Είδη τυριών & ιδιότητες
Συγγραφέας Γεωργία Κατσογριδάκη Γράφτηκε στις ,
Ο Ανθότυρος.
Ο Ανθότυρος είναι παραδοσιακό Ελληνικό τυρί που παρασκευάζεται από τυρόγαλα πρόβειου ή γίδινου γάλακτος, ή μίγματος αυτών, στο οποίο προστίθενται μικρές ποσότητες πρόβειου ή γίδινου γάλακτος ή και κρέμας τους. Υπάρχουν δύο τύποι ανθότυρου, ο φρέσκος και ο ξηρός.
Ο φρέσκος Ανθότυρος έχει μαλακή δομή, ελαφριά γεύση, πολύ ευχάριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και καταναλώνεται ως επιτραπέζιο τυρί ή χρησιμοποιείται στην παρασκευή τυροπιτών.
Ο Ξηρός Ανθότυρος έχει σκληρή δομή, αλμυρή γεύση, πλούσιο άρωμα και καταναλώνεται ως τριμμένο ή επιτραπέζιο τυρί.
Παρμεζάνα.
Η παρμεζάνα είναι ιταλικό τυρί, φτιάχνετε από γάλα αγελάδας και έχει χαμηλά λιπαρά. Ανήκει στην κατηγορία των κίτρινων, σκληρών τυριών και έχει μεγάλο κυλινδρικό σχήμα ενώ το εσωτερικό του έχει κοκκώδη υφή. Η παρμεζάνα περιέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα ασβεστίου από όλα τα τυριά.
Είναι τυρί με ελάχιστη υγρασία, ενώ όταν έρθει σε επαφή με τον αέρα γίνεται σκληρότερο από την αρχική του κατάσταση. Ζυγίζει περίπου 25 κιλά και επειδή είναι και πολύ σκληρό τυρί κόβεται δύσκολα.
Ο σωστός τρόπος για να κόψετε το τυρί αυτό είναι το άνοιγμα στη μέση με ειδικές μικρές σφήνες που τη σπάνε στα δύο.
Μετσοβόνε
Το Μετσοβόνε είναι παραδοσιακό Ελληνικό σκληρό καπνιστό τυρί τύπου «πάστα φιλάτα», με ένα παλ κίτρινο χρώμα καπνισμένο και φτιαγμένο με την τεχνική της ελαστικής τυρόμαζας. Έχει σχήμα κυλίνδρου και τρώγεται αυτούσιο ή στην σχάρα.
Παράγεται στην περιοχή του Μετσόβου (Ηπείρου), από όπου προέρχεται και το όνομα του.
Είναι εξαιρετικής ποιότητας επιτραπέζιο τυρί. Παρασκευάζεται από αγελαδινό γάλα ή μίγματα του αγελαδινού γάλακτος με μικρές ποσότητες πρόβειου ή κατσικίσιου. Ωριμάζει για τουλάχιστον 3 μήνες.
Μανούρι
Το Μανούρι είναι τυρί τυρογάλακτος, που παράγεται παραδοσιακά σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, από τυρόγαλα πρόβειου ή γίδινου γάλακτος ή μίγματος αυτών, στο οποίο μπορεί να προστεθεί πρόβειο ή γίδινο γάλα ή κρέμα τους. Στην αυθεντική εκδοχή του, προέρχεται από το τυρόγαλα που μαζεύεται από την κορυφή του καζανιού, όταν το γάλα που βράζει για το τυρί φτάσει στους 74ο C. Θεωρείται το υψηλότερης ποιότητας τυρί από τυρόγαλα και διατίθεται στην κατανάλωση σε νωπή κατάσταση. Τρώγεται φρέσκο σαν επιτραπέζιο τυρί και μπορεί να συνοδευτεί από μέλι και ξηρούς καρπούς. Αν παλαιωθεί σκληραίνει και είναι ιδανικό για Μακαρονάδες.
Γραβιέρα Κρήτης
Η γραβιέρα Κρήτης είναι παραδοσιακό Ελληνικό σκληρό κίτρινο τυρί, με εξωτερικό καφέ περίβλημα, που παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα ή μίγματά του με γίδινο, στην Κρήτη. Είναι τυρί προπιονικής ζύμωσης με ελαφρώς υπόγλυκη γεύση, ευχάριστες οργανοληπτικές ιδιότητες και έχει μικρές τρυπούλες. Θεωρείται τυρί υψηλής ποιότητας και καταναλώνεται ως επιτραπέζιο τυρί. Τρώγεται κυριολεκτικά με κάθε τρόπο, αυτούσια ωμή με φρούτα και ψωμί σε ομελέτες ή μαγειρεμένη με κρέας αρνιού.
Κεφαλογραβιέρα
Η κεφαλογραβιέρα είναι παραδοσιακό Ελληνικό σκληρό τυρί που παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα αναμεμιγμένο με μικρές ποσότητες κατσικίσιου, στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Ευρυτανίας και Aιτωλοακαρνανίας. Oργανοληπτικές του ιδιότητες είναι μεταξύ αυτών του Κεφαλοτυριού και της Γραβιέρας. Ωριμάζει τουλάχιστον για 3 μήνες και καταναλώνεται σαν επιτραπέζιο, τριμμένο και «σαγανάκι» (τηγανισμένο τυρί).
Κασέρι
Το κασέρι είναι παραδοσιακό Ελληνικό τυρί, τύπου «πάστα φιλάτα», που παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα ή μίγματά του με κατσικίσιο με την τεχνική της ελαστικής τυρόμαζας που μας ήλθε πριν από εκατοντάδες χρόνια από την Ιταλία, στις περιοχές της Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Μυτιλήνης και Ξάνθης.
Είναι ημίσκληρο τυρί και καταναλώνεται σαν επιτραπέζιο ή χρησιμοποιείται στην παρασκευή πίτσας.
Κεφαλοτύρι
Το κεφαλοτύρι παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή από μίγμα αυτών, στις περιοχές Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Κρήτης, νησιών Ιονίου και Κυκλάδων. Θεωρείται το παλαιότερο από τα σκληρά τυριά της Ελλάδας. Έχει αλμυρή και πικάντικη γεύση και ευχάριστο άρωμα που επιτυγχάνεται μετά από ωρίμανση τουλάχιστον 3 μηνών. Καταναλώνεται σαν επιτραπέζιο, σε τυρόπιτες και σαν «σαγανάκι» (τηγανισμένο τυρί).
Η φέτα
Η φέτα είναι μαλακό λευκό, τυρί, που ωριμάζει και διατηρείται σε άλμη το λιγότερο για δύο μήνες. Παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα ή μίγματά του με κατσικίσιο στις περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και της Μυτιλήνης. Έχει ελαφρά αλμυρή και υπόξινη γεύση και φυσικό λευκό χρώμα. Μπορεί να χαρακτηριστεί βιολογικό προϊόν επειδή παράγεται από γάλα ζώων που διατρέφονται με ελεύθερη βόσκηση όπου δεν χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα ή άλλοι ρυπαντές. Καταναλώνεται σαν τυρί επιτραπέζιο και σαγανάκι, ενώ χρησιμοποιείται στη χωριάτικη σαλάτα και σε τυρόπιτες.
Κατίκι Δομοκού
Το Κατίκι Δομοκού είναι ένα παραδοσιακό τυροκομικό προϊόν της περιοχής Δομοκού και Ξυνιάδος του Νομού Φθιώτιδας, στο οροπέδιο της Όθρης. Είναι ένα ελαφρύ, λευκό, αλοιφώδες τυρί με υπόξινη δροσερή γεύση και ευχάριστο άρωμα, χωρίς επιδερμίδα, που παράγεται παραδοσιακά από αιγοπρόβειο γάλα το οποίο φυλάσσεται σε δοχεία.
Εμπεριέχει 10-14% λιπαρά σε αντίθεση με τη φέτα, της οποίας το λίπος κυμαίνεται από 21-25%. Παράλληλα, η μαλακή του υφή μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε ως μέτρο κατανάλωσης το κουτάλι, έχοντας μια καλύτερη «οπτική» για την ποσότητα τυριού που καταναλώνουμε.
Μπορεί να συνδυαστεί με όλα τα κρασιά και τα αποστάγματα, κατάλληλο για σαλάτες και σάλτσες. Η διάδοση της παρασκευής του τυριού έγινε από τις οικογένειες των βοσκών που έμεναν στην περιοχή. Σήμερα το Κατίκι έγινε πασίγνωστο και προβάλλεται σαν ένα από τα καλύτερα και ελαφρότερα τυριά.
Το Κατίκι παράγεται στην περιοχή του Δομοκού από γάλα αιγοπροβάτων ελευθέρας βοσκής. Έχει λίγα λιπαρά, ελάχιστους υδατάνθρακες και συνιστάται για δίαιτες. Διατηρεί ενεργά τα πολύτιμα γαλακτικά ένζυμα που ελέγχουν και διατηρούν την βιολογική μας ισορροπία. Αποτελεί άριστη τροφή για παιδιά και μεγάλους.
Καταναλώνεται με πολλούς τρόπους, όπως όταν συνοδεύει το κυρίως γεύμα, πάνω σε φρέσκο ή φρυγανισμένο ψωμί, προστίθεται σε σαλάτες, σάντουιτς, ομελέτες και σε πληθώρα συνταγών.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα νόστιμο προϊόν από αγνό αιγοπρόβειο γάλα που φτιάχνεται χωρίς την προσθήκη συντηρητικών, είναι χαμηλό σε λιπαρά και προσφέρει πληθώρα επιλογών δημιουργίας και εύκολες λύσεις στην καθημερινή διατροφή.
Τα τυριά γενικώς, αποτελούν κομμάτι της διατροφικής παράδοσης του Έλληνα, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά υψηλής βιολογικής αξίας, αλλά η πλούσια περιεκτικότητα τους σε κορεσμένα λιπαρά, επιβάλλει το μέτρο στην ποσότητα και στην συχνότητα κατανάλωσής τους.
Γεωργία Κατσογριδάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
