Καρκίνος του στόματος
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Ο όρος «στοματικός καρκίνος» αναφέρεται στα κακοήθη νεοπλάσματα που αναπτύσσονται στα χείλη, στη γλώσσα, και γενικά στο βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας και του στοματοφάρυγγα.
Ο καρκίνος του στόματος κατέχει την 12η θέση στην εμφάνιση καρκίνου παγκόσμια αλλά είναι και ο 8ος σε συχνότητα καρκίνος στους άντρες, και το 90% αφορά σε περιπτώσεις ακανθοκυτταρικού καρκινώματος.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα θεωρείται ως «αντρική» νόσος, δεδομένου ότι εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες ηλικίας 60-70 χρόνων. Μέση ηλικία κατά την διάγνωση είναι τα 65 έτη. Ασθενείς ηλικίας 45 ετών και μικρότεροι αντιπροσωπεύουν το 6% όλων των στοματικών καρκίνων.
Στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου ειδικά γλώσσας, σε άτομα ηλικίας μικρότερης των 45 χρόνων.
Στην Ευρώπη στατιστικά δεδομένα δείχνουν αύξηση της επίπτωσης του καρκίνου του στόματος στην Ανατολική Ευρώπη, στο Βέλγιο, στη Δανία, στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα.
Μερική βιοψία έλκους γλώσσας
Η χώρα μας κατέχει την τρίτη θέση στην Ευρώπη, μετά την Ουγγαρία και την Πολωνία, σε ποσοστά των καθημερινών καπνιστών από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Το ανησυχητικό είναι ότι το 37% των νέων ηλικίας 14-19 ετών είναι καπνιστές ενώ οι γυναίκες καπνίζουν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από τις γυναίκες της υπόλοιπης Ευρώπης. Σε ολόκληρη τη χώρα καπνίζονται 78.000.000 τσιγάρα την ημέρα. Με άλλα λόγια καταναλώνονται 2,5 φορές περισσότερα τσιγάρα από τον μέσο όρο κατανάλωσης στην Ευρώπη.
Λέμφωμα άνω γνάθου.
Οι δυο καλύτερα αναγνωρισμένοι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου στη στοματική κοιλότητα είναι η χρήση καπνού και αλκοόλ. Υπάρχει όμως και πληθώρα ερευνών που συνδέουν την ανάπτυξη καρκίνου και με άλλους εξωγενείς παράγοντες όπως: ιούς (HPV), χρόνιους ερεθιστικούς και τραυματικούς παράγοντες, τριτογόνο σύφιλη (ατροφική γλωσσίτιδα) καθώς και χρόνιες στερητικές καταστάσεις (υποβιταμινώσεις, σύνδρομο Plummer- Vinson, κλπ).
Η κλινική εικόνα του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος στο στόμα δεν έχει ειδικά χαρακτηριστικά και μπορεί να εμφανιστεί με ποικίλη μορφολογία. Στα αρχικά στάδια εμφανίζεται με τη μορφή έλκους ή εξωφυτικής βλάβης η οποία μπορεί συχνά να είναι εξελκωμένη. Σπανιότερα μπορεί να εμφανισθεί ως διάβρωση, εντοπισμένη περιοδοντική βλάβη ή εστιακή σκλήρυνση του βλεννογόνου. Μπορεί επίσης να εμφανισθεί στο έδαφος μιας λευκοπλακίας ή ερυθροπλακίας. Σε προχωρημένα στάδια οι ελκώσεις εμφανίζουν ανώμαλο πυρήνα και επηρμένα χείλη και στη ψηλάφηση δίνουν αίσθηση σκληρίας, λόγω της διήθησης τους από νεοπλασματικά κύτταρα. Σε κάποιες περιπτώσεις ειδικά σε καπνιστές και πότες οινοπνευματωδών ποτών είναι δυνατό να αναπτυχθεί και δεύτερο πρωτοπαθές καρκίνωμα στο στόμα ή στο ανώτερο αναπνευστικό ή στο γαστρεντερικό σωλήνα.
Αφαίρεση λευκοπλακίας γλώσσας – εδάφους στόματος
Οι συχνότερες θέσεις εντόπισης του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος του στόματος είναι: τα πλάγια χείλη της γλώσσας, η πρόσθια περιοχή του εδάφους του στόματος, η κάτω επιφάνεια της γλώσσας, ο φατνιακός βλεννογόνος γλωσσικά και τα πρόσθια παρίσθμια προς την οπισθογόμφια χώρα.
Η κλινική διάγνωση του καρκίνου του στόματος συχνά είναι εύκολη, με το συνδυασμό της κλινικής εξέτασης και του ιστορικού. Πολλές φορές όμως η κλινική εικόνα της βλάβης δεν είναι τυπική και η κλινική διάγνωση καθίσταται δύσκολη. Σε όλες τις περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία για στοματικό καρκίνο η τελική διάγνωση τίθεται μετά από βιοψία της βλάβης και ιστολογική εξέταση.
Ολική βιοψία χρόνιου έλκους γλώσσας…
Μετά τη διάγνωση του καρκίνου, είναι απαραίτητη η σταδιοποίηση της νόσου. Η κλινική εξέταση της κεφαλής και του τραχήλου, σε συνδυασμό με τον απεικονιστικό έλεγχο της περιοχής (υπερηχοτομογραφία, αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα , PET Scan κτλ), δίνει τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να γίνει η σταδιοποίηση της νόσου με βάση το μέγεθος του όγκου, την εντόπιση του, τα ιστολογικά του χαρακτηριστικά και την ύπαρξη ή όχι τοπικών ή απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Βιοψία διογκωμένου τραχηλικού λεμφαδένα
Η θεραπεία του στοματικού καρκίνου είναι κατά βάση χειρουργική, αλλά το τελικό σχέδιο θεραπείας αποφασίζεται από ογκολογικό συμβούλιο. Ανάλογα λοιπόν με την εντόπιση και τη σταδιοποίηση του καρκίνου, η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει: α. ευρεία χειρουργική εκτομή της βλάβης με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου, β. ακτινοθεραπεία, γ. χημειοθεραπεία και τέλος δ. συνδυασμό των παραπάνω θεραπευτικών μεθόδων.
