Το τέλος της Δίαιτας… η προσωπική σου επιτυχία!
Συγγραφέας Δημήτριος Βουδούρης Γράφτηκε στις ,
Εύλογα αναρωτιέσαι που το πάει τώρα το άρθρο αυτό..και τι θέλει να πει ο ποιητής!
Μα σε αυτό που ήδη «βιωματικά» γνωρίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων οι οποίοι επί σειρά ετών… λιγούρας και στέρησης, συνεχίζουν να κάνουν κύκλους σαν τρόφιμοι σωφρονιστικού ιδρύματος στον προαύλιο χώρο… γυρνώντας συνεχώς και συνεχώς… γύρω από μαγικές δίαιτες (δίαιτα αστραπή ή δίαιτα γρήγορη), δίαιτες αποτοξίνωσης, συμπληρώματα διατροφής και υποκατάστατα γευμάτων, χάπια και ζουμιά αδυνατίσματος και ατελείωτο τρέξιμο για ξεκάθαρα εκκαθαριστικούς λόγους πάνω σε διαδρόμους γυμναστηρίων!
Η αφορμή για το άρθρο…
Αρχές του μήνα Οκτώβρη είχα μια συζήτηση με κυρία η οποία έπειτα από πολλές απόπειρες για απώλεια κιλών, χρόνια πολλά με «διαιτόχαρτα» κολημμένα στην πόρτα του ψυγείου, ατελείωτες υποτροπές, ατελείωτες απογοητεύσεις… για άλλη μια φορά αναζητούσε κάποιον «μαγικό διατροφολόγο» με τα δικά του ειδικά και μαγικά συστήματα. Δεν έχασα χρόνο και της ζήτησα να ανατρέξει στα κιτάπια της. Ανάμεσα στις τόσες δίαιτες τόσων χρόνων ας διάλεγε μια, οποιαδήποτε… η επιτυχία σίγουρη αλλά και η μετέπειτα εξέλιξη και κατάληξη γνωστή!!
Άρα ..τι;
Η πολυπαραγοντική φόρμουλα του υπερσιτισμού και της παχυσαρκίας.
Ο πλέον απλός τρόπος να ερμηνεύσεις τα γεγονότα.. είναι και ο πλέον ανοήτως εσφαλμένος.. λόγια που θα ακούσεις από το στόμα ενός ανθρώπου απλού, αλλά δεν θα έπρεπε να εκστομίζονται από επαγγελματίες υγείας. «Τρως και παχαίνεις..ράψε το και θα δεις..». Η υπεραπλούστευση σε όλο της το εξοργιστικό μεγαλείο που χρόνια τώρα φορτώνει με αποτυχίες και ενοχές και δημιουργεί παρά λύνει προβλήματα.
Ρίξε μια ματιά στο σκίτσο που ακολουθεί και θα σου εξηγήσω με λίγα λόγια (όσο πιο λίγα μπορώ, κάθε κομμάτι του παζλ ξεχωριστά).’Εστω ότι βρίσκεσαι στη θέση του συμπαθούς κυρίου που βλέπεις και κρατάς στα χέρια σου μια σειρά από μπαλόνια… κοίτα προσεκτικά:
Στο ποσοοστό που θα καταφέρεις να διαχειριστείς τη δυναμική… του κάθε μπαλονιού ξεχωριστά, στο ποσοστό που θα κατανοήσεις πως το κάθε μπαλόνι μπορεί να πυροδοτεί την υποτροπή και την επιστροφή στην πρότερη κατάσταση σου, στο ποσοστό που θα κατανοήσεις ότι η δίαιτα (διατροφή ακόμη καλύτερα..) είναι μονάχα το ένα μπαλόνι ..στο ποσοστό αυτό, μπορώ να σου εγγυηθώ ότι δε θα απογοητευθείς από την προσπάθειά σου. Μονάχα που αυτή τη φορά δεν κυνηγάς θερμίδες.. αυτή τη φορά εκπαιδεύεσαι και βελτιώνεις παραμέτρους και πτυχές της ζωής σου. Αυτή είναι η αλλαγή που έχεις ανάγκη και όχι ένα ακόμη υποθερμιδικό και άνοστο «διαιτόχαρτο». Πάμε λοιπόν εν τάχει :
1Φυσιολογία σώματος
Στην προσπάθεια σου για απώλεια βάρους, το ίδιο σου το σώμα μέσα από μηχανισμούς ομοιοστατικούς να το γνωρίζεις… αντιστέκεται. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια μηχανισμοί έως τώρα άγνωστοι όπως η σημασία νευροδιαβιβαστών (νευροπεπτίδιο Υ, σερετονίνη, εδορφίνες), ο ρόλος της λεπτίνης και της CCK, ο ενεργός μεταβολικά ρόλος του λιπώδους ιστού και οι ορμόνες που εκκρίνει κατά συνθήκες, έρχονται να δώσουν άλλη διάσταση στο μαραθώνιο αγώνισμα του ελέγχου της πείνας και της μείωσης λιπώδους ιστού. Βασικές παράμετροι, οι οποίοι οφείλουν να συνεκτιμώνται όπως πιθανή ινσουλινοαντίσταση ή άλλες μεταβολικές ή ορμονικές δυσλειτουργίες, έρχονται να αποτινάξουν από την προσπάθεια σου για απώλεια βάρους, την απλοϊκότατη αντιμετώπιση του στυλ.. ’’κόβω φαΐ ..χάνω κιλά». Τα πράγματα είναι σαφώς πιο πολύπλοκα, είσαι ανθρώπινο βιολογικό σύστημα και όχι μηχανή αυτοκινήτου!!
2Άσκηση
Η προσθήκη συστηματικής άσκησης σε εβδομαδιαία βάση πέρα από τη γενικότερη βελτίωση της υγείας σου και της αύξησης της ημερήσιας ενεργειακής σου δαπάνης επιπλέον θα σε βοηθήσει στο να ελέγχεις καλύτερα τις διατροφικές σου επιλογές και παρορμήσεις και συν τοις άλλοις θα προσδώσει ποιότητα στην απώλεια κιλών που θα έχεις,συντηρώντας ίσως και αυξάνοντας τον μυίκό σου ιστό και έχοντας σε με αυτόν τον τρόπο μεταβολικά ενεργό. Θα μπορούσα να σου πω κι άλλα… αλλά θα προτιμήσω να κλείσω το..μπαλόνι αυτό με μια σοφή κουβέντα του φίλου και δάσκαλου μου Ευάγγελου Ζουμπανέα..: «Με τη σωστή διατροφή το αδυνάτισμα είναι θέμα αθλητικού χρόνου».
3Τρόπος ζωής
Παράμετροι και λεπτομέρειες όπως το το τι εργασία κάνεις, καθιστική ή χειρωνακτική, εάν εργάζεσαι γενικότερα, τι ώρα ξυπνάς, πόσο καλά κοιμάσαι και ξεκουράζεσαι, εάν υπάρχουν πιέσεις και υποχρεώσεις ενδοοικογενειακές ή άλλες. Τι είδους διασκέδαση ή χόμπι γεμίζουν τη ζωή σου (εάν τη γεμίζουν) και κατά πόσο όλα αυτά συνδέονται με το φαγητό. Ο περισσότερος πλέον κόσμος βρίσκεται εκτός σπιτιού εργαζόμενος αρκετές ώρες και πολλές φορές το delivery είναι ή φαντάζει να είναι μονόδρομος. Η πλέον συνηθισμένη δικαιολογία είναι ότι δεν υπάρχει χρόνος ή κουράγιο για παρασκευή σπιτικού φαγητού. Να στο πω αλλιώς … χρειάζεσαι λύσεις και ιδέες και τελικά… εκπαίδευση στο να το διαχειριστείς όλο αυτό!
4Σχέσεις
Στην προσπάθειά σου για αλλαγή ποιοι είναι οι άνθρωποι του κοντινού σου φιλικού, επαγγελματικού, προσωπικού ή οικογενειακού σου περιβάλλοντος που γνωρίζουν, κατανοούν και στηρίζουν ή άθελά τους σαμποτάρουν τη διαδικασία;
Πόσο εύκολο σου είναι να πεις απλά «όχι» με ευγενικό και εντελώς απενεχοποιημένο ύφος στη θεία Λίτσα που επιμένει να σου προσφέρει το ταψί με το γαλακτομπούρεκο επειδή …’’είναι σπιτικό… δε μπορείς να μη δοκιμάσεις’’. Είμαι σε θέση να γνωρίζω πολλά τέτοια παραδείγματα, όπου η θεία, η μητέρα, ο συνάδελφος στη δουλειά, ο σύζυγος ή η σύζυγος ήταν ο «σαμποτέρ» … και η αφορμή για υποτροπή και δημιουργία συναισθημάτων ντροπής και ενοχής. Με άλλα λόγια, όσον αφορά και αυτό το μπαλόνι, καλό είναι να κάνεις μια καλή προετοιμασία. Δε χρειάζεται να είσαι πάντα θετικός σε ότι σου προσφέρουν για φαγητό από φόβο ή ντροπή. Θα μάθεις να λες όχι!
5Συνασθηματική υπερφαγία
Τρως γιατί πραγματικά πεινάς, επειδή βαριέσαι, μήπως επειδή νιώθεις πιεσμένος, θλιμμένος… με άλλα λόγια τρως με πλήρη συνείδηση; Απολαμβάνεις την ατασθαλία (έτσι σου αρέσει να την κατονομάζεις) ή σε κατατρώει λίγη ώρα αργότερα; Η πείνα αποτελεί μια φυσιολογική διαδικασία, ένα καμπανάκι από τον οργανισμό προκειμένου να λάβει μέσω της τροφής όλη τη «χημεία» που χρειάζεται για να συνεχίσει εν υγεία και αρμονία να συνθέτει και να καταβολίζει. Πέρα από αυτήν την περίπτωση όμως, όπου το ένστικτο της πείνας και του κορεσμού λειτουργεί αψεγάδιαστα, εξωγενείς και συναισθηματικά πυροδοτούμενοι μηχανισμοί προσπαθούν και ανατρέπουν την ευαίσθητη αυτή ισορροπία… και κακά τα ψέματα, από μικρά παιδιά μας εκπαίδευσαν (από την εποχή της πιπίλας κιόλας), να αναζητούμε καταφύγιο και παρηγοριά βάζοντας κάτι στο στόμα μας!
6Εικόνα σώματος
Είσαι αυτό που ζυγίζεις ή αυτό που νιώθεις και αισθάνεσαι; Κατά πόσο το σωματικό σου βάρος επηρεάζει αυτό που νιώθεις και αισθάνεσαι; Ποιο είναι το ιδανικό βάρος στο οποίο θα ήσουν ευχαριστημένος-η; Πόσο μπορεί να χαλάσει η διάθεσή σου από το γεγονός ότι δε μπορείς να βάλεις το φόρεμα που είδες στη βιτρίνα το περασμένο Σάββατο; Τι συναισθήματα σου προκαλεί η ανάγνωση ενός περιοδικού μόδας ή η παρακολούθηση μιας εκπομπής μόδας στην τηλεόραση; Σε ποιο βαθμό και πόσο μπορείς να σέβεσαι, να εκτιμάς και να φροντίζεις το σώμα σου, στα κιλά που είσαι τώρα; Πιστεύεις ότι είσαι άξια να σε αγαπούν;
…..Με άλλα λόγια αυτό το μπαλόνι μην το αφήσεις δίχως τη δέουσα προσοχή!
7Εαυτός/Συμπεριφορές/Κίνητρο
Δεν είναι λίγες οι φορές όπου η απόφαση για απώλεια βάρους ή αλλαγή δεν είναι ξεκάθαρα προσωπική επιλογή αλλά από άλλους εξωτερικούς παράγοντες (οικογένεια, φίλοι)προωθούμενη. Πίεση για απώλεια βάρους επειδή το είπε ο γιατρός ή η μητέρα ή γιατί υπήρξε κοροϊδία ή προσβολή από συνάδελφο στη δουλειά μπορεί υπό συνθήκες να αποτελέσει από μόνη της παγίδα, η οποία θα υπομονεύσει και τελικά θα οδηγήσει σε διακοπή την προσπάθεια. Πρώτα από όλα θα πρέπει να το θέλει ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος και με την προϋπόθεση αυτή ο θεραπευτής ή ο ειδικός θα μπορούσε δίχως παρενέργειες και σοβαρά εμπόδια να δουλέψει πάνω στα «μπαλόνια» που προαναφέραμε.
Όσο πιο ξεκάθαρα τα κίνητρα και η απόφαση για αλλαγή τόσο πιο ξεκάθαροι και ρεαλιστικοί οι στόχοι, τόσο πιο θετική αντιμετώπιση των δυσκολιών και των αναπόφευκτων υποτροπών. Τόσο πιο δεκτικός ο ασθενής σε εκπαίδευση των συνηθειών και των συμπεριφορών του… (π.χ. ψώνια στο super market έχοντας λίστα με όσα πρέπει να αγοράσει, αποφυγή αγοράς και τοποθέτησης στα ράφια του σπιτιού τροφών που καλό είναι να μη μπαίνουν στο σπίτι).
8Νόημα φαγητού
Το φαγητό είναι ο κύριος λόγος για να βγεις έξω με μια παρέα συγκεκριμένη ή το φαγητό έρχεται να πλαισιώσει μια όμορφη φιλική-κοινωνική συναναστροφή; Υπάρχει διαφορά και το μόνο σίγουρο είναι ότι μια παρέα η οποία αρέσκεται στο να ξεδίνει μέσα από το φαγητό… 2-3 φορές την εβδομάδα δε θα αποτελούσε και την πλέον ιδανική ομάδα υποστήριξης για έναν άνθρωπο ο οποίος επιθυμεί όχι απλά να χάσει βάρος αλλά και να βάλει τη ζωή του σε άλλη βάση και άλλα δεδομένα. Το ίδιο και μια παρέα που αρέσκεται να πίνει μέχρι τελικής πτώσεως. Ένα όμορφο γεύμα ανέκαθεν συνόδευε ένα ευτυχές γεγονός, μια γιορτή, ένα ερωτικό ραντεβού. Το φαγητό αποτελεί μέσο έκφρασης, άλλωστε ας μην ξεχνάμε και το γνωμικό… για τον έρωτα που περνά από το στομάχι. Όλα θεμιτά και όμορφα, αρκεί να υπάρχει δυνατότητα να μπορείς να βάλεις όρια. Δε χρειάζεται απαραίτητα να αλλάξεις παρέες… στα σίγουρα όμως θα πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι παρέες και καταστάσεις. Αυτό το «μπαλόνι»… κρύβει δυσκολίες!
9Υποτροπή
Το έχεις ήδη βιώσει και το ξέρεις… θα κάνεις λάθη, θα υποτροπιάσεις, θα νιώσεις αδύναμος-η αλλά εκεί είναι που πρέπει να σκύψεις και να αναγνωρίσεις τυχόν λόγους ή αιτίες που σε έκαναν να μπεις στην ατασθαλία. Ειλικρινά στο λέω κάθε λάθος ή υποτροπή αντί να σε γεμίζει ενοχή θα πρέπει να το αντιμετοπίζεις σαν μια καλή ευκαιρία για πρακτική πάνω στα μπαλόνια… (τι αναλύουμε τόση ώρα..). Υπάρχει μια θαυμάσια έκφραση που πολύ την αγαπώ: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη σοφία από το να κάνεις λάθος με επίγνωση». Στην υποτροπή στέκεσαι (μόνος ή με τον ειδικό που σε κοουτσάρει), αναλύεις και κατόπιν τραβάς μια γραμμή και πας παρακάτω… Η επόμενη μέρα είναι μια άλλη μέρα και θα είναι καλύτερη! Γιατί; …γιατί κάτι έμαθες από το τελευταίο σου λάθος!
10Διατροφή
Ποιος θα το περίμενε..σε άρθρο που αφορά την προσπάθεια σου να χάσεις βάρος… το «μπαλόνι» της διατροφής να το αφήνουμε για το τέλος. Καταλαβαίνεις το γιατί… σωστά;
Ειλικρινά πόσο σημαντικό πιστεύεις ότι είναι, εάν το λαδερό σου το συνοδεύσεις με ανθότυρο ή με βραστό αυγό… πόσο πιο σημαντικό από την αλλαγή που καλείσαι να κάνεις διαχειριζόμενος-η άλλα εννέα απαιτητικά μπαλονάκια, αυτά που προαναφέραμε.
Από την άλλη, εδώ είναι η μαγεία και η πεμπτουσία της διατροφικής επιστήμης. Το μυστικό του να νιώθεις χορτάτος, γεμάτος ενέργεια στο σώμα το μυαλό και την ψυχή, να τρως από όλες τις ομάδες των τροφών δίχως στερήσεις, να ελέγχεις αποτελεσματικά την πείνα… όχι γιατί την ξεγελάς ή γιατί όλα είναι στο μυαλό (από τις πλέον αστείες και επιστημονικά άσχετες θεωρίες), αλλά γιατί πολύ απλά εκαπιδεύεσαι να φτιάχνεις όμορφα «χημικά μείγματα», εξασφαλίζοντας όμορφες νευροδιαβιβαστικές επικοινωνίες μεταξύ εγκεφάλου και γαστροπεπτικού σωλήνα… σεροτονίνη στα ύψη μέσα από πολύχρωμα και πολύγευστα βιοχημικά μονοπάτια. Να σε εκπλήξω ευχάριστα… δε μπορείς να φανταστείς πόσο χορταστικό για το μυαλό και το σώμα είναι το να απολαμβάνεις το άμυλο σου το βράδυ (π.χ. μια όμορφη μακαρονάδα με τυρί και μανιτάρια), όχι απλά δεν παχαίνει, αντιθέτως ομορφαίνει…κι άσε τον Dukan να λέει τα δικά του!
Πάμε για επίλογο…
Σκοπός του άρθρου..
..Είναι να σε βάλει σε διαφορετικά μονοπάτια σκέψης και να σε βγάλει από τα μονοπάτια που εώς τώρα βάδιζες και τα οποία ότι ήταν να σου δώσουν στο έδωσαν… Έχασες κιλά, ξαναπήρες κιλά, γέμισες ντοσιέ με χαρτιά από δίαιτες, πείνασες, υποτροπίασες, απογοητεύτηκες αλλά επί της ουσίας έχασες την ουσία, γιατί ίσως δε σου μίλησαν για αυτήν ούτε στα περιοδικά μα και ούτε στην τηλεόραση. Το αντίθετο μάλλον…
Εκπαιδεύσου πάνω στη διαδικασία του να τρως δίχως φόβο την τροφή σου, φτιάξε όμορφα πιάτα με ωραίους και εύγευστους συνδυασμούς, να ‘χεις το νου σου στις θερμίδες (ασφαλώς και μετράνε) αλλά ταυτόχρονα να χεις το νου σου και στα υπόλοιπα μπαλόνια που πολύ πολύ επιγραμματικά σου ανέφερα, απλά και μόνο για να σε βάλω σε σκέψεις. Ο δρόμος για την απώλεια βάρους είναι ο δρόμος της προσωπικής σου αλλαγής στον τρόπο που σκέφτεσαι και λειτουργείς στην καθημερινότητα σου, βαθιά τομή στο προσωπικό σου lifestyle… αλλά μην βιαστείς γιατί όπως θα σου πω τώρα.. (στο κρατώ για το τέλος) και θα σου πει και ο ειδικός που θα επισκεφθείς για να σε βοηθήσει στην προσωπική σου εκπαίδευση και ανατροπή:
«Όλες οι αλλαγές γίνονται βήμα βήμα και σιγά σιγά..μην τρομάξεις και μη φοβηθείς».
Καλή νέα αρχή..
Με άλλη γνώση και άλλα δεδομένα!
Δημήτρης Βουδούρης
Sports science & Dietetics
