφορους ιστούς του σώματος στην καρδιά. Το οξυγονωμένο αίμα μεταφέρεται από την καρδιά στους ιστούς με τις αρτηρίες. Το μη οξυγονωμένο αίμα και τα προϊόντα του μεταβολισμού των ιστών επιστρέφουν στην καρδιά με το φλεβικό δίκτυο. Συγκεκριμένα στα κάτω άκρα το φλεβικό αυτό δίκτυο περιλαμβάνει:
- Tις εσωτερικές φλέβες (εν τω βάθει) που βρίσκονται ανάμεσα στους μυς των κάτω άκρων
- Το επιφανειακό – υποδόριο φλεβικό σύστημα (επιπολής) που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα
- Διατιτρώσες φλέβες με τις οποίες επικοινωνούν τα δύο παραπάνω συστήματα
Φυσιολογικά και τα 3 αυτά φλεβικά συστήματα των κάτω άκρων με μηχανισμούς βαλβίδων που διαθέτουν και με τη λειτουργία της μυϊκής αντλίας των κάτω άκρων κατευθύνουν το αίμα από τα κάτω άκρα προς την καρδιά. Η βλάβη ενός ή περισσοτέρων από τα παραπάνω φλεβικά συστήματα των κάτω άκρων λέγεται φλεβική ανεπάρκεια.
Επομένως στη φλεβική ανεπάρκεια συνήθως από βλάβη του βαλβιδικού μηχανισμού του φλεβικού συστήματος έχουμε αδυναμία προώθησης του αίματος από τα κάτω άκρα προς την καρδιά. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η καθυστέρηση της απαγωγής του αίματος από τα πόδια προς την καρδιά, παράγοντας πάρα πολύ σημαντικός
για τη φλεβική θρόμβωση.
Όταν οι φλέβες στα κάτω άκρα έχουν βλάβη στις βαλβίδες του ή στο τοίχωμά τους διατείνονται επειδή η πίεση του αίματος στο εσωτερικό τους είναι αυξημένη με αποτέλεσμα να έχουμε έντονα συμπτώματα στα κάτω άκρα και την εμφάνιση διατεταμένων φλεβών που λέγονται κιρσοί.
Στάδια χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας
1ο στάδιο (C1)
Ευρυαγγείες: Διατεταμένες φλέβες μικρής διαμέτρου, που είναι άμεσα ορατές κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.
2ο στάδιο (C2)
Κιρσοί: μεγαλύτερες φλέβες διατεταμένες στα κάτω άκρα .
3ο στάδιο C3
Οίδημα σε συνδυασμό με κιρσούς των κάτω άκρων
4ο στάδιο C4
Όλα τα προηγούμενα και επιπλέον τροφικές αλλοιώσεις του δέρματος υπό μορφή μελάγχρωσης.
5ο στάδιο C5
Όλα τα προηγούμενα και επιπλέον σκληρία του δέρματος και του υποδόριου, το οποίο φαίνεται να φλεγμαίνει
6ο στάδιο C6
Φλεβικό έλκος: Τη φλεγμονή του δέρματος που αναφέρθηκε προηγούμενα ακολουθεί η διάνοιξη του δέρματος, η είσοδος μικροβίων και εκτεταμένη λοίμωξη του δέρματος που προχωράει σε βάθος ανάλογα με τον βαθμό του προβλήματος.
Αίτια
- Κληρονομικότητα
- Ορθοστασία
- Καθιστική ζωή
- Παχυσαρκία
- Ορμονικές διαταραχές
- Εγκυμοσύνη
- Συγγενή αίτια
- Προηγούμενες θρομβώσεις κυρίως του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου που οδηγούν σε βλάβη των βαλβίδων του
Συμπτώματα φλεβικής ανεπάρκειας
- Οίδημα
- Πόνος
- Βάρος στα κάτω άκρα
- Αίσθημα καύσου
- Κνησμός
- κράμπες
- Αιμωδίες
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με το έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) του φλεβικού συστήματος των κάτω άκρων.
Για να μπορέσει ο αγγειοχειρουργός να προβεί σε μια ολοκληρωμένη διάγνωση θα πρέπει να λάβει από τον ασθενή ένα πλήρες ιστορικό και να εξετάσει με λεπτομέρεια το κυκλοφορικό σύστημα των άκρων.
Ακολούθως, πραγματοποιεί εξέταση στο φλεβικό σύστημα με μία ειδική συσκευή υπερήχων τον ηχοβολέα. Από αυτήν την εξέταση ο γιατρός λαμβάνει ηχητικά κύματα από και προς τις φλέβες που νοσούν. Τα κύματα αυτά χρησιμοποιούνται για να απεικονίσουν την κάθε φλέβα σε ειδική οθόνη, εξετάζοντας παράλληλα τη ροή του αίματος και τη λειτουργία των βαλβίδων.
Για να διαπιστωθεί με περισσότερη ακρίβεια ποια είναι τα φλεβικά στελέχη που πάσχουν –ειδικά στους κιρσούς- γίνεται χαρτογράφηση του φλεβικού συστήματος.
Η χαρτογράφηση είναι πιο ακριβής από τον απλό διαγνωστικό υπέρηχο (triplex), προσφέροντας ιδιαίτερες ανατομικές λεπτομέρειες. Σχεδιάζεται ένας χάρτης φλεβικού δικτύου, ο οποίος μελετάται προκειμένου να βρεθούν οι αιτίες ανεπάρκειάς του. Έτσι, προτείνεται μία εξατομικευμένη θεραπεία για την κάθε περίπτωση φλεβικής ανεπάρκειας.
Επιπλοκές χρόνιας φλεβική ανεπάρκειας
Θρόμβωση
Συνέπεια της βλάβης του τοιχώματος των φλεβών και των βαλβίδων τους είναι το αίμα να λιμνάζει στα κάτω άκρα και να καθυστερεί σημαντικά να απομακρύνεται από αυτά με συνέπεια σε κάποιες περιπτώσεις να σχηματίζονται θρόμβοι, δηλαδή πήγματα αίματος εντός του φλεβικού δικτύου. Αυτό αποτελεί μια κατάσταση εξαιρετικά επικίνδυνη άσχετα με το φλεβικό σύστημα που έχει συμβεί (επιπολής ή εν τω βάθει). Αν η θρόμβωση αντιμετωπιστεί έγκαιρα με χορήγησή ειδικών αντιπηκτικών φαρμάκων ή σε κάποιες περιπτώσεις με χειρουργική επέμβαση τότε υποχωρεί σταδιακά και ο ασθενής ξεφεύγει τον κίνδυνο. Αν η θρόμβωση παραμεληθεί ή υποτιμηθεί τότε ο θρόμβος μπορεί να αποσπαστεί από το φλεβικό σύστημα των κάτω άκρων, να μεταφερθεί στην καρδιά και από εκεί στους πνεύμονες και να συμβεί η λεγόμενη πνευμονική εμβολή. Η πνευμονική εμβολή είναι μία κατάσταση εξαιρετικά επικίνδυνη που πολύ συχνά καταλήγει στον θάνατο.
Όσο πιο μεγάλο είναι το πρόβλημα της φλεβικής ανεπάρκειας, δηλαδή όσο πιο μεγάλο είναι το μέγεθος των φλεβών που πάσχουν τόσο και πιο επικίνδυνη μπορεί να είναι η πνευμονική εμβολή.
Φλεβικό έλκος
Το φλεβικό έλκος αποτελεί το τελικό στάδιο της φλεβικής ανεπάρκειας και είναι αυτό από το οποίο κινδυνεύει το ίδιο το σκέλος. Λόγω αυξημένης φλεβικής πίεσης στο επιπολής φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων και λόγω ανεπαρκών διατιτραινουσών φλεβών συνήθως, το πόδι από το γόνατο και κάτω φλεγμαίνει, γίνεται πιο σκληρό και κάποια στιγμή ανοίγει με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται στην περιοχή αυτή και λόγω της κακής κυκλοφορίας επικίνδυνα και ανθεκτικά μικρόβια, τα οποία δεν εξουδετερώνονται με τα συνήθη αντιβιοτικά. Η αιτία του φλεβικού έλκους είναι η φλεβική ανεπάρκεια και αν δεν διορθωθεί δεν υποχωρεί το φλεβικό έλκος. Αν το φλεβικό έλκος μείνει αθεράπευτο η λοίμωξη και η φλεγμονή προχωρούν σε βάθος και μπορεί να απειληθεί και το ίδιο το σκέλος.
Θεραπεία φλεβικής ανεπάρκειας
Συντηρητική αντιμετώπιση
Περιλαμβάνει εξωτερική συμπίεση των πασχόντων φλεβών με κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, φλεβοτονικά φάρμακα ή σε κάποιες περιπτώσεις ισχυρή περίδεση και αφορά συνήθως ανεπάρκεια του εσωτερικού (εν τω βάθει) φλεβικού δικτύου, το οποίο δεν επιδέχεται χειρουργικής αντιμετώπισης.
Χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει τη κλαδική χειρουργική αντιμετώπιση και τα φλεβικά laser και αφορά μόνο τις επιφανειακές (επιπολής) φλέβες και τις διατιτρώσες φλέβες.
Αγγειολόγος – Αγγειοχειρουργός
