Μάθε τί σωματότυπο έχεις ! επηρεάζει την υγεία σου;
Συγγραφέας Αναστασία Φουντουκίδου Γράφτηκε στις ,
Η κατάσταση της υγείας μας δεν κρίνεται μόνο από το ποσοστό λίπους που έχουμε στον οργανισμό αλλά και από την κατανομή του λίπους στο σώμα μας. Ανάλογα με την κατανομή του σωματικού λίπους η παχυσαρκία διακρίνεται σε ανδροειδούς και γυναικοειδούς τύπου.
Η πρώτη περίπτωση χαρακτηρίζεται από αυξημένη εναπόθεση λίπους στην κοιλιακη χώρα ενώ αντίθετα η γυναικοειδούς τύπου παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από συσώρευση λιπους στους γλουτούς και τους μηρούς.
Η παχυσαρκία ανδροειδούς τύπου ( κεντρικού τύπου) μπορεί να παρατηρηθεί και στα δύο φύλα αν και είναι συχνότερη στους άντρες. Χαρακτηρίζεται από αυξημένο κοιλιακό λίπος , δηλαδή αυξημένη συσσώρευση υποδόριου και σπλαχνικού λίπους στην κοιλιακή χώρα και σύμφωνα με αποτελέσματα κλινικών μελετών αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για νοσηρότητα και πρόωρο θάνατο.
Η υγεία δεν επηρεάζεται μόνο από το ποσοστό λίπους που υπάρχει στο σώμα αλλά και από την κατανομή του. Υπάρχει ένας δείκτης, η αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων (ή WHR,Waist to Ηip Ratio), που αφορά στην κατανομή του λίπους στο σώμα και μας βοηθά να εντοπίσουμε τον σωματότυπο του κάθε ατόμου και να πάρουμε πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας του.
Αν η κατανομή του λίπους είναι σπλαχνική ή αλλιώς κοιλιακή, το άτομο έχει σωματότυπο «μήλο». Αυτή η κατανομή λίπους συναντάται συχνότερα στους άνδρες. Αν το λίπος αποθηκεύεται κυρίως στους γλουτούς και μηρούς, το άτομο έχει σωματότυπο «αχλάδι». Αυτού του είδους η κατανομή, συναντάται συχνότερα στις γυναίκες.
Πολλοί μπορεί να θεωρήσουν ότι ο σωματότυπος «αχλάδι» είναι πιο αντιαισθητικός από το «μήλο». Είναι όμως σίγουρα πιο ασφαλής για την υγεία. Η σπλαχνική κατανομή λίπους, δείχνει ότι το λίπος του σώματος έχει αποθηκευτεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του, στην κοιλιακή περιοχή , εκεί όπου βρίσκονται και λειτουργούν τα περισσότερα ζωτικά όργανα και έτσι το άτομο φαίνεται να έχει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης κάποιας νόσου ή άλλων μεταβολικών διαταραχών.
Για να εντοπίσετε εάν έχετε WHR μέσα στα επιθυμητά όρια, πάρτε μεζούρα και μετρήστε. Η αναλογία υπολογίζεται ως περίμετρος μέσης (εκ.)/ περίμετρο ισχίων (εκ.). Η περίμετρος της μέσης αποτελεί τη μικρότερη περίμετρο της κοιλιακής χώρας ( η φυσική μέση, ελάχιστα πάνω από τον αφαλό) και η περίμετρος των ισχίων αποτελεί τη μεγαλύτερη περίμετρο στην περιοχή των γλουτών (η μέτρηση γίνεται με τα πόδια κλειστά και ενωμένα).
Οι πληροφορίες που μας δίνει ο δείκτης WHR σχετικά με την κατανομή λίπους, είναι σημαντικές, διότι μπορεί να δηλώσουν εάν η κοιλιακή κατανομή λίπους (ή αλλιώς η κεντρικού τύπου παχυσαρκία), μπορεί να σχετισθεί ή όχι, με ποικίλα νοσήματα (καρδιαγγειακά κυρίως) και αν ναι, σε ποιο βαθμό. Οι τιμές «υψηλού κινδύνου» φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί.
WHR = περίμετρος μέσης (εκατοστά) / περιφέρεια (εκατοστά)
| Αποδεκτά όρια | Μη αποδεκτά όρια |
| άριστα | καλά | μέτρια | υψηλά | |
| άνδρες | < 0.85 | 0.85 – 0.90 | 0.90 – 0.95 | > 0.95 |
| Γυναίκες | < 0.75 | 0.75 – 0.80 | 0.80 – 0.85 | > 0.85 |
Όταν ο δείκτης WHR υπολογιστεί <0,80 για τις γυναίκες και <0,90 για τους άνδρες, τότε έχουμε σωματότυπο «Αχλάδι»
Όταν ο δείκτης WHR υπολογιστεί >0,80 για τις γυναίκες και >0,9 για τους άνδρες, τότε έχουμε σωματότυπο «Μήλο»
Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι έχουν στη διάθεσή τους και άλλους δείκτες που βοηθούν στην ταξινόμηση των ατόμων σε ελιποβαρείς, υπέρβαρους ή παχύσαρκους, και δίνουν πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας τους. Τέτοιοι είναι η περιφέρεια μέσης, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και το ποσοστό του λιπώδη ιστού. Κάθε δείκτης έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του και φαίνεται να είναι περισσότερο ακριβής ή χρήσιμος σε σχέση με τους υπόλοιπους δείκτες στις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες, παιδιά ή ηλικιωμένους, αθλητές ή άτομα με καθιστική ζωή, παχύσαρκους ή φυσιολογικούς σε βάρους, ασθενείς ή υγιείς κ.τ.λ. Επίσης, είναι συχνό το φαινόμενο δύο άτομα να έχουν τον ίδιο ΔΜΣ αλλά διαφορετικό WHR ή ίδιο βάρος σώματος αλλά διαφορετικό ποσοστό λιπώδη ιστού ή ίδιο ποσοστό λιπώδη ιστού αλλά διαφορετικό WHR κ.α. Το γεγονός αυτό δεν αφήνει περιθώρια να χρησιμοποιηθεί τίποτα λιγότερο από το συνδυασμό τους. Μόνο έτσι ο διαιτολόγος-διατροφολόγος μπορεί να ερμηνεύσει σφαιρικά τα κύρια σωματομετρικά χαρακτηριστικά του ατόμου, να εκτιμήσει με περισσότερη ακρίβεια την κατάσταση της υγείας του (με βάση αυτά τα στοιχεία) και να προτείνει τις απαραίτητες και κατάλληλες τροποποιήσεις στη διατροφή και τον τρόπο ζωής του.
