Βιολογικός πόλεμος
Συγγραφέας Ματθαίος Φαλάγκας Γράφτηκε στις ,
Τι είναι; – Ποιοι οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία;
Ποια είναι τα κύρια μέσα βιολογικού-τρομοκρατικού πολέμου
1. Βιολογικά μέσα
2. Χημικά μέσα
3. Πυρηνικά μέσα
Γιατί υπάρχει εύλογη ανησυχία
· Δεκέμβριος 1999: Η Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ σημείωσε σε έκθεση της ότι: “τα όπλα μαζικής καταστροφής με βιολογικά μέσα είναι δυσκολότερο να παραχθούν και να αποκτηθούν απ’ όσο συνήθως περιγράφεται στον τύπο και σήμερα παραμένουν μακριά από τις δυνατότητες των περισσοτέρων τρομοκρατικών ομάδων”.
· Ωστόσο, μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ, είναι σαν να έχει περάσει ένας αιώνας από την προηγούμενη διαπίστωση.
· Αυξημένη ανησυχία για την πιθανότητα βιολογικού πολέμου-βιολογικής τρομοκρατίας υπήρχε ακόμα και πριν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ.
· Για παράδειγμα η χρήση νευροτοξικού αερίου (sarin nerve gas) από την αιρετική θρησκευτική ομάδα Shinrikyo το 1995 στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Τόκιο.
· Aρκετοί ειδικοί Αμερικανοί αναλυτέs υποστηρίζουν ότι: “Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος σφραγίστηκε από τη χρήση των χημικών ουσιών, ο δεύτερος από τη ρίψη των δύο ατομικών βομβών, ο τρίτος θα είναι πιθανώς ο πόλεμος των βιολογικών όπλων”.
Παράδειγμα σοβαρότητας επιδημίας ευλογιάς
Περιγραφή επιδημίας ευλογιάς στη Γιουγκοσλαβία (1972)
· Ένα άτομο μετά από ταξίδι-προσκύνημα στη Μέκκα ανέπτυξε εξάνθημα και πυρετό.
· Δύο εβδομάδες αργότερα, 11 ασθενείς που ήρθαν σε επαφή με το προαναφερθέν άτομο ανέπτυξαν παρόμοια συμπτώματα.
· Κανένας γιατρός δεν διέγνωσε την ευλογιά στον αρχικό ασθενή ή στους 11 επόμενους (τελευταίο γνωστό περιστατικό ευλογιάς στη Γιουγκοσλαβία το 1927).
· Ένας από τους 12 ασθενείς ανέπτυξε αιμορραγική ευλογιά (θανατηφόρος, πολύ μολυσματική μορφή της νόσου).
· 38 άτομα (συμπεριλαμβανομένων λειτουργών επαγγελμάτων υγείας) εμφάνισαν κλινικές εκδηλώσεις ευλογιάς από τον προαναφερθέντα ασθενή.
· Τελικώς, η αιτία της επιδημίας αναγνωρίστηκε 4 εβδομάδες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων στον πρώτο ασθενή.
Παράδειγμα μέτρων αντιμετώπισης επιδημίας ευλογιάς
Μέτρα που ελήφθησαν για την επιδημία της ευλογιάς στη Γιουγκοσλαβία (1972):
· Υποχρεωτικός εμβολιασμός όλου του πληθυσμού (περίπου 20 εκατομμύρια)
· 10.000 άτομα που ήρθαν σε επαφή με τους ασθενείς κλείστηκαν σε υποχρεωτική καραντίνα σε ξενοδοχεία και άλλα μέρη, επιτηρούμενα από το στρατό και την αστυνομία
· Οι γειτονικές χώρες έκλεισαν τα σύνορα για ταξιδιώτες και εμπορεύματα
· Η επιδημία τελείωσε 8 εβδομάδες μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος
· Αναφέρθηκαν 175 ασθενείς με ευλογιά (από τους οποίους 35 πέθαναν)
· Οι ειδικοί θεωρούν την παραπάνω περίπτωση “επιδημία ευλογιάς μικρής εκτάσεως”
Σύνδρομα στα οποία ο ιατρός πρέπει να σκεφθεί την πιθανότητα βιολογικής τρομοκρατία
· Αιμορραγική μεσοθωρακίτιδα
· Εγκεφαλίτιδα
· Βλατιδο-πομφολυγώδες εξάνθημα
· Κατιούσα παράλυση
· Αιμορραγικός πυρετός
· Πνευμονία με παθολογικές δοκιμασίες ήπατος, ναυτία, εμέτους με ή χωρίς διάρροιες
Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά που θέτουν την υποψία βιολογικού πολέμου ή βιολογικής τρομοκρατία
· Επιδημία σπάνιας νόσου
· Εμφάνιση επιδημίας σε μη ενδημική περιοχή
· Εμφάνιση εποχικής νόσου σε μη αναμενόμενη περίοδο
· Εμφάνιση επιδημίας από μικροοργανισμό με ασυνήθη αντοχή
· Ασυνήθης ηλικιακή κατανομή
· Ασυνήθη επιδημιολογικά στοιχεία
· Ασυνήθεις κλινικές εκδηλώσεις γνωστής νόσου
Μέτρα αντιμετώπισης
· Γρήγορη κλινική αναγνώριση σπάνιας νόσου
· Αναγνώριση εξέλιξης επιδημικής νόσου
· Ταυτοποίηση του υπεύθυνου μικροοργανισμού
· Απομόνωση των πασχόντων (και πιθανών φορέων)
· Χρήση προφυλακτικών αντιμικροβιακών ουσιών (εάν υπάρχουν διαθέσιμα)
· Χρήση προστατευτικών εμβολίων (εάν υπάρχουν διαθέσιμα)
· Αποτελεσματική θεραπεία ασθενών
Σχετική βιβλιογραφία
· Breman JG, Henderson DA. Poxvirus dilemmas-monkeypox, small-pox, and biologic terrorism. N Engl J Med 1998;339:556-9.
· Dixon TC, Meselson M, Guillemin J, Hanna PC. Anthrax. N Engl J Med 1999;341:815-26.
· Bioterrorism. Emerging Infections Diseases 1999;5:number issue 4 (whole issue).
· Albert MR, Osteimer KC, Breman GJ. The last smallpox epidemic in Boston and the vaccination controversy, 1901-1903. N Engl J Med 2001;344:375-9.
· Inglesby T, Grossman R, O’ Toole T. A plague on your city: observations from TOPOFF. Clin Infect Dis. 2001;32:436-45.
· Khan AS, Morse S, Lillibridge S. Public-health preparedness for biological terrorism in the USA. Lancet 2000;356:1179-82.
· Waeckerle JF. Domestic preparedness for events involving weapons of mass destruction. JAMA 2000;283:252-4.
