Ζάχαρη στα παιδιά: Γλυκιά ισορροπία
Συγγραφέας Γιώργος Λάντις Γράφτηκε στις ,
Μια συχνή ερώτηση των γονιών είναι πόση ζάχαρη μπορεί να τρώει το παιδί. Επίσης, ο προσδιορισμός της ποσότητας της ζάχαρης που καταναλώνουν τα παιδιά αποτελεί μια πρόκληση των επαγγελματιών υγείας που δουλεύουμε με παιδιά και εφήβους.
Η αλήθεια είναι, ότι σε αυστηρούς επιστημονικά όρους η επιτρεπόμενη ημερήσια πρόσληψη της ζάχαρης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 5% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης. Δηλαδή με απλά λόγια, για ένα παιδί το οποίο καταναλώνει 2,000 θερμίδες η προσλαμβανόμενη ζάχαρη δεν μπορεί να ξεπερνάει τις 100 θερμίδες το οποίο σημαίνει 25 γραμμάρια ζάχαρης ή 4 κουταλάκια του γλυκού.
Όμως στην αληθινή ζωή από ότι φαίνεται οι υπολογισμοί είναι αρκετά πιο σύνθετοι.
Καταρχάς, η ζάχαρη γνωστή ως τροφή με τα 1000 πρόσωπα βρίσκεται σε πάρα πολλές τροφές και συναντάται με διαφορετικά ονόματα με αποτέλεσμα να είναι περίπλοκο για τους περισσότερους να την εντοπίζουν πάντα. Υπολογίζεται ότι εντός ενός supermarket το 70% των έτοιμων προπαρασκευασμένων προϊόντων που υπάρχουν στα ράφια περιέχουν ζάχαρη με κάποια μορφή. Εκτός από την κοινότοπη ονομασία της ως ζάχαρη τη συναντάμε στα συστατικά των τροφών και ως γλυκόζη, σιρόπι καλαμποκιού, δεξτρόζη, μελάσα και άλλα πολλά με επικρατέστερες τις ονομασίες που καταλήγουν σε όζη.
Ακόμη, ένας παράγοντας που συγχέει ακόμη περισσότερο τα πράγματα στην πρόσληψη της ζάχαρης χωρίς να γίνεται αντιληπτό είναι η επιλογή των ολικής προϊόντων τα οποία έχουν ταυτιστεί εμπορικά με το healthy!
Εδώ να ξεκαθαρίσουμε ότι τα ολικής μη επεξεργασμένα τρόφιμα όπως τα ζυμαρικά, το ψωμί, το καστανό ρύζι, το πλιγούρι είναι ξεκάθαρα υγιεινά και καμία σχέση δεν έχουν με τα ολικής μπισκότα ή τα ολικής δημητριακά τα οποία αν και ολικής στο σιτάρι φτάνουν έως και 50% στην περιεκτικότητα της ζάχαρης που περιέχουν. Και επί τη ευκαιρία, αξίζει να αναφερθούμε και στην αντίστοιχη παρερμήνευση της σοκολάτας υγείας με τη γάλακτος. Όπου αρκετοί γονείς συχνά θα επιλέξουν τη σοκολάτα υγείας με κριτήριο τη λιγότερη ζάχαρη κάτι όμως που στην πραγματικότητα δεν ισχύει. Αντιθέτως μια σοκολάτα υγείας όσο πιο “μαύρη” είναι τόσο περισσότερη ζάχαρη ενέχει να περιέχει διότι η κακαόμαζα είναι πικρή από τη φύση της. Σε αρκετές περιπτώσεις η περιεκτικότητα της υγείας σοκολάτας σε ζάχαρη φτάνει το 40%. Για προσπαθήσουμε λοιπόν να αντιληφθούμε την αληθινή πρόσληψη ζάχαρης των παιδιών και των εφήβων αρκεί να επικεντρωθούμε στις πιο συχνές πηγές ζάχαρης στην καθημερινότητά τους όπως τα αναψυκτικά και ιδιαιτέρως τα ενεργειακά ποτά τα οποία φτάνουν έως και 18 κουταλιές του γλυκού ζάχαρη ανά 330ml, τις σοκολάτες με 12 κουταλιές του γλυκού ανά 90g ,δηλαδή μία σοκολάτα, και τα πρωινά δημητριακά με σοκολάτα ή φρούτα ή μέλι τα οποία ανά 3 κουταλιές η μία τουλάχιστον είναι ζάχαρη.
Από ότι φαίνεται η ερώτηση δεν είναι πόση ζάχαρη μπορεί να τρώει το παιδί αλλά πως θα επιτύχουμε να την περιορίσουμε έστω κοντά στη συνιστώμενη πρόσληψη για την ηλικία τους. Αυτό είναι πιθανά εφικτό αν ακολουθήσουμε ορισμένους βασικούς καθημερινούς διατροφικούς κανόνες.
Ο πρώτος κανόνας είναι να επιδιώκουμε τα παιδιά να καταναλώνουν όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένες τροφές όπως μπισκότα, αρτοπαρασκευάσματα, έτοιμους χυμούς και αναψυκτικά.
Δεύτερος κανόνας να προωθούμε την επιλογή των τροφών στην πιο κοντινή φυσική τους μορφή όπως ολόκληρα φρούτα και λαχανικά και ολικής σιτηρά.
Ο τρίτος κανόνας είναι να μπορούμε να διαβάζουμε σωστά τη θρεπτική σύσταση των έτοιμων τροφών από τον πίνακα που φέρουν στη συσκευασία τους. Σε ότι αφορά τα σάκχαρα όταν πρόκειται να επιλέξουμε έτοιμα επεξεργασμένα τρόφιμα επιλέγουμε εκείνα τα τρόφιμα όπου τα σάκχαρα τους δεν ξεπερνούν τα 8- 10g ανά 100g προϊόντος. Τέλος, αν δεν μπορούμε να ελέγξουμε την κατανάλωση των γλυκών και έτοιμων τροφών πλούσιων σε ζάχαρη δεν τα βάζουμε σπίτι, στο ψυγείο και τα συρτάρια μας. Ωστόσο, θέτουμε ένα budget ζάχαρης ανά εβδομάδα όπως ένα οποιοδήποτε γλυκό την εβδομάδα από κοινού με τα παιδιά μας και το τηρούμε όλοι!
Γιώργος Λάντις,
Διαιτολόγος
