Όταν η εγκυμοσύνη θα μπορούσε να επιτευχθεί αλλά δεν…επιτυγχάνεται.
Παράγοντες που Μπορούν να Καθυστερήσουν την Επίτευξη Εγκυμοσύνης
Στις μέρες μας αυξάνει ολοένα και περισσότερο ο αριθμός των ζευγαριών που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται δυσκολίες στην επίτευξη μιας εγκυμοσύνης με το φυσιολογικό τρόπο. Διάφορες, όμως, επιστημονικά τεκμηριωμένες ιατρικές διαδικασίες, έρχονται να δώσουν λύση στο πρόβλημα τους, κάνοντας το όνειρο τους πραγματικότητα. Ανάλογα με την ηλικία και την σοβαρότητα του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αυτών των ζευγαριών, εφαρμόζεται και η κατάλληλη θεραπεία.
Ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση αποτελεί μια συνηθισμένη νόσο της σύγχρονης εποχής κατά την οποία το ενδομήτριο (εσωτερικό της μήτρας) αναπτύσσεται σε σημεία έξω από το εσωτερικό της μήτρας. Παρουσιάζεται κυρίως σε γυναίκες άνω των 35 ετών και μελέτες έχουν δείξει ότι προσβάλλει 1 στις 10 γυναίκες. Τα κυριότερα συμπτώματα της πάθησης αυτής είναι έντονος πόνος στη περίοδο που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες ή ξαφνικός έντονος πόνος κατά την περίοδο, ακανόνιστος κύκλος με έντονη αιμορραγία, συχνός πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή ή πόνος χαμηλά στην κοιλιά και υπογονιμότητα. Εκτιμάται ότι 30% των γυναικών με υπογονιμότητα έχουν ενδομητρίωση. Σε βαριές περιπτώσεις, η ενδομητρίωση μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην αναπαραγωγή και γι’ αυτό ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεσή της. Ωστόσο, η ύπαρξη ακόμη και ελαφριάς ενδμητρίωσης μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην υπογονιμότητα και να αυξήσει το ποσοστό των αποβολών.
Συμφύσεις και Ινομυώματα
Διάφορες ανωμαλίες στο εσωτερικό της μήτρας όπως ινομυώματα και συμφύσεις μπορούν να δημιουργήσουν δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης. Η ύπαρξη πολλών και μεγάλων ινομυωμάτων (μεγαλύτερα των 5 εκ), καθώς επίσης και ινομυωμάτων που προβάλλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα μπορούν να προκαλέσουν πρόβλημα στη σύλληψη. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αφαίρεση μεγάλων ινομυωμάτων σε γυναίκες με πρόβλημα υπογονιμότητας βοηθάει στην επίτευξη εγκυμοσύνης. Εντούτοις, τα ινομυώματα είναι οι πιο συνηθισμένοι καλοήθεις όγκοι του γεννητικού συστήματος και παρατηρούνται και σε έγκυες γυναίκες χωρίς να προκαλούν ιδιαίτερο πρόβλημα κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό. Συνίσταται, όμως η παρακολούθησή τους από τον ειδικό Ιατρό.
Πολυκυστικές Ωοθήκες
Μια στις πέντε γυναίκες στην Ελλάδα έχει πολυκυστικές ωοθήκες χωρίς όμως οι κύστεις αυτές να δημιουργούν προβλήματα. Ωστόσο, μερικές γυναίκες αναπτύσσουν το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών που δημιουργεί μεταξύ άλλων, πρόβλημα στη σύλληψη. Τα συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να είναι, ακανόνιστες περίοδοι ή απουσία περιόδων, ανωορρηξία, ακμή, λιπαρό δέρμα, αύξηση τριχοφυΐας και γενικά τριχόπτωση, παχυσαρκία και σε κάποιες περιπτώσεις αποβολές. Στις περιπτώσεις υπέρβαρων γυναικών ή γυναικών με αυξημένη τριχοφυΐα και ακμή, το γυναικολογικό υπερηχογράφημα δείχνει ότι οι ωοθήκες είναι ελαφρά μεγαλύτερες από τις κανονικές, με πολλές μικρές κύστεις στην περιφέρεια τους, ενώ το κέντρο της ωοθήκης είναι πλούσιο σε ωοθηκικό ιστό. Αυτές οι μικρές κύστες είναι ακίνδυνες, ωστόσο τόσο οι κύστες όσο και ωοθηκικός ιστός παράγουν ορμόνες που ρυθμίζουν την αναπαραγωγική λειτουργία. Όσο πιο έντονη είναι η ανώμαλη παραγωγή ορμονών, τόσο πιο έντονο είναι και το πρόβλημα. Για να μάθει μια γυναίκα εάν έχει πολυκυστικές ωοθήκες απαιτείται γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα, καθώς επίσης και ορισμένες εξετάσεις αίματος, (όπως π.χ LH, FSH, ολική τεστοστερόνη, προλακτίνη, TSH).
Ο Παράγων Ηλικία
Η ηλικία της γυναίκας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επίτευξη εγκυμοσύνης. Ως γενικό κανόνα, μπορούμε να πούμε ότι η ηλικία επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα στις γυναίκες μετά το 35ο έτος της ηλικίας τους, ενώ στους άνδρες μετά το 45ο έτος της ηλικίας τους. Στις γυναίκες αυτές, η υπογονιμότητα οφείλεται σε ανωμαλίες των ωαρίων ή στην παρουσία ελάχιστων ωαρίων μέσα στις ωοθήκες. Αναλυτικότερα, οι γυναίκες ηλικίας από 18 – 34 ετών έχουν μέγιστη γονιμότητα, ενώ μετά τα 35 χρόνια παρατηρείται μια μικρή πτώση στη γονιμότητα.
Πρόωρη Εμμηνόπαυση
Η πρόωρη εμμηνόπαυση είναι μια κλινική κατάσταση κατά την οποία οι ωοθήκες δεν ανταποκρίνονται στη διέγερση που προκαλείται από τις ορμόνες της υπόφυσης. Συνήθως η εμμηνόπαυση συμβαίνει στην ηλικία των 50 ετών, αλλά για 1% των γυναικών η εμμηνόπαυση ξεκινάει νωρίτερα. Για να διαγνωστεί ότι μια γυναίκα πάσχει από πρώιμη εμμηνόπαυση θα πρέπει να μην έχει περίοδο για τουλάχιστον ένα χρόνο και οι ορμόνες FSH και LH να βρεθούν αυξημένες τουλάχιστον κατά 2 φορές. Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να επισκεφτούν το γιατρό τους αφού η ορμονική αποκατάστασή τους είναι απαραίτητη.
Ανεξήγητοι Παράγοντες
Ένα σημαντικό ποσοστό ζευγαριών πάσχουν από αυτό που ονομάζουμε υπογονιμότητα αγνώστου αιτιολογίας. Είναι δύσκολο να εξηγήσει κάποιος γιατί η εγκυμοσύνη δεν επιτυγχάνεται σε αυτές τις περιπτώσεις. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι σε ένα υγιές ζευγάρι όταν η γυναίκα είναι μικρότερη από 30 χρονών η πιθανότητα επιτυχούς εγκυμοσύνης μετά από επαφή την κατάλληλη χρονική στιγμή δεν υπερβαίνει σε ποσοστό, το 15 – 20% κάθε φορά. Ο παράγοντας τύχη είναι αρκετά σημαντικός και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά σε ζευγάρια που είχαν επιτυχή πρώτη εγκυμοσύνη μετά από σχεδόν καμία ή ελάχιστη προσπάθεια, ενώ στη συνέχεια αντιμετώπισαν μεγάλη δυσκολία για την επίτευξη δεύτερης εγκυμοσύνης. Αντιστρόφως, πολλά ζευγάρια με παρατεταμένη υπογονιμότητα δυσκολεύτηκαν για την επίτευξη πρώτης εγκυμοσύνης και πέτυχαν δεύτερη εγκυμοσύνη χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
Ο Ανδρικός Παράγοντας
Στις περιπτώσεις των ζευγαριών που δε μπορούν να επιτύχουν εγκυμοσύνη, ένα 40% οφείλεται στον ανδρικό παράγοντα. Το πρόβλημα της ανδρικής υπογονιμότητας αντιμετωπίζεται πιο εύκολα σε σχέση με την πληθώρα προβλημάτων που σχετίζονται με το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει φάρμακο σε μορφή ταμπλέτας που να μπορεί να χορηγηθεί ως λύση. Έτσι, αναγκαστικά, στις περιπτώσεις αυτές η μοναδική λύση είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση με μικρογονιμόποιηση, με συνολικά θετικά αποτελέσματα όταν το πρόβλημα είναι καθαρά ανδρικό.
Κάπνισμα
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που καπνίζουν πάνω από 20 τσιγάρα την ημέρα υπάρχει πιθανότητα να παρουσιάσουν προβλήματα στη γονιμότητά τους. Ωστόσο, η καθυστέρηση της εγκυμοσύνης έχει διαπιστωθεί και σε γυναίκες που καπνίζουν λιγότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα. Μια έρευνα του Αμερικάνικου Κολεγίου Μαιευτήρων – Γυναικολόγων έδειξε ότι το 13% υπογονιμότητας των ζευγαριών, οφείλεται στο κάπνισμα. Γενικά, το κάπνισμα ενδέχεται να αποτελέσει εμπόδιο στην αναπαραγωγή των γυναικών. Γι’ αυτό το λόγο και οι γυναίκες που καπνίζουν συνήθως έρχονται σε εμμηνόπαυση 1 με 4 χρόνια νωρίτερα απ’ ότι οι γυναίκες που δεν καπνίζουν. Επίσης, το κάπνισμα φαίνεται να αυξάνει το ποσοστό αποβολών και εξωμήτριου κυήσεως. Καλό είναι οι γυναίκες να προχωρούν στη διακοπή του, όταν πρόκειται να τεκνοποιήσουν.