Σουηδέζες… τείνουν να γίνουν οι ελληνίδες μητέρες
Συγγραφείς: Ανδρέας Κωνσταντόπουλος & Μαρία-Αδαμαντία Μαλλιαρού Γράφτηκε στις ,
Στο 48ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο τονίσθηκαν τα εξής, από τον Καθηγητή κ. Κωνσταντόπουλο και την Αναπληρώτρια Διευθύντρια Παιδιατρικής κ.Μαλλιαρού:
Σουηδέζες… τείνουν να γίνουν οι ελληνίδες μητέρες στο θέμα του μητρικού θηλασμού. Όλο και περισσότερες, κάθε χρόνο, νέες μαμάδες αναγνωρίζουν τα οφέλη του μητρικού γάλακτος και αποφασίζουν να θηλάσουν τα μωρά τους για τουλάχιστον έξι μήνες. Εννέα στα δέκα ελληνόπουλα θηλάζουν από έναν έως έξι μήνες, και έξι στα δέκα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στη σκανδιναβική χώρα οι γυναίκες θηλάζουν τα μωρά τους σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Βλέποντας το προβάδισμα του μητρικού θηλασμού οι εταιρείες παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων αρχίζουν να ρίχνουν το βάρος στα ειδικά γάλατα (αντιαλλεργικά, ελεύθερα λακτόζης, αντι-αναγωγικά) στοχεύοντας στην ανακοπή του ρεύματος και στη μεταστροφή των γονιών προς το έτοιμο βρεφικό γάλα.
Όπως ανέφερε ο Καθηγητής κ. Κωνσταντόπουλος, τα οφέλη του μητρικού θηλασμού τόσο για το βρέφος, όσο και για την μητέρα δεν συγκρίνονται με αυτά του ξένου γάλατος. «Το μητρικό γάλα», σημείωσε, «θωρακίζει την άμυνα του οργανισμού του νεογνού». Μελέτες έχουν δείξει ότι ο συστηματικός θηλασμός περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων και αλλεργικών αντιδράσεων στα παιδιά. Επίσης, συμβάλει στη ψυχική και σωματική τους ανάπτυξη. Τα παιδιά που θηλάζουν, αντιμετωπίζουν ως ενήλικοι μικρότερο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκοι, να εκδηλώσουν διαβήτη, ακόμη και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Στοιχεία που ανέφερε δείχνουν ότι η ετήσια κατανάλωση γαλάτων σε σκόνη, κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής ενός παιδιού, ανέρχεται περίπου σε 1.500.000 μονάδες και των ειδικών γαλάτων σε 1.700.000 μονάδες, τη στιγμή που δεν θα ‘πρεπε να υπερβαίνουν τις 30.000 – 75.000 μονάδες. «Η τρομακτική κατάχρηση των ειδικών γαλάτων οφείλεται στον έμμεσο τρόπο πίεσης που ασκούν οι εταιρείες όταν το παιδί παρουσιάσει 2 – 3 διάρροιες και άλλες τόσες αναγωγές», εξήγησε ο Καθηγητής κ. Κωνσταντόπουλος.
Ο Καθηγητής κ. Κωνσταντόπουλος πρότεινε:
α) Να μην υπάρχουν γάλατα στα Μαιευτήρια (π.χ.Γερμανία) και όσες μέρες το μωρό είναι στο Μαιευτήριο να μπαίνει στο στήθος η να δίδεται ζαχαρό-νερο ή υποκατάστατα διαλείμματα με λίγο λεύκωμα και ηλεκτρολύτες , όχι όμως γάλα αγελάδος.
β) Για να δοθεί ειδικό γάλα, η συνταγή του παιδιάτρου να συνοδεύεται με γνωμάτευση και αντίγραφο εξετάσεων που επιβεβαιώνει τη διάγνωση.
Στη συνέχεια η κ. Μαλλιαρού συνέστησε ότι τα ειδικά γάλατα θα πρέπει να χορηγούνται ΜΟΝΟ στις πιο κάτω καταστάσεις:
Α. ΓΑΛΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΛΑΚΤΟΖΗΣ(FL)
• Ενδείκνυνται για την ανεπάρκεια λακτάσης που συνήθως προκαλείται από φλεγμονώδεις καταστάσεις του εντέρου, όπως είναι η οξεία γαστρεντερίτιδα.
• Η χρήση τους είναι πολύ περιορισμένη.
Πότε θα δοθεί γάλα FL?
• Διάρροια που παρατείνεται πέραν των 10 ημερών.
• Δεν θα το χορηγήσουμε πέραν των 3-4 εβδομάδων.
• Αποφεύγεται η χρήση του για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι η λακτόζη βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου.
• Δεν χρησιμοποιείται σε ασθενείς με αλλεργία στην πρωτεΐνη του γάλακτος αγελάδος.
Β. ΓΑΛΑΤΑ ΣΟΓΙΑΣ
Δεν πρέπει να χορηγούνται σε:
• Πρόωρα βρέφη με βάρος <1.800g.
• Βρέφη για την πρόληψη των κολικών ή της αλλεργίας.
• Αλλεργία στο γάλα της αγελάδας, διότι έχουν διασταυρούμενη αλλεργία με το γάλα αγελάδας.
Υπάρχει προβληματισμός με τα γάλατα σόγιας διότι περιέχουν μεγάλα ποσά φυτοοιστρογόνων και ισοφλαβονών. Οι ουσίες αυτές ανιχνεύονται σε υψηλές τιμές στο πλάσμα των βρεφών που τρέφονται με γάλα σόγιας και η δράση τους δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένη.
Γ. ΑΝΤΙΑΝΑΓΩΓΙΚΑ (AR)
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) δεν είναι νόσημα! Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε την ΓΟΠ.
Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος:
• απώλεια βάρους ασθματική βρογχίτιδα,
• άπνοια
• ΑLΤΕs (Apparent Life-Threatening Events)
• οισοφαγίτιδα
Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο έχει μόνον ένα μικρό ποσοστό βρεφών και βέβαια το ποσοστό αυτό μικραίνει αν το βρέφος είναι αποκλειστικώς θηλάζον.
Τα αντιαναγωγικά γάλατα (AR) περιέχουν χαρουπάλευρο ή αμυλοπεκτίνη ή άμυλο καλαμποκιού.
• Δεν βελτιώνουν την 24ωρη καταγραφή του οισοφαγικού pH (Reflex Index Score).
• Αυξάνουν την διάρκεια των παλινδρομικών επεισοδίων, λόγω της πυκνότητας τους, με αποτέλεσμα ο οισοφάγος να εκτίθεται περισσότερη ώρα στο όξινο γαστρικό περιεχόμενο.
• Επιδεινώνουν το βήχα που προκαλεί η ΓΟΠ και την ευερεθιστότητα του βρέφους.
Για τους λόγους αυτούς αντενδείκνυνται σε:
• οισοφαγίτιδα
• ασθματική βρογχίτιδα
Τα αντιαναγωγικά (AR) γάλατα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ όταν συνυπάρχει βήχας, διότι υπάρχει φόβος εισρόφησης.
Πότε θα χρησιμοποιήσουμε τα αντιαναγωγικά (AR) γάλατα;
Η μόνη ένδειξη χρήσης των αντιαναγωγικών γαλάτων κατά την (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διατροφής) είναι σε:
• βρέφος με πολλαπλούς εμέτους, οι οποίοι του προκαλούν απώλεια ή στασιμότητα βάρους
• άπνοια ή σύνδρομο ΑLTE , τα οποία πολύ σπάνια συνδέονται με την ΓΟΠ (αν αποδειχθεί από τον έλεγχο ότι η ΓΟΠ τα προκαλεί).
Παρενέργειες των αντιαναγωγικών (AR) γαλάτων
• Τα αντιαναγωγικά σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή διότι σε την παρατεταμένη χρήση αναφέρεται δυσαπορρόφηση ιχνοστοιχείων, σιδήρου και ασβεστίου.
• Το χαρουπάλευρο προκαλεί διάρροια σε μερικά βρέφη.
• Το άμυλο καλαμποκιού προκαλεί δυσκοιλιότητα.
Δ. ΥΠΟΑΛΛΕΡΓΙΚΑ ΓΑΛΑΤΑ
• μερικώς υδρολυμένα (ΑΗ)
• εκτενώς υδρολυμένα (Peptide, Alfare, Almiron Pepti)
• στοιχειακά γάλατα (Neocate, Nutri-Junior)
Τα εκτενώς υδρολυμένα και τα στοιχειακά θα πρέπει να δίδονται επί διαπιστωμένης αλλεργίας στο γάλα αγελάδας.
Γάλατα μερικής υδρόλυσης (ΗΑ)
• Παρασκευάσθηκαν αρχικά για την αντιμετώπιση της αλλεργίας στο γάλα αγελάδας.
• Σύμφωνα με καινούργιες μελέτες, δεν πρέπει να χρσιμοποιούνται σε βρέφη με τροφική αλλεργία, διότι τα πεπτίδια μακράς αλύσου είναι επίσης αλλεργιογόνα.
• Ο μόνος ρόλος τους είναι στην πρόληψη της αλλεργίας σε βρέφη υψηλού κινδύνου (δηλαδή με οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας).
ESPAGΗAN 1999 και AAP 2000
Συγκεκριμένα: Εάν το νεογνό δεν μπορεί να θηλάσει τη μητέρα του και υπάρχει ιστορικό ατοπίας στην οικογένεια (πχ. αδελφός με ασθματική βρογχίτιδα) πρέπει να δοθεί στο νεογνό γάλα μερικής υδρόλυσης (ΗΑ).
Πώς μπορεί να περιορισθεί η κατάχρηση των ειδικών γαλάτων;
Η χρήση και κατάχρηση των ειδικών γαλάτων θα περιορισθεί όταν:
• Ο μητρικός θηλασμός θα ξαναβρεί τη θέση που πρέπει να έχει στη διατροφή των βρεφών.
• Ο ασκών παιδίατρος ασχοληθεί με το να διδάξει τη μητέρα τις απλές συμβουλές που θα την βοηθήσουν στο σωστό τάισμα του βρέφους και θα αποτρέψουν εκδηλώσεις από το πεπτικό σύστημα.
• Ο ασκών παιδίατρος συνταγογραφεί τα ειδικά γάλατα αυστηρά βάσει των ειδικών ενδείξεων τους.
