Όταν έρχεται …το αδερφάκι!
Συγγραφέας Βασιλική Χατζηραφαήλ Γράφτηκε στις ,
Μπορεί στο μυαλό των γονέων να φαντάζει ιδανικό να φέρουν στον κόσμο ένα αδερφάκι για το μέχρι τώρα μοναχοπαίδι τους, αλλά πολλές φορές δε συμβαίνει το ίδιο και με το μεγαλύτερο παιδί που δε συμμερίζεται τον ίδιο ενθουσιασμό και συχνά αντιδρά υπερβολικά.
Γι’ αυτό θα ήταν καλό οι γονείς να ακολουθήσουν κάποια βήματα ώστε να προετοιμάσουν το πρωτότοκο παιδί για τον ερχομό του νέου μέλλους στην οικογένεια.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: Τι να πείτε στο παιδί σας και πώς να το προετοιμάσετε;
Το σημαντικό σ’ αυτή τη φάση είναι το παιδί να ακούσει πρώτα από σας για την εγκυμοσύνη σας στο χρόνο που θα επιλέξετε εσείς. Πάντως όσο περισσότερο χρόνο έχει στη διάθεση του ένα παιδί, τόσο καλύτερα και μάλιστα αν αντιμετωπίζετε κάποια συμπτώματα λόγω της εγκυμοσύνης είναι σημαντικό να ενημερώσετε το παιδί σας ώστε να μη φοβηθεί ότι κάτι άσχημο σας συμβαίνει.
Όσον αφορά το τι θα του πείτε εξαρτάται από τη χρονική ηλικία του παιδιού. Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας (2-5 ετών) για παράδειγμα δυσκολεύεται να καταλάβει τη μονιμότητα της γέννησης ενός μωρού και δεν μπορεί να ξεχωρίσει το μωρό από ένα παιχνίδι ή να καταλάβει τη διαδικασία της αναπαραγωγής.
Έτσι εάν ρωτήσει «Μα πώς μπήκε το μωρό στην κοιλιά σου μαμά;» ή «από πού θα βγεί το μωράκι;», δεν ρωτάει απαραίτητα για να μάθει πως γίνεται η σύλληψη. Μπορεί να αρκεί η απάντηση « το μωράκι θα έρθει από τη μήτρα ή οποία είναι στην κοιλιά της μαμάς». Επιπλέον, το πόσα πράγματα θα του πείτε εξαρτάται από το δικό του ενδιαφέρον. Αν το παιδί ενδιαφέρεται και ρωτά πρέπει να του δίνεται απλές και κατανοητές πληροφορίες.
Αν πάλι δε δείχνει να το ενδιαφέρει πολύ το γεγονός μην επιμένετε σε πολλές λεπτομέρειες.
Γενικά, όμως, καλό θα ήταν να του δώσετε από νωρίς να καταλάβει ότι συμμετέχει κι αυτό στη διαδικασία προετοιμασίας για το αδερφάκι.
Εδώ θα βοηθούσαν τα εξής:
• δείξτε του φωτογραφίες όταν ήταν το ίδιο βρέφος
• διαβάστε παιδικά βιβλία για την εγκυμοσύνη και τη γέννα
• επισκεφτείτε μαζί του φίλους και συγγενείς οι οποίοι έχουν μωρά
• επισκεφτείτε ίσως μαζί του το γιατρό σας σε κάποιον υπέρηχο
Γέννηση – η πρώτη συνάντηση
Καθώς πλησιάζει η μέρα της γέννησης:
Προγραμματίστε με ποιόν θα μείνει το παιδί σας τις συγκεκριμένες ώρες/μέρες που θα λείψετε, μιλήστε μαζί με το παιδί σας για τυχόν φόβους ή απορίες που μπορεί να έχει και καθησυχάστε το πώς όλα θα πάνε καλά.
Εάν θέλετε να κάνετε αλλαγές στο δωμάτιο ή στην εκπαίδευση της τουαλέτας κάντε τις αρκετέ βδομάδες πριν τη γέννα ή αναβάλετε τις για αρκετό καιρό μετά τον ερχομό του μωρού.
Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα πολύ ωραίο δώρο για την πρώτη φορά που θα δεί το μικρό του αδερφάκι.
Όταν γεννηθεί το μωρό:
Αν το μεγαλύτερο παιδί σας επισκεφτεί στο μαιευτήριο, θα πρέπει εσείς να κατέβετε στην είσοδο του νοσοκομείου να το δείτε και μόνο στην περίπτωση που δεν έχετε ορό ή καθετήρα ή υποβληθήκατε σε καισαρική τομή, γιατί έτσι το παιδί θα πάρει το μήνυμα πως η μαμά μου δεν είναι καλά και ταλαιπωρείται και μάλλον φταίει το μωρό γι’ αυτό. Εδώ, λέμε πάντα στο παιδί πως το μωρό δεν το έχει ή μαμά μαζί της, αλλά το κρατάνε οι νοσοκόμες και το φροντίζουν μέχρι να μπορεί να έρθει στο σπίτι. Επίσης, θα ήταν ωραίο να έχετε ένα δωράκι για το παιδί και να του πείτε ότι το έφερε το αδερφάκι του καθώς θα του χαρίζει και αυτό το δικό του.
Όσο καιρό θα είστε στο μαιευτήριο αλλά και τις πρώτες μέρες στο σπίτι, προσπαθήστε να μην αλλάξετε τις προγραμματισμένες καθημερινές δραστηριότητες του μεγαλύτερου παιδιού. Αφήστε το, για παράδειγμα να πηγαίνει κανονικά σχολείο και να παίζει, αλλά στην περίπτωση που δε θέλει μην το πιέσετε.
Μετά τη γέννα: η καθημερινότητα στο σπίτι
Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας δώστε του τη δυνατότητα να συμμετάσχει στη φροντίδα του μωρού.
Αν ζηλεύει είναι επικίνδυνο να το χτυπήσει και δεν πρέπει να μένει μόνο μαζί του. Αν όμως αγνοεί το μωρό μην το πιέζετε να κάνει με το ζόρι κάτι – μπορεί να χρειάζεται απλώς λίγο χρόνο.
Αφιερώστε χρόνο αποκλειστικά στο μεγαλύτερο παιδί σας.
Υπενθυμίστε στους συγγενείς και φίλους να μην ξεχνούν το μεγαλύτερο παιδί.
Μην πανικοβληθείτε αν το μεγαλύτερο παιδί σας αρχίζει να φέρεται κι αυτό σαν μωρό (ξαφνικά μπορεί να αναζητήσει την παλιά του κούνια, να θέλει πιπίλα και το γάλα απ’ το μπιμπερό, ή να εμφανίζει νυχτερινή ενούρηση), η συμπεριφορά αυτή δε διαρκεί πολύ και ο καλύτερος τρόπος να την αντιμετωπίσετε είναι να του υπενθυμίζετε με καλό τρόπο τις δυνατότητες του.
Όσο καλά και αν προετοιμάσετε το παιδί σας για τον ερχομό του μωρού, πάντα υπάρχει πιθανότητα να εκφράσει άρνηση ή επιθετικότητα για το αδερφάκι που θα γεννηθεί. Γι’ αυτό το λόγο, βοηθήστε το παιδί σας να εκφραστεί λεκτικά ή και συμβολικά (μέσω παιχνιδιού με κούκλες ή ζωγραφική) και σε καμιά περίπτωση μην υποτιμάτε την αξία αυτών των συναισθημάτων του. Εάν όμως οι αντιδράσεις του έχουν να κάνουν με υπερβολικές εκρήξεις θυμού, μεγάλες απαιτήσεις από τους γονείς και συμπεριφορές επικίνδυνες για το ίδιο ή το μωρό, είναι απαραίτητο να εξηγηθεί στο παιδί ότι τα συναισθήματα του είναι αποδεκτά, αλλά παρ’ όλ’ αυτά κάποιες συμπεριφορές του δεν παύουν να είναι απαγορευμένες.
Αυτό που χρειάζεται να έχετε κατά νου, είναι πως η μεγαλύτερη αγωνία που έχει το μεγαλύτερο παιδί είναι αν θ’ αλλάξουν τα πάντα μετά τον ερχομό του μωρού και αν θα συνεχίσει να έχει ρόλο πρωταγωνιστή στην οικογένεια. Είναι, έτσι, φυσικό όταν όλοι ασχολούνται με τη μαμά που εγκυμονεί ή το νεογέννητο μωρό, το παιδί να αισθάνεται παραγκωνισμένο και έτσι να ψάχνει διάφορους τρόπους για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη του και να κερδίσει το αλλοτινό ενδιαφέρον. Οι γονείς εδώ οφείλουν να το καθησυχάσουν, με συνέπεια λόγων και πράξεων, πως η αγάπη τους γι’ αυτό δε θ’ αλλάξει με τον ερχομό ενός άλλου μωρού και ότι το κάθε παιδί έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των γονιών του.
Να θυμάστε, ακόμη, πως το καλύτερο που έχετε να προσφέρετε στα παιδιά σας είναι ότι πάντα θα έχουν το ένα το άλλο, αγκαλιάστε τα, λοιπόν, με αγάπη και όλα θα πάνε καλά!
Βασιλική Χατζηραφαήλ,
Χειρουργός-Γυναικολόγος,Ρομποτική Χειρουργός,
