Αιμοσπερμία
Συγγραφέας Ιωάννης Ζούμπος Γράφτηκε στις ,
Αιμοσπερμία ονομάζεται η εμφάνιση αίματος μέσα στο εκσπερμάτισμα, είτε μακροσκοπικά, είτε μικροσκοπικά.
Το σύμπτωμα της αιμοσπερμίας, μολονότι τις περισσότερες φορές δεν υποκρύπτει κάποια σοβαρή πάθηση, ανησυχεί τον ασθενή και τον αναγκάζει να επισκεφθεί τον Ουρολόγο. Αιμοσπερμία μπορεί να εμφανιστεί σε άνδρες οποιασδήποτε ηλικίας, είναι όμως συχνότερη στις ηλικίες 30-40 ετών.Το σπέρμα μπορεί να είναι εμφανώς αιματηρό, δηλαδή να είναι αναμεμιγμένο με ζωηρό κόκκινο αίμα. Συχνά αίμα μπορεί να περιέχει και η πρώτη ούρηση μετά το επεισόδιο της αιμοσπερμίας, ιδίως στην έναρξή της. Το σπέρμα είναι δυνατόν να έχει καφεοειδή όψη (κεραμιδί χρώμα), λόγω της σταδιακής αποδόμησης της αιμοσφαιρίνης του αίματος. Αίμα που έχει παραμείνει για καιρό μπορεί να αποκτήσει μαύρο χρώμα κι έτσι το σπέρμα να εμφανίζει μαύρες κηλίδες ή γραμμώσεις.
Ποια τα πιθανά αίτια της αιμοσπερμίας;
Ένα συνηθισμένο αίτιο αιμοσπερμίας, ιδίως κατά τη νεαρή ηλικία, είναι η παρατεταμένη σεξουαλική επαφή με πολλαπλές και έντονες εκσπερματίσεις. Εδώ συμβαίνει ρήξη τριχοειδών αγγείων στην εκβολή των σπερματοδόχων κύστεων που προκαλεί την εμφάνιση αίματος στο σπέρμα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε άτομα που απέχουν από την εκσπερμάτιση για μεγάλο χρονικό διάστημα και εκσπερματίζουν μετά από μια έντονη σεξουαλική συνεύρεση ή αυνανισμό. Το φαινόμενο μπορεί να είναι εντονότερο και παρατεταμένο σε άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά ή και αντιαιμοπεταλικά φάρμακα.
Ένα άλλο σύνηθες αίτιο αιμοσπερμίας είναι η φλεγμονή του προστάτη αδένα ή προστατίτιδα. Λόγω της υπεραιμίας που παρατηρείται στην περιοχή της προστατικής ουρήθρας είναι ιδιαίτερα συνήθης η ρήξη των περιουρηθρικών αιμοφόρων αγγείων κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής συχνά εμφανίζει καύσο και ενόχληση κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την εκσπερμάτιση. Όσο διαρκεί η φλεγμονή χωρίς να θεραπεύεται το φαινόμενο μπορεί να επαναληφθεί. Σπανιότερα, αιμοσπερμία μπορεί να συνοδεύσει τη φλεγμονή του όρχεως ή ορχεοεπιδιδυμίτιδα, καθώς και σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ).
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) που εμφανίζεται σε άνδρες μέσης και μεγάλης ηλικίας μπορεί επίσης να προκαλέσει αιμοσπερμία. Η νεοαγγείωση του αδενώματος που αναπτύσσεται μέσα στον προστάτη αδένα είναι δυνατόν να προκαλέσει αιμορραγία τόσο στο σπέρμα, όσο και στα ούρα (αιματουρία). Όσο μεγαλύτερο το μέγεθος του αδενώματος, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα πρόκλησης παρόμοιων αιμορραγιών.
Αίμα στο σπέρμα εμφανίζεται σχεδόν πάντα μετά από παρεμβάσεις στον προστάτη, όπως η βιοψία προστάτη και η βραχυθεραπεία. Η αιμοσπερμία, που είναι τραυματικής αιτιολογίας, μπορεί να παραταθεί για 2-3 μήνες. Σπανιότερα μπορεί να έχουμε αιμοσπερμία μετά από βαζεκτομή (στειροποίηση) και κακώσεις του προστάτη ή των όρχεων.
Ο καρκίνος του προστάτη ή της ουροδόχου κύστεως αποτελεί επίσης ένα πιθανό αίτιο αιμοσπερμίας, κάτι τέτοιο όμως είναι σπάνιο. Συνήθως, η αιμοσπερμία οφείλεται σε κατάληψη των σπερματοδόχων κύστεων από το καρκίνωμα, είναι δηλαδή σημείο τοπικά προχωρημένης νόσου. Ο έλεγχος όλων των ασθενών άνω των 40 ετών με αιμοσπερμία για καρκίνο του προστάτη θεωρείται επιβεβλημένος.
Αιμοσπερμία μπορεί επίσης να παρουσιαστεί σε ασθενείς με νοσήματα και καταστάσεις που επηρεάζουν τον πηκτικό μηχανισμό του αίματος (θρομβοπενίες, νόσο von Willebrand, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, λευχαιμίες κλπ), καθώς και σε όσους λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα σε μεγάλες δόσεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο Ουρολόγος θα προβεί σε λεπτομερή λήψη του ιστορικού και μια ενδελεχή κλινική εξέταση, όπου θα ελέγξει τον προστάτη με δακτυλική εξέταση από το ορθό. Θα προβεί επίσης σε υπερηχογράφημα προστάτη, ουροδόχου κύστης, νεφρών και όρχεων, ενώ είναι πιθανό να διενεργήσει και διορθικό υπερηχογράφημα, ώστε να ελέγξει ακριβέστερα τον προστάτη και τις σπερματοδόχες κύστεις. Πιο σπάνια, επί υπόνοιας κακοήθειας, μπορεί επίσης να ζητήσει πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη ή αξονική τομογραφία της κατώτερης κοιλίας.
Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει πλήρη αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, έλεγχο του πηκτικού μηχανισμού, καθώς και μέτρηση στο αίμα του προστατικού ειδικού αντιγόνου (PSA) στους άνδρες άνω των 40 ετών. Επί υπόνοιας φλεγμονής θα ζητηθεί μικροβιολογικός έλεγχος και καλλιέργειες ούρων, σπέρματος ή προστατικού υγρού. Ο Ουρολόγος δεν αποκλείεται να ζητήσει και αιματολογικές εξετάσεις για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (AIDS, ηπατίτιδες, σύφιλη), αν υποψιάζεται κάτι τέτοιο.
Τί περιλαμβάνει η θεραπεία;
Η θεραπεία οφείλει πάντοτε να είναι ανάλογη του υποκείμενου αιτίου, εφόσον αυτό εντοπιστεί. Σε κάθε περίπτωση συνιστάται η αποχή από την εκσπερμάτιση για 1-2 εβδομάδες, ώστε να μην πυροδοτείται το φαινόμενο.
Στις νεαρές ηλικίες, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, αυτό είναι και η μόνη αγωγή. Αν υπάρχει φλεγμονή του προστάτη ή ΣΜΝ, τότε χορηγούνται αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη. Αν υφίσταται ΚΥΠ, τότε μπορεί να χορηγηθεί φιναστερίδη ή ντουταστερίδη, που έχουν αντιαγγειογενετική δραστηριότητα και μπορεί να περιορίσουν τις σχετικές αιμορραγίες. Η ίδια προσέγγιση μπορεί να ακολουθεί και μετά από τη βιοψία του προστάτη ή άλλες ιατρογενείς παρεμβάσεις.
Η διακοπή ή τροποποίηση της δόσης αντιπηκτικών σκευασμάτων, καθώς και η διόρθωση των διαταραχών της πηκτικότητας μπορεί επίσης να συμβάλλουν στον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επεισοδίων αιμοσπερμίας στους ασθενείς αυτούς.
