Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές
Οι γονεις ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες πολλές φορές αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν το παιδί τους να αντιμετωπίζει μαθησιακό πρόβλημα ενώ τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του φαινόταν πανέξυπνο και ικανότατο. Αυτή ακριβώς η αίσθηση που έχουν οι γονείς για την ευφυϊα των παιδιών τους από τα πρώτα χρόνια, είναι αυτή που διαχωρίζει αυτά με ειδικές μαθησιακές διαταραχές από αυτά με τις υπόλοιπες σχολικές δυσκολίες.
Και το αποτέλεσμα είναι η έκπληξη των γονιών και σε πολλές περιπτώσεις η δυσκολία αποδοχής των μαθησιακών προβλημάτων του παιδιού και η επιλογή λάθος τρόπων αντιμετώπισης της καταστασης , ενώ παραλληλα δημιουργούνται εντάσεις μέσα στην οικογένεια. Ας γίνει κατανοητό ότι οι ειδικές μαθησιακές διαταραχές είναι μια απρόσμενη και αναιτιολόγητη κατασταση που υπάρχει σε ένα παιδί με μέση ή και υψηλή νοημοσύνη. Χαρακτηρίζεται δε από σημαντική καθυστερηση σε έναν ή περισσότερους τομεις μάθησης (Selikowitz , 1993).
Οι τομείς μάθησης που αφορούν τις ειδικές μαθησιακές διαταραχές είναι δυνατόν να χωριστούν σε δύο ομάδες :
Ακαδημαϊκές ικανότητες : Αναγνωση , γραφή , ορθογραφία , αριθμητική , προφορικός λόγος (κατανόηση και έκφραση). Η κατηγορία αυτή των ικανοτήτων είναι λιγότερο κατανοητή. Περιλαμβάνει την εκμάθηση ικανοτήτων όπως : επιμονή , οργάνωση , αυτοέλεγχος , συντονισμός κινήσεων , κοινωνικές δεξιότητες , κ.λ.π. Οταν αναφερόμαστε σε σημαντική καθυστερηση δε εννοούμε φυσικά τις διαφοροποιήσεις που προκύπτουν με βάση τα ταλέντα και τις κλίσεις του παιδιού.
Αυτές οι διαφοροποιήσεις είναι φυσιολογικές , λογικές και αναμενόμενες. Αναφερόμαστε στις σημαντικές εκείνες δυσκολίες που διαφοροποιούν το παιδί από τους συνομηλίκους του , που δημιουργούν έντονες δυσκολίες για να ακολουθήσει τους ρυθμούς μάθησης και διδασκαλίας στην τάξη , που περεκκλίνουν του μέσου όρου. Η εντυπωση , και η συνηθισμένη προσδοκία , ότι όλα τα παιδιά αναπτύσσονται με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό, σε όλους τους τομείς, είναι τελικά εκτός πραγματικότητας. Οι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες στις δραστηριότητες που αναπτύσσουν! Για παραδειγμα, κάποιοι έχουν πολύ κακές επιδόσεις στον αθλητισμό, ή είναι εντελώς παραφωνοι … Τέτοιες αδυναμίες όμως είναι αποδεκτές! Αντίθετα, περιμένουμε από όλους να διαβάζουν και να γραφουν με ευχέρεια , και να κάνουν αριθμητικούς υπολογισμούς με ευκολία . Μάλιστα, αν υπάρχουν δυσχέρειες σε αυτούς τους τομείς , υπάρχει η πιθανότητα ακόμα και να χαρακτηριστούν ως «καθυστερημένοι» ή ότι έχουν κάποια εγκεφαλική βλάβη !
Σε πιο ελαφρές περιπτώσεις δε , το παιδί χαρακτηρίζεται ως τεμπέλης και αμελής και υπάρχει η άμεση κατάταξή του ως «κακός μαθητής»… Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα υπάρχει η σκέψη ότι πρόκειται για φυσιολογικές αντιληπτικές διαφοροποιήσεις που καθιστούν απαραίτητη την τροποποίηση των τρόπων μάθησης και την υποστηριξη ειδικού…
Παλιότερα , τέτοιου είδους προβλήματα περνούσαν απαρατηρητα , ακριβώς γιατί οι σχολικές απαιτήσεις και επιδόσεις δεν ήταν τόσο σημαντικές. Σημερα , όμως , που ο συναγωνισμός στη σχολική κοινότητα έχει γίνει μεγάλος , άρχισε πλέον να ερευνάται πιο συστηματικά το πρόβλημα των μαθησιακών διαταραχών. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα προβληματίζεται και ερευνά το θέμα των μαθησιακών διαταραχών ήδη από τη δεκαετία του 1960. Στη χώρα μας , έχει δοθεί έμφαση στο πρόβλημα τα τελευταια 15 περίπου χρόνια. Υπολογίζεται , λοιπόν, από το Υπουργείο Παιδείας ότι το 3,5 – 5 % των μαθητών έχει προβλήματα στην αναπτυξη του λόγου και περίπου το 20% των παιδιών παρουσιάζει διαφορους τύπους μαθησιακών διαταραχών. Από αυτούς τους μαθητές το 4 – 5 % αντιμετωπίζουν σοβαρές ειδικές μαθησιακές διαταραχές ενώ οι υπόλοιποι σαφώς πιο ελαφρές μορφές.