Λίπος στο συκώτι
Συγγραφέας Χρήστος Ζαβός Γράφτηκε στις ,
Λίπος στο συκώτι: Τι είναι;
Το λίπος στο συκώτι, γνωστό και ως ηπατική στεάτωση, είναι μια κατάσταση στην οποία υπερβολική ποσότητα λίπους εναποτίθεται στο συκώτι. Το συκώτι είναι το όργανο που επιτελεί ζωτικές λειτουργίες στο σώμα μας, είναι το φίλτρο του αίματος, μεταβολίζει θρεπτικά συστατικά και παράγει πρωτεΐνες.
Το υγιές συκώτι έχει κάποια ποσότητα λίπους αλλά όταν το λίπος υπερβαίνει το 5-10% του συνολικού του βάρους, θεωρείται παθολογική κατάσταση.
Λίπος στο συκώτι: Τύποι
Υπάρχουν 2 κύριοι τύποι λίπους στο συκώτι:
- Μη αλκοολική λιπώδης νόσος ήπατος ή σχετιζόμενη με μεταβολική δυσλειτουργία ηπατική στεάτωση (metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease [MASLD]): Είναι ο συνηθέστερος τύπος που δεν σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ.
- Αλκοολική λιπώδης νόσος ήπατος ή μεταβολική ηπατική νόσος σχετιζόμενη με το αλκοόλ (metabolic alcohol-associated liver disease [MetALD]): Σχετίζεται με υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Είναι ένα πρώτο στάδιο που μπορεί να εξελιχθεί σε πιο σοβαρή κατάσταση όπως η αλκοολική ηπατίτιδα και η κίρρωση ήπατος.
Ακολουθεί Εικόνα με την πιο πρόσφατη ορολογία και ταξινόμηση της νόσου και τη μέγιστη επιτρεπόμενη κατανάλωση αλκοόλ σε υγιείς άνδρες και γυναίκες.
Γιατί το λίπος στο συκώτι είναι ανησυχητικό;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το λίπος στο συκώτι δεν προκαλεί σοβαρά προβλήματα ούτε εμποδίζει το συκώτι σας να λειτουργεί κανονικά. Αλλά για το 7% έως 30% των ατόμων με την πάθηση, το λίπος στο συκώτι επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Το λίπος στο συκώτι εξελίσσεται σε 3 στάδια:
- Στεατοηπατίτιδα: Το συκώτι φλεγμαίνει (διογκώνεται), γεγονός που καταστρέφει τα κύτταρά του.
- Ίνωση: Ουλώδης ιστός σχηματίζεται εκεί όπου το συκώτι σας έχει καταστραφεί.
- Κίρρωση: Ο εκτεταμένος ουλώδης ιστός αντικαθιστά τον υγιή ιστό.
Κίρρωση του ήπατος
Η κίρρωση του ήπατος είναι αποτέλεσμα σοβαρής βλάβης στο ήπαρ. Ο σκληρός ουλώδης ιστός που αντικαθιστά τον υγιή ηπατικό ιστό επιβραδύνει τη λειτουργία του ήπατος. Τελικά, μπορεί να εμποδίσει πλήρως τη λειτουργία του ήπατος. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια και καρκίνο του ήπατος.
Λίπος στο συκώτι: Συμπτώματα και αίτια
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για αυξημένο λίπος στο συκώτι;
Έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε λιπώδη ηπατική νόσο εάν:
- Είστε γυναίκα σε εμμηνόπαυση
- Έχετε παχυσαρκία με λίπος στην κοιλιά
- Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη ή υψηλή χοληστερίνη
- Πάσχετε από υπνική άπνοια
Λίπος στο συκώτι: Αίτια
Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν λίπος στο συκώτι χωρίς να έχουν προϋπάρχουσες παθήσεις. Αίτια που προκαλούν εναπόθεση λίπους στο συκώτι είναι τα εξής:
- Υπέρβαρο – παχυσαρκία
- Διαβήτης τύπου 2 ή αντίσταση στην ινσουλίνη
- Μεταβολικό σύνδρομο (αντίσταση στην ινσουλίνη, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων)
- Λήψη ορισμένων συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως αμιωδαρόνη, διλτιαζέμη, ταμοξιφαίνη, ή τα στεροειδή
Λίπος στο συκώτι: Συμπτώματα
Τα άτομα με λίπος στο συκώτι συχνά δεν έχουν συμπτώματα έως ότου η νόσος εξελιχθεί σε κίρρωση του ήπατος. Εάν έχετε συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό άλγος ή αίσθημα πληρότητας στην πάνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς
- Ναυτία, απώλεια όρεξης ή απώλεια βάρους
- Κιτρινωπό δέρμα και λευκά μάτια (ίκτερος)
- Πρησμένη κοιλιά και πόδια (οίδημα)
- Εξαιρετική κούραση ή νοητική σύγχυση
- Αδυναμία
Λίπος στο συκώτι: Διάγνωση και εργαστηριακές εξετάσεις
Πώς γίνεται η διάγνωση της λιπώδους νόσου του ήπατος;
Επειδή το λίπος στο συκώτι συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να είναι ο πρώτος που θα την εντοπίσει. Τα υψηλότερα επίπεδα ηπατικών ενζύμων (αυξημένες τρανσαμινάσες) είναι σημάδι ότι έχει ξεκινήσει η καταστροφή των ηπατικών κυττάρων. Άλλες εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία άνω κοιλίας
- Βιοψία ήπατος (δείγμα ιστού) για να προσδιοριστεί πόσο έχει προχωρήσει η προχωρημένη ηπατική νόσος
- FibroScan, ένας εξειδικευμένος υπέρηχος αντί για βιοψία ήπατος για να διαπιστωθεί η ποσότητα λίπους και ουλώδους ιστού στο συκώτι
Λίπος στο συκώτι: Θεραπεία
Ποια είναι αντιμετώπιση για το λίπος στο συκώτι;
Μέχρι το 2024 δεν υπήρχαν ειδικά φάρμακα για το λίπος στο συκώτι. Στις 14 Μαρτίου 2024 όμως, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε το Rezdiffra (resmetirom) για τη θεραπεία ενηλίκων με μη κιρρωτική, μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH/MASH) με μέτριες έως προχωρημένες ηπατικές ουλές (ίνωση), για χρήση μαζί με δίαιτα και άσκηση. Το Rezdiffra (resmetirom) είναι μερικός ενεργοποιητής ενός υποδοχέα θυρεοειδικών ορμονών (εκλεκτικός αγωνιστής του υποδοχέα της θυρεοειδικής ορμόνης βήτα, THR-β). Στη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), η λειτουργία του υποδοχέα THR-β στο ήπαρ είναι διαταραγμένη, γεγονός που οδηγεί σε μείωση της μιτοχονδριακής λειτουργίας και β-οξείδωση των λιπαρών οξέων σε συνδυασμό με αύξηση της ίνωσης. Η ενεργοποίηση αυτού του υποδοχέα από το Rezdiffra στο ήπαρ μειώνει τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
Εκτός από το νέο αυτό φάρμακο, θα πρέπει να αλλάξετε και τον τρόπο ζωής. Η θεραπεία της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος μέχρι στιγμής περιλαμβάνει τα εξής:
- Εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής για λίπος στο συκώτι
- Αποφυγή αλκοόλ, εάν καταναλώνετε
- Απώλεια βάρους, εάν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
- Λήψη φαρμάκων για τη διαχείριση του διαβήτη, της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων
- Λήψη βιταμίνης Ε και θειαζολιδινεδιόνες σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Λίπος στο συκώτι: Πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τη λιπώδη νόσο του ήπατος είναι να ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως:
- Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους. Υπολογίστε τον δείκτη μάζας σώματός σας με το δωρεάν online εργαλείο του peptiko.gr που θα βρείτε εδώ.
- Φυσική άσκηση
- Αποφυγή αλκοόλ
- Εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής για λίπος στο συκώτι
Πώς διαλύουμε το λίπος στο συκώτι;
Το συκώτι έχει μια εκπληκτική ικανότητα να επιδιορθώνει τα κατεστραμμένα κύτταρά του. Εάν αποφεύγετε το αλκοόλ, χάσετε βάρος και ακολουθήσετε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής για λίπος στο συκώτι, είναι πιθανό να μειώσετε το λίπος και τη φλεγμονή του ήπατος και να αναστρέψετε την πρώιμη ηπατική βλάβη.
Λίπος στο συκώτι και καρκίνος
Το λίπος στο συκώτι δεν προκαλεί σοβαρά προβλήματα στους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρό πρόβλημα εάν εξελιχθεί σε κίρρωση του ήπατος. Η μη αντιμετώπιση της κίρρωσης του ήπατος οδηγεί τελικά σε ηπατική ανεπάρκεια ή καρκίνο του ήπατος. Το συκώτι σας είναι ένα όργανο χωρίς το οποίο δεν μπορείτε να ζήσετε.
Λίπος στο συκώτι: Δίαιτα και διατροφή
Ακολουθήστε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής για λίπος στο συκώτι για να χάσετε βάρος αργά αλλά σταθερά. Η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί στην πραγματικότητα να επιδεινώσει το λίπος στο συκώτι. Συνιστάται η μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και καλά λιπαρά. Ζητήστε συμβουλές από το γιατρό ή τον διαιτολόγο σας σχετικά με υγιεινό τρόπο απώλειας βάρους.
Λίπος στο συκώτι: Τι να θυμηθώ να ρωτήσω τον γιατρό μου;
- Παίρνω κάποια φάρμακα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη λιπώδη νόσο του ήπατος;
- Τι έκταση έχει η βλάβη στο συκώτι μου;
- Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να αντιστραφεί η βλάβη στο συκώτι μου;
- Ποιο είναι το υγιές βάρος για μένα;
- Μπορώ να επισκεφθώ έναν διαιτολόγο;
- Πώς μπορώ να λάβω θεραπεία για την εξάρτηση από το αλκοόλ;
Βιβλιογραφία
- Harrison SA, Bedossa P, Guy CD, et al; MAESTRO-NASH Investigators. A Phase 3, Randomized, Controlled Trial of Resmetirom in NASH with Liver Fibrosis. N Engl J Med. 2024 Feb 8;390(6):497-509.
Χρήστος Ζαβός,
Ειδικός Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος
