Παιδική Παχυσαρκία
Συγγραφέας Ευγενία Καραγιαννίδου Γράφτηκε στις ,
Σε μια εποχή όπου η υγιεινή διατροφή κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς, η παιδική παχυσαρκία αυξάνει συνεχώς στο δυτικό κόσμο. Στη Μ. Βρετανία, μάλιστα, διατυπώθηκε η άποψη ότι οι γονείς μπορεί να ζήσουν περισσότερο από τα παιδιά τους εξαιτίας της παχυσαρκίας. Αν και ακούγονται υπερβολικές, οι ανησυχίες αυτές είναι εύλογες, μιας και οι στατιστικές δείχνουν ότι ο μέσος όρος του σωματικού βάρους στα παιδιά και στους εφήβους αυξάνεται παγκοσμίως. Στη χώρα μας συγκεκριμένα, αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας του ΙΚΠΙ (Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής), στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού προγράμματος KIDSCREEN, έδειξαν ότι το ποσοστό των παιδιών 8-12 ετών με υπερβάλλον βάρος είναι 26,9%, ενώ αντίστοιχα σε εφήβους 12-18 ετών είναι 20% για τα αγόρια και 8% για τα κορίτσια.
Πως αντιμετωπίζεται η παιδική παχυσαρκία;
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας είναι η πληροφόρηση και η εκπαίδευση των ενηλίκων – των γονιών και των εκπαιδευτικών – από τους ειδικούς επιστήμονες διαιτολόγους. Επιτυχής αντιμετώπιση θεωρείται η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής και καθημερινής σωματικής δραστηριότητας ως τρόπου ζωής. Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν ψυχολογικά τα παιδιά τους, να τα επιβραβεύουν και όχι να τα επικρίνουν. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βρίσκουν ενδιαφέροντες τρόπους εκμάθησης των σωστών διατροφικών συνηθειών στα παιδιά. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί να ενημερώνονται σωστά και συνεχώς από τους επιστήμονες διαιτολόγους.
Ισορροπημένες Διατροφικές Συνήθειες
Οι ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση, τόσο για την ομαλή σωματική και διανοητική ανάπτυξη των παιδιών, όσο και για την πρόληψη των ασθενειών στην ενήλικη ζωή. Η αντιμετώπιση πρέπει να αρχίσει νωρίς, μετά τα 2 χρόνια, και να στοχεύει στη διατήρηση του βάρους. Θεωρείται αδυνάτισμα το να ψηλώνει το παιδί χωρίς να αυξάνει το βάρος του. Αυστηρές δίαιτες που προκαλούν ταχεία απώλεια βάρους πρέπει να αποφεύγονται, μιας και εμποδίζουν την ομαλή σωματική και διανοητική ανάπτυξη των παιδιών.
Σε γενικές γραμμές, καθημερινά, το σύνολο των τροφών που καταναλώνει ένα παιδί θα πρέπει να μοιράζεται σε 3 κύρια γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό) και 2-3 σνακ. Είναι σημαντικό να υπάρχει κάποιο πρόγραμμα στις ώρες των γευμάτων. Η κατανάλωση των γευμάτων θα πρέπει να γίνεται στο τραπέζι της κουζίνας ή στην τραπεζαρία σε ήρεμο κλίμα, μακριά από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή, και όσο πιο συχνά γίνεται μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Μεταξύ των γευμάτων, το πρωινό έχει ιδιαίτερη σημασία και δεν πρέπει να παραλείπεται. Κι αυτό γιατί είναι δύσκολο για τον οργανισμό να ανταπεξέρθει στις δραστηριότητες της ημέρας χωρίς την απαραίτητη ενέργεια από τα φαγητά. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που δεν καταναλώνουν πρωινό κάνουν περισσότερα λάθη σε εξετάσεις από ότι τα παιδιά που καταναλώνουν.
Οι διατροφικές συστάσεις για παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτές των ενηλίκων και γι’ αυτό αφορούν όλη την οικογένεια:
- Κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (κατά προτίμηση εποχιακών) καθημερινά
- Κατανάλωση άπαχου κρέατος (μοσχάρι, κοτόπουλο χωρίς πέτσα)
- Κατανάλωση ψαριού και όσπριων τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα
- Χρήση ελαιόλαδου ως κύριο λίπος και στο μαγείρεμα
- Περιορισμός τροφίμων και ποτών που περιέχουν ζάχαρη όπως γλυκά, αναψυκτικά και χυμοί.
Σωματική Δραστηριότητα
Η ισορροπημένη διατροφή πρέπει να συνοδεύεται πάντα από καθημερινή σωματική δραστηριότητα. Τα παιδία πρέπει να ασκούνται όχι μόνο για τον έλεγχο του βάρους τους αλλά και για την υγεία τους. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που ασκούνται υιοθετούν πιο εύκολα υγιείς συμπεριφορές (π.χ. αποφυγή του καπνίσματος, αλκοόλ και χρήση ναρκωτικών ουσιών) και έχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει 60 λεπτά άσκησης την ημέρα για όλα τα παιδιά πάνω από 2 χρονών. Η προτεινόμενη αυτή διάρκεια μπορεί να επιτυγχάνεται και αθροιστικά π.χ. τέσσερις φορές από 15 λεπτά. Σωστή σωματική δραστηριότητα είναι αυτή που προσφέρει ευχαρίστηση στο παιδί και δεν γίνεται με καταναγκαστικό τρόπο. Ένας τρόπος αύξησης της σωματικής δραστηριότητας είναι η αύξηση της κίνησης στην καθημερινότητα των παιδιών (π.χ. περπάτημα από και προς το σχολείο αντί για μετακίνηση με το αυτοκίνητο, σκάλες αντί για ασανσέρ, συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού). Ένας άλλος τρόπος είναι η ενασχόληση με την άσκηση να γίνεται ως παιχνίδι. Τα κλασικά παιχνίδια των παιδιών όπως το κυνηγητό, το κρυφτό, το σκοινάκι, τα λάστιχο και τα μήλα αποτελούν καλές ευκαιρίες για άσκηση επίσης. Ο καλύτερος τρόπος άσκησης φυσικά, είναι η υιοθέτηση τακτικής άθλησης 2 ως 3 φορές την εβδομάδα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κολύμπι, ποδήλατο, χορός). Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι καίριας σημασίας είναι και ο περιορισμός των καθιστικών δραστηριοτήτων όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης και η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.
