Η ηλικία του πατέρα μειώνει την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης
Συγγραφέας Ελένη Κοντογιάννη Γράφτηκε στις ,
Σε μεγάλη μελέτη που ανακοινώθηκε τώρα στο παγκόσμιο συνέδριο της ESHRE στη Γενεύη:
Η ηλικία του άντρα μειώνει σημαντικά την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, #ESHRE2017.
Το συμπέρασμα ήταν ότι οι άνδρες ηλικίας 40-42 είχαν κατά 46% χαμηλότερη πιθανότητα να κάνουν παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση ( IVF) σε σύγκριση με τους άνδρες ηλικίας 30-35.
Για πολλά χρόνια ήταν πεποίθηση ότι μόνο οι γυναίκες έχουν βιολογικό ρολόι, το οποίο επηρεάζει τη γονιμότητά τους. Έρευνες έδειξαν όμως ότι το βιολογικό ρολόι μετρά αντίστροφα και για τους άντρες και γι’αυτό το λόγο δεν πρέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος αν θέλουν να αποκτήσουν παιδί.
Υπογονιμότητα σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας
Οι παράμετροι του αριθμού των σπερματοζωαρίων, της κινητικότητας και της φυσιολογικής μορφολογίας έχουν ελαττωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Έρευνες σε ζευγάρια τα οποία κάνουν κάποια θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, έδειξαν ότι ένας άνδρας 45 ετών έχει τις μισές πιθανότητες να αποκτήσει παιδί χωρίς θεραπεία σε σχέση με έναν άνδρα 25 ετών.
Επίσης, μία μεγάλη έρευνα σε 8.500 ζευγάρια Βρετανών έδειξε ότι ο χρόνος που ένας άντρας 25 ετών χρειάζεται για να καταστήσει έγκυο τη σύζυγό του είναι ο μισός απ’ ότι ενός άντρα πάνω από τα 35 έτη. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η προχωρημένη ηλικία του άντρα αυξάνει τον κίνδυνο αποβολών. Είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος αποβολής είναι υψηλότερος εάν η γυναίκα είναι πάνω από 35, αλλά η αύξηση του κινδύνου μεγαλώνει ακόμη περισσότερο σε ζευγάρια με γυναίκα άνω των 35 και άντρα άνω των 40 ετών.
Έρευνες δείχνουν ότι άντρες άνω των 35 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι υπογόνιμοι σε σύγκριση με άντρες μικρότερους των 25. Επίσης, σε περιπτώσεις ζευγαριών που έκαναν ενδομήτρια σπερματέγχυση (ή εξωσωματική γονιμοποίηση) οι άντρες άνω των 35 είχαν 50% μικρότερο ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης απ’ ότι οι άντρες κάτω των 30 όταν οι σύζυγοί τους είχαν παρόμοια ηλικία.
Τα προβλήματα γονιμότητας αυξάνονται με την ηλικία και παράλληλα οι παράμετροι του σπέρματος πέφτουν τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο δύσκολο για έναν άντρα μεγαλύτερης ηλικίας να γίνει πατέρας σε σύγκριση με έναν νεότερο. Ειδικά στις περιπτώσεις που προϋπάρχουν προβλήματα γονιμότητας, η ηλικία είναι ένας παράγοντας που ένας άντρας θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη όταν σκέφτεται να προγραμματίσει την οικογένειά του. Δεν υπάρχει λόγος να χάνεται πολύτιμος χρόνος μέχρι το ζευγάρι να σκεφτεί να προχωρήσει σε τεκνοποίηση.
Η ηλικία του άνδρα είναι καθοριστικός παράγοντας για την υγεία του παιδιού που θα αποκτήσει.
Μια πολύ σημαντική μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature έδειξε ότι οι άντρες μεταβιβάζουν πολύ περισσότερες γενετικές μεταλλάξεις στα παιδιά τους σε σύγκριση με τις γυναίκες όσο μεγαλώνουν. Σε μία μεγάλη έρευνα από την Ισλανδία φάνηκε ότι οι μεταλλάξεις στο DNA των παιδιών που σχετίζονταν με τον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια στο 97% τους προέρχονταν από τον πατέρα. Άλλη μελέτη από το νοσοκομεία Καρολίνσκα της Σουηδίας σε 2,6 εκατομμύρια ανθρώπους έδειξε ότι όταν οι άντρες τεκνοποιούν σε μεγαλύτερη ηλικία έχουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να φέρουν στον κόσμο παιδιά με διαταραχές όπως είναι ο αυτισμός, η διπολική διαταραχή, η σχιζοφρένεια, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητα, μεγαλύτερη τάση για κατάχρηση ουσιών και απόπειρες αυτοκτονίας. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι τα παιδιά ενός 45χρονου αντιμετωπίζουν τριπλάσιο κίνδυνο αυτισμού, 13 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο διπολικής διαταραχής και 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο κατάχρησης ουσιών και αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Η αιτία για τα σοβαρά αυτά προβλήματα υγείας αποδόθηκε από τους ερευνητές στις συσσωρευμένες μεταλλάξεις στα σπερματοζωάρια μεγαλύτερης σε ηλικίας αντρών.
Με βάση τα τελευταία δεδομένα ερευνητές ανά τον πλανήτη προειδοποιούν ξεκάθαρα ότι η καθυστέρηση της πατρότητας δεν βλάπτει μόνο τη γονιμότητα του ζευγαριού αλλά πιθανά και την υγεία των απογόνων που θα έρθουν στον κόσμο.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ανδρική γονιμότητα μειώνεται με την ηλικία. Οι εργασίες των Kidd et al (2001) και Ford et al (2000) δείχνουν ότι οι άντρες πάνω από 35 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι υπογόνιμοι σε σύγκριση με τους άντρες μικρότερους από 25. Επίσης, σε ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπεία γονιμότητας με ενδομητρική σπερματέγχυση, ο χρόνος που απαιτείται για την επίτευξη εγκυμοσύνης αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία. Αφού συνυπολογίσουμε την επίδραση της μητρικής ηλικίας στα αποτελέσματα, οι άντρες μεγαλύτεροι των 35 είχαν 50% χαμηλότερο ποσοστό εγκυμοσύνης απ’ ότι άντρες μικρότεροι των 30 (Mathieu et al 1995).
Πώς συνδέεται η υγεία του παιδιού με την ηλικία του πατέρα;
Παρότι οι περισσότερες αριθμητικές χρωμοσωματικές ανωμαλίες στα σπερματοζωάρια δεν αυξάνονται ιδιαίτερα με την ηλικία του άντρα, υπάρχει στατιστικά σημαντική αύξηση σε δομικές ανωμαλίες (Plas E et al, 2000, Fisch et al, 2003). Επίσης η μελέτη των Lowe et al (2001) έδειξε ότι οι πατέρες παιδιών με σύνδρομο Klinefelter είχαν υψηλότερο ποσοστό σπερματοζωαρίων ΧΥ από ότι ο γενικός πληθυσμός και ότι η συχνότητα αυτή αυξάνει με την ηλικία. Συγκεκριμένα, οι πατέρες στην ηλικία των 30 είχαν συχνότητα ΧΥ σπερματοζωαρίων 10% υψηλότερη σε σύγκριση με τους εικοσάχρονους.
Η συχνότητα αυτή είναι 160% υψηλότερη στους πατέρες στα 50 τους χρόνια (Lowe et al, 2001). Επίσης, οι απόγονοι ανδρών που τεκνοποίησαν σε ηλικία μεγαλύτερη των 45-50 ετών, έχουν υψηλότερη πιθανότητα για περίπου 20 αυτοσωμικές επικρατείς γενετικές ασθένειες, στις οποίες περιλαμβάνονται η αχονδροπλασία, το σύνδρομο Marfan, το σύνδρομο Apert, ο καρκίνος του προστάτη και η σχιζοφρένεια (Glaser et al, 2003; Wyrobek et al, 2006).
Ειδικά για την σχιζοφρένεια, ένα στα τέσσερα περιστατικά θεωρείται ότι σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία του πατέρα. Έρευνα στα αρχεία των ψυχιατρικών κλινικών της Αμερικής που εξέτασε το ιστορικό ενενήντα χιλιάδων ασθενών απέδειξε τον παραπάνω ισχυρισμό. Αποδείχθηκε ότι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια είχαν διπλάσια πιθανότητα να προέρχονται από έναν πατέρα σαράντα πέντε έως σαράντα εννέα ετών παρά από έναν πατέρα είκοσι πέντε ετών. Για τους άντρες άνω των πενήντα ετών η πιθανότητα αυτή τριπλασιάζεται (Malaspina et al, 2001)
Οι μηχανισμοί δεν έχουν διαλευκανθεί πλήρως, αλλά πιθανή αιτία είναι ότι στο αντρικό γεννητικό σύστημα τα σπερματοζωάρια διαιρούνται συνεχώς και καθώς το DNA αντιγράφεται, αυξάνεται η πιθανότητα μιας μετάλλαξης. Ο ρυθμός των μεταλλάξεων φαίνεται ότι αυξάνει παράλληλα με την ηλικία του άνδρα.
Μία μελέτη του Αμερικανικού Κολεγίου της Ιατρικής Γενετικής έχει δείξει ότι αυτός ο κίνδυνος είναι τέσσερις έως πέντε φορές μεγαλύτερος για έναν πατέρα άνω των σαράντα πέντε ετών σε σχέση με έναν 20 ετών και για αυτό το λόγο, η Αμερικανική Εταιρεία Γονιμότητας (AFS) συνιστά το όριο ηλικίας για τους δότες σπέρματος να είναι στα 50 έτη.
Σήμερα, υπάρχουν για πρώτη φορά ισχυρές ενδείξεις ότι υπάρχει έντονη επίδραση της ηλικίας του πατέρα στην πιθανότητα σύλληψης και έκβασης της εγκυμοσύνης και ότι επηρεάζει όχι μόνο από τα επίπεδα σεξουαλικής δραστηριότητας αλλά και από τη βιολογική γήρανση.
Γενικά υπάρχει η τάση για τα ζευγάρια στις δυτικές κοινωνίες να αναβάλουν την εγκυμοσύνη για μεγαλύτερες ηλικίας από ότι στο παρελθόν. Παρότι είναι συχνή η συμβουλή για της γυναίκες να υπολογίζουν το θέμα της ηλικίας σαν παράγοντα υπογονιμότητας, τώρα φαίνεται ότι δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας και ότι, στην αναπαραγωγή, η ηλικία δεν είναι θέμα μόνο της γυναίκας αλλά και του άνδρα.
Βιβλιογραφία:
Andersen, A. M. Nybo, Wohlfahrt, J., Christens, P., Olsen, J. and Melbye, M., Maternal age and fetal loss population based register linkage study. BMJ 320 (2000), pp.1708-1712.
Fisch, H., Hyun, G., Golden, R., et al., The influence of paternal age on down syndrome. Journal of Urology 169(6), (2003): 2275-2278.
Ford, W. C. L., North, K., Taylor, H., et al., Increasing paternal age is associated with delayed conception in a large population of fertile couples: evidence for declining fecundity in older men. Human Reproduction, 15 (8), 2000: 1703-1708.
Glaser, RL., Broman, KW., Schulman, RL., Eskenazi, B., Wyrobek, AJ., Jabs, EW., The paternal-age effect in Apert syndrome is due, in part, to the increased frequency of mutations in sperm. Am J Hum Genet. 2003; 73(4):939-47.
Kidd, S. A., Eskenazi, B., Wyrobek, A.J., Effects of male age on semen quality and fertility: a review of the literature. Fertility and Sterility. 2001; 75(2):237-248.
Lowe, X., Eskenazi, B., Nelson, DO., Kidd, S., Alme, A., Wyrobek, AJ., Frequency of XY sperm increases with age in fathers of boys with Klinefelter syndrome. Am J Hum Genet. 2001; 69(5):1046-54.
Malaspina, D., Harlap, S., Fennig, S., Heiman, D., Nahon, D., Feldman, D., Susser, ES., Advancing paternal age and the risk of schizophrenia. Arch Gen Psychiatry 2001; 58(4):361-7.
Mathieu, C., Ecochard, R., Bied, V., Cumulative conception rate following intrauterine artificial insemination with husband’s age. Human Reproduction 1995, 10,1090-1097
Menken, J., Trussell, J. and Larsen, U., Age and infertility, Science 233 (1986), pp.1389-1394.
Plas, E., Berger, P., Hermann, M., Pfluger, H., Effects of aging on male fertility? Exp. Gerontol. 2000; 35(5):543-51.
Rochebrochard de la, E., and Thonneau, P., Paternal age and maternal age are risk factors for miscarriage: results of a multicentre European study. Human Reproduction, 2002; 17(6):1649-1656.
Rochebrochard de la, E., McElreavey, K. and Thonneau, P., Paternal age over 40 years the «amber light» in the reproductive life of men?, Androl J. 24 (2003), pp.459-465.
Rochebrochard de la, E., Mouzon de, J., Thepot, F., Thonneau, P.; French National IVF Registry (FIVNAT) Assosiation, Fathers over 40 and increased failure to conceive: the lessons of in vitro fertilization in France. Fertility and Sterility, 2006; 85(5):1420-4.
Wyrobek, AJ., Eskenazi, B., Young, S., Arnheim, N., Tiemann-Boege, I., Jabs, EW., Glaser, RL, Pearson, FS., Evenson, D., Advancing age has differential effects on DNA damage, chromatin integrity, gene mutations, and aneuploidies in sperm. Proc Natl Acad Sci U S A. 2006; 103(25):9601-6
