ΝΟΣΟΣ ΤΩΝ ΛΕΓΕΩΝΑΡΙΩΝ ή ” ΝΟΣΟΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ” ;
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Η νόσος των λεγεωναρίων ήλθε στο φως της δημοσιότητας το 1976 όταν ξέσπασε επιδημία (οξύ εμπύρετο νόσημα του αναπνευστικού) σε Αμερικανική λεγεώνα στην πολιτεία της Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Συνολικά προσβλήθηκαν 221 άτομα από πνευμονία, 34 εκ των οποίων κατέληξαν.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ασθένεια αυτή δεν πρέπει να θεωρείται ως ασθένεια των κλιματιστικών γιατί ιδιαίτερα στα κλειστού κυκλώματος συστήματα κλιματισμού (αμέσου εκτόνωσης ή αερόψυκτα εμμέσου εκτόνωσης αέρος-νερού) δεν υπάρχουν στάσιμα νερά, ούτε οι κατάλληλες θερμοκρασίες για την ανάπτυξη και την μεταφορά των βακτηρίων.
Η μόνη περίπτωση δημιουργίας και ανάπτυξης του βακτηριδίου είναι αυτή κατά την οποία ο πύργος ψύξης μιας εγκατάστασης κλιματισμού , η οποία βρίσκεται στο δώμα του κτιρίου, δεν έχει λειτουργήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις θερμοκρασίας, υγρασίας και πλημμελούς συντήρησης.
Για να προκύψει η μεταφορά του βακτηριδίου στον κλιματιζόμενο χώρο, θα πρέπει δίπλα στον μη σωστά συντηρημένο πύργο ψύξης που προαναφέραμε, να τυγχάνει να βρίσκεται τοποθετημένη μονάδα λήψης νωπού αέρα όπου μέσω δικτύου αεραγωγών θα διανεμηθεί στο χώρο.
Ο σωστός σχεδιασμός μιας κεντρικής εγκατάστασης αποτελεί βασική προϋπόθεση άριστης λειτουργίας κλιματιστικού συστήματος αλλά και ιδανικών συνθηκών υγιεινής και καλής ποιότητας αέρα.
ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ;
Ερευνώντας για τον αιτιολογικό παράγοντα αυτής της επιδημίας, απομονώθηκε και ταυτοποιήθηκε ο υπεύθυνος μικροοργανισμός, ένα Gram αρνητικό βακτηρίδιο το οποίο ονομάσθηκε Λεγιονέλλα.
Υπάρχουν περίπου 40 είδη λεγιονέλλας και περισσότερα από τα μισά μπορούν να προκαλέσουν νόσο στον άνθρωπο. Το είδος legionella pneumofila ευθύνεται για το 90% των λοιμώξεων στον άνθρωπο.
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ;
Ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξή του είναι το υδάτινο (λίμνες, ποτάμια, δεξαμενές, πισίνες, συστήματα ύδρευσης μεγάλων κτιριακών μονάδων, θερμές & ιαματικές πηγές). Είναι αρκετά ανθεκτικό, μπορεί να επιβιώσει σε ποικίλες συνθήκες του περιβάλλοντος (σε θερμοκρασίες από 0 μέχρι 63 β.Κελσίου, επίσης τόσο σε όξινο όσο και σε αλκαλικό περιβάλλον: pH από 5 μέχρι 8,5). Η θερμοκρασία όμως που ευνοεί ιδιαιτέρως την ανάπτυξη αλλά και τον πολλαπλασιασμό του είναι μεταξύ 40 και 50 βαθμών Κελσίου.
Τα συστήματα κλιματισμού (air-condition), δεν θεωρούνται πλέον πηγές μετάδοσης του βακτηριδίου, όπως πιστευόταν παλαιότερα.
ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ
Ο άνθρωπος προσβάλλεται μέσω εισπνοής ή εισρόφησης μικροσταγονιδίων ύδατος που περιέχουν τον μικροοργανισμό. Παράγοντες που διευκολύνουν την ανάπτυξη νόσου στον άνθρωπο είναι το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ. Επίσης περισσότερο ευάλωτα είναι τα ανοσοκατασταλμένα άτομα και εκείνα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα των πνευμόνων.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε ηλικία.
ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΠΑΘΗΣΗ ΚΑΙ
ΜΕ ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Η περίοδος επώασης κυμαίνεται από 2 μέχρι 10 ημέρες.
Η κλινική εικόνα ποικίλλει και τα συμπτώματα μπορεί να αφορούν περισσότερα από ένα συστήματα του οργανισμού.
Ο ασθενής αισθάνεται για λίγες ημέρες αδυναμία και καταβολή και μπορεί να ακολουθήσει μία περίοδος με συμπτώματα γριππώδους συνδρομής. Ο βήχας (αρχικά ξηρός κατόπιν παραγωγικός) μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα προσβολής των πνευμόνων. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν υψηλό πυρετό ( περισσότερο από>39β.), συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (διάρροια, ναυτία, έμετο, στομαχικές διαταραχές), από το κεντρικό νευρικό σύστημα (πονοκέφαλο, σύγχυση , λήθαργο ,) από το καρδιαγγειακό (βραδυκαρδία) κλπ. Ανάλογα δε με την έκταση της πνευμονίας αλλά και την συνύπαρξη ή όχι άλλων νοσημάτων, μπορεί να υπάρχει δύσπνοια ή και αναπνευστική ανεπάρκεια.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Η ακτινογραφία θώρακος μπορεί να έχει ευρήματα
Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό και η εξέταση των κοπράνων είναι στείρα.
Στην εξέταση αίματος μπορεί να έχουμε μικρή αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων, χαμηλό νάτριο και φώσφορο καθώς και διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας. Η εξέταση ούρων αποδεικνύει μικροσκοπική αιματουρία.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η απομόνωση του βακτηριδίου σε διάφορα υλικά (όπως πτύελα, βρογχικές εκκρίσεις, αίμα, πλευριτικό υγρό, πνευμονικός ιστός κλπ.) είναι διαγνωστική.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η λεγιονέλλα δεν ανήκει στην φυσιολογική χλωρίδα του στοματοφάρυγγα και η απομόνωσή της από τα πτύελα ή τις βρογχικές εκκρίσεις θεωρείται διαγνωστική.
ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα
Καρκινοπαθείς
Νεφροπαθείς
Διαβητικοί
Κάπνισμα
Κατάχρηση οινοπνεύματος
Πρόγνωση & Θεραπεία
Η νόσος των λεγεωναρίων αποτελεί το 1-8% των πνευμονιών της κοινότητας. Σε περίπτωση έγκαιρης διάγνωσης, η πρόγνωση είναι άριστη.
Η καθυστέρηση στην διάγνωση, η συνύπαρξη άλλων νοσημάτων, επιβαρυντικών παραγόντων (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ) ή η έκπτωση της άμυνας του οργανισμού (πχ. χρόνια λήψη κορτιζόνης, κλπ), καθιστούν δύσκολη την αντιμετώπιση της νόσου, είναι δυνατόν να επιμηκύνουν την νοσηλεία αλλά και τις επιπλοκές της νόσου και να αυξήσουν την θνησιμότητα η οποία μπορεί να φθάσει περίπου το 15%.
Φάρμακα εκλογής για την αντιμετώπισή της είναι αντιβιοτικά.
Η διάρκεια της θεραπείας είναι περίπου 3 εβδομάδες.
