Διατροφικές… παρεξηγήσεις Λίπος (part 1)
Συγγραφέας Ζωή Σαμαρά Γράφτηκε στις ,
Ένα από τα θέματα που απασχολούν αρκετά τους νέους σήμερα και όχι μόνο, είναι η εικόνα τους η οποία σχετίζεται άμεσα με τα κιλά τους και με το σώμα τους. Δεν είναι λίγοι αυτοί που κάθε μέρα καταφεύγουν σε διάφορα sites αμφιβόλου επιστημονικού περιεχομένου, υιοθετούν οτιδήποτε γράφεται σ’ αυτά και το κάνουν τρόπο ζωής πολλές φορές με κίνδυνο της υγείας τους. Μέσα από εδώ θα προσπαθήσουμε σιγά σιγά να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα γύρω από μύθους σχετικούς με τη διατροφή που σίγουρα θα έχετε ακούσει.
Αρχικά θα αναφερθούμε στο λίπος! Το λίπος σε πολλά άτομα είναι συνδεδεμένο μόνο με αρνητικές συνέπειες όπως με καρδιαγγειακά νοσήματα, με κακή εικόνα σώματος, με χαλάρωση, με κυτταρίτιδα κλπ. Πολύ συχνά άτομα που προσέχουν πολύ την εικόνα του σώματός τους εφαρμόζουν την τακτική όσο λιγότερο λίπος μέσα στη διατροφή τόσο καλύτερα. Πόσο αλήθεια όμως είναι όλα αυτά;
Το λίπος είναι ένα από τα θρεπτικά συστατικά το οποίο προσδίδει ενέργεια και συγκεκριμένα 9 θερμίδες ανά γραμμάριο, την ώρα που άλλα θρεπτικά συστατικά όπως οι υδατάνθρακες και οι πρωτεϊνες δίνουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο. Υπάρχουν 3 είδη λιπαρών οξέων στα τρόφιμα, τα μονοακόρεστα(ελαιόλαδο, ελιές κλπ), τα πολυακόρεστα και τα κορεσμένα (πλήρη γαλακτοκομικά, κρέατα κλπ) λιπαρά οξέα.
Τα πολυακόρεστα διακρίνονται σε ω-3 λιπαρά οξέα (λιπαρά ψάρια όπως σολομός, σαρδέλες, τόνος κλπ) και ω-6 λιπαρά οξέα (ξηροί καρποί, μαργαρίνες κλπ). Οι συστάσεις για το λίπος σήμερα είναι 30-35% της ημερήσιας διαιτητικής πρόσληψης από τα οποία το 10% να αντιστοιχεί σε μονοακόρεστα, το 10-15% σε πολυακόρεστα και τα κορεσμένα να μην ξεπερνούν το 10% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης. Δηλαδή για ένα μέσο άνθρωπο που προσλαμβάνει 2000 θερμίδες τη μέρα οι θερμίδες που πρέπει να αντιστοιχούνε στο λίπος είναι 600-700.
Κι εδώ τονίζουμε ότι αναφερόμαστε σε θερμίδες που αντιστοιχούνε καθαρά στο λίπος, όχι σε θερμίδες που αντιστοιχούνε σ’ ένα πλούσιο σε λίπος τρόφιμο. Για παράδειγμα η σοκολάτα γάλακτος είναι ένα πλούσιο σε λίπος και θερμίδες τρόφιμο που έχει ανά 100 γραμμάρια περίπου 550 θερμίδες από τις οποίες οι 284 προέρχονται από το λίπος. Ένα τέταρτο είδος λιπαρών οξέων είναι τα trans λιπαρά οξέα που προκύπτουν από την επεξεργασία των πολυακόρεστων και χρησιμοποιούνται κυρίως για εμπορικούς σκοπούς στα συσκευασμένα τρόφιμα (μπισκότα, κρουασάν, πατατάκια, τηγανιτές πατάτες κλπ.).
Τα trans λιπαρά οξέα δεν πρέπει να ξεπερνούν το 1% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης. Τα trans μαζί με τα κορεσμένα ευθύνονται για την αύξηση της χοληστερόλης αίματος, μπορούμε δηλαδή να τα ονομάσουμε άχρηστα ή κακά λιπαρά οξέα.
Το λίπος και ειδικότερα οι τριακυλογλυκερόλες ή αλλιώς τα τριγλυκερίδια είναι η κύρια μορφή αποθήκευσης της ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα. Εδώ θα κάνουμε μια σημαντική παρατήρηση που ισχύει πάντα και σε ό,τι αφορά τη θερμιδική πρόσληψη.
Η αύξηση του σωματικού βάρους σχετίζεται με το σύνολο των θερμίδων που προσλαμβάνουμε μέσα στη μέρα και με το σύνολο των θερμίδων που δαπανάμε μέσα στη μέρα μας.
Αν οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής είναι περισσότερες από αυτές που δαπανάμε τότε το αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση του σωματικού βάρους. Αν οι θερμίδες που δαπανάμε μέσα στην ημέρα (π.χ. μέσω της σωματικής άσκησης) είναι περισσότερες από αυτές που προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής τότε το αποτέλεσμα θα είναι η μείωση του σωματικού βάρους! Το αν αυτές οι θερμίδες προέρχονται από υδατάνθρακες, από πρωτεϊνες ή από λίπη δε σχετίζεται με την αύξηση του σωματικού μας βάρους!
Στις γυναίκες το 19-30% του βάρους τους είναι λίπος ενώ στους άντρες το 12-19%.
Κάναμε λοιπόν μια μικρή εισαγωγή για το τι είναι λίπος, ποια είναι η ποσότητα λίπους που χρειαζόμαστε, ποιες είναι οι πηγές του. Σε επόμενες αναρτήσεις θα περιγράψουμε τους λόγους για τους οποίους χρειάζεται το λίπος στον οργανισμό μας, γιατί και πότε είναι επιβλαβές και πολλά άλλα…Προς το παρόν να έχετε κατά νου ότι δεν υπάρχει καμιά τροφή απαγορευμένη και ότι όπως σε όλα έτσι και στις θερμιδικά πλούσιες τροφές σημασία έχει η ποσότητα!
Όλες οι συστάσεις αναφέρονται σε υγιείς ενήλικες
Ζωή Σαμαρά,
Διαιτολόγος -Διατροφολόγος, M.Sc
