Χρόνιος πυελικός πόνος

Συγγραφέας Στέφανος ΧανδακάςκλείσιμοΣυγγραφέας: Στέφανος Χανδακάς Όνομα: Στέφανος Χανδακάς
Email: doctor@woman.com.gr
Site: http://www.woman.com.gr/
Site 2: http://www.iator.gr/microsite/xandakas

Πληροφορίες: Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας, Princess Royal University Hospital, London, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών ε.Λέκτορας Imperial College London Βας.Σοφίας 121 11524,Αθήνα Τηλ.:210 6436 258 Fax :210 6437 043 Κιν.:6974 442000Προβολή άρθρων του συγγραφέα Γράφτηκε στις 04 Μαρτίου 2012,

Καθώς οι ερευνητές μελετούν πιο εντατικά τις ανησυχίες των γυναικών για την υγεία τους, έχουν αρχίσει να βρίσκουν απαντήσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εδώ και χρόνια. Ένας τομέας που έχει γίνει μεγάλη πρόοδος είναι η διάμεση κυστίτιδα, μια από τις πιο συνήθεις αιτίες για χρόνιο πυελικό πόνο που προέρχεται από την ουροδόχο κύστη

Τι είναι ο χρόνιος πυελικός πόνος που προέρχεται από την ουροδόχο κύστη;
Υπολογίζεται ότι περίπου 9 εκατομμύρια γυναίκες πάσχουν από χρόνιο πυελικό πόνο. Ιστορικά, ο χρόνιος πυελικός πόνος θεωρείτο μια γυναικολογική πάθηση επειδή τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονταν ή χειροτέρευαν πριν την περίοδο, όπως και με την σεξουαλική επαφή. Είναι δύσκολο να εξακριβώσουμε γιατί οι γυναίκες υποφέρουν από χρόνιο πυελικό πόνο (πόνος που διαρκεί πάνω από 6 μήνες). Τα πυελικά όργανα περιλαμβάνουν τα έντερα, τη μήτρα, την τράχηλο, τις ωοθήκες, τον κόλπο, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα, καθιστώντας δύσκολο να καταλάβουμε ποιο ζωτικό όργανο προκαλεί τον πόνο. Πολλές γυναικολογικές παθήσεις, όπως η ενδομητρίωση, η μόλυνση της μήτρας και του τραχήλου και διάφορα εντερικά προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν μακροχρόνιο πόνο στην πύελο. Παρόλα αυτά, γίνεται ξεκάθαρο ότι σε πολλές γυναίκες με χρόνιο πυελικό πόνο, η αιτία είναι η ουροδόχος κύστη, ανεξαρτήτως των συγκεκριμένων συμπτωμάτων που παρουσιάζουν. Από τις αιτίες της ουροδόχου κύστης που προκαλεί χρόνιο πυελικό πόνο, η διάμεση κυστίτιδα εμφανίζεται πολύ συχνά.
Τι είναι η διάμεση κυστίτιδα
Πολύ απλά, η διάμεση κυστίτιδα είναι μια πάθηση κατά την οποία οι γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να ουρήσουν άμεσα και συχνά και υποφέρουν από πυελικό πόνο ή πίεση που επεμβαίνει στις ζωές τους, ακόμα και αν δεν έχουν κάποια ενόχληση στην ουροδόχο κύστη ή κάποια άλλη πάθηση που να προκαλεί αυτά τα συμπτώματα. Οι γυναίκες με διάμεση κυστίτιδα συνήθως έχουν παραπάνω από ένα σύμπτωμα, και ο πόνος τους μπορεί να διακυμανθεί από μια ελαφριά αίσθηση καψίματος με την ανάγκη για ούρηση που έρχεται και φεύγει, σε οξύ πόνο που εμπλέκεται με τις καθημερινές δραστηριότητες.

Κανείς δεν ξέρει πόσες γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από διάμεση κυστίτιδα, επειδή ο συνδυασμός των συμπτωμάτων διαφέρει σε κάθε γυναίκα. Παραπάνω από 700.000 Αμερικανίδες έχουν διαγνωστεί με διάμεση κυστίτιδα. Οι περισσότερες (9 στις 10) δεν έχουν περάσει εμμηνόπαυση, και είναι λευκές. Παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ο μέσος όρος ηλικίας γυναικών με διάμεση κυστίτιδα είναι 42-46 χρονών. Παρόλα αυτά, οι περισσότερες γυναίκες με διάμεση κυστίτιδα υπέφεραν από τα συμπτώματα 5-7 χρόνια πριν γίνει η διάγνωση και μπορέσουν να θεραπευτούν. Ευτυχώς, οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό μαθαίνουν όλο και περισσότερα για τον χρόνιο πυελικό πόνο και την διάμεση κυστίτιδα, γεγονός που θα βοηθήσει σε πιο συχνές διαγνώσεις και αποτελεσματική θεραπεία, πιο γρήγορα.

Η διάγνωση της διάμεσης κυστίτιδας είναι δύσκολη καθώς πολλά από τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με άλλες αιτίες του χρόνιου πυελικού πόνου. Τα πράγματα είναι ακόμα πιο περίπλοκα καθώς η ουροδόχος κύστη βρίσκεται στο χαμηλότερο μέρος της κοιλιακής χώρας, ακριβώς πίσω από τις ηβικές τρίχες, παρόλα αυτά ο πόνος της διάμεσης κυστίτιδας μπορεί να εμφανιστεί σε άλλες περιοχές όπως:

• Σε όλη την πυελική περιοχή
• Στη βουβωνική χώρα (το μέρος όπου ενώνονται τα πόδια με το σώμα)
• Στο εσωτερικό των μηρών
• Στα αιδοιϊκά χείλη
• Βαθιά μέσα στον κόλπο
• Στην ουρήθρα
• Στην αιδοιϊκή σχισμή (την περιοχή έξω από τον κόλπο που περιλαμβάνει τα αιδοιικά χείλη και την κλειτορίδα)
• Στο περίνεο (την περιοχή μεταξύ της αιδοιϊκής σχισμής) και τον πρωκτό

Με την διάμεση κυστίτιδα, όπως και με άλλες αιτίες του χρόνιου πυελικού πόνου, ο πόνος, η άμεση ανάγκη και η συχνότητα για ούρηση μπορεί να μην εμφανίζονται καθημερινά. Ή μπορεί επίσης ορισμένες γυναίκες να συνηθίσουν τον πόνο και να χρειαστεί να επισκεφτούν τον γιατρό τους όταν τα συμπτώματα τους προκαλούν προβλήματα στην καθημερινότητά τους. Τα συμπτώματα της διάμεσης κυστίτιδας, μπορεί να καλυτερεύσουν και μπορεί να χειροτερεύσουν. Παραδείγματος χάρη, μπορεί να υπάρξει χειροτέρευση των συμπτωμάτων κατά την διάρκεια και μετά την σεξουαλική επαφή ή/ και δυο εβδομάδες ή αμέσως πριν την περίοδο. Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να χειροτερέψουν κατά τη διάρκεια κάποιας αρρώστιας, τραυματισμού, συναισθηματικού στρες, εποχιακές αλλεργίες ή μετά την κατανάλωση κάποιων συγκεκριμένων φαγητών.

Για να περιπλακούν ακόμα περισσότερο τα πράγματα, η διάμεση κυστίτιδα ξεκινά αργά και χειροτερεύει όσο περνάει ο καιρός. Για παράδειγμα, μια έφηβη μπορεί να παρατηρήσει ότι έχει ουρήσει 10 φορές σε μια μέρα – λίγο παραπάνω από το φυσιολογικό, αλλά όχι πολύ παραπάνω. Όσο περνάει ο καιρός, μπορεί να ουρεί 11 φορές την ημέρα, μετά 12 και μετά 13. Μπορεί να συνηθίσει να ζει με την ενόχληση του να πρέπει να πηγαίνει στην τουαλέτα πιο συχνά από το φυσιολογικό. Ακόμα και εάν η ούρηση προκαλεί πόνο, μπορεί να υποστεί την πάθηση μέχρι ο πόνος να εξαφανιστεί. Επίσης, μπορεί να ντρέπεται να συζητήσει το πρόβλημα με την οικογένεια, τους φίλους της ή τον γιατρό της ή μπορεί να μην κατανοεί την σοβαρότητα του προβλήματός της. Τελικά, ο πόνος δεν εξαφανίζεται με την ούρηση και φτάνει η ώρα που θα χρειαστεί ιατρική βοήθεια.
Τι πραγματικά συμβαίνει;
Η ουροδόχος κύστη βασικά είναι ένας μυς που επενδύεται με μια βλεννογόνο μεμβράνη. Αυτή η επένδυση είναι σαν το εσωτερικό του στόματος σας ή του κόλπου σας. Η βλεννογόνος επιφάνεια περιέχει μόρια που προστατεύουν την ουροδόχο κύστη από τα τοξικά χημικά των ούρων. Στην διάμεση κυστίτιδα, κάτι – κανείς δεν ξέρει τι – επεμβαίνει με αυτά τα προστατευτικά μόρια. Το αποτέλεσμα είναι ότι κάποιες ουσίες (ειδικά το ποτάσιο), οι οποίες συνήθως υπάρχουν στα ούρα χωρίς να προκαλούν προβλήματα, αρχίζουν να ερεθίζουν την ουροδόχο κύστη. Ο ερεθισμός αυτός προκαλεί μια αντίδραση στα νεύρα της ουροδόχου κύστης και στους μυς, τα οποία απελευθερώνουν χημικά που προκαλούν περαιτέρω ζημιά. Μέρος της ζημιάς που προκαλείται αφορά την απελευθέρωση ισταμίνης από τα κύτταρα, ένα χημικό που προκαλεί αντιδράσεις που συνδέονται με αλλεργίες (π.χ. φτέρνισμα). Η ισταμίνη προκαλεί πόνο και ερεθισμό στους ιστούς της ουροδόχου κύστης, που προκαλεί την απελευθέρωση ενός ακόμα χημικού, της ουσίας P, η οποία προκαλεί ακόμα περισσότερη ζημιά στην επένδυση της ουροδόχου κύστης.

Όσο περισσότερες τοξίνες διαρρέουν μέσα στο σύστημα προστασίας της ουροδόχου κύστης, τόσο περισσότερο προκαλούν έναν κύκλο πόνου και ζημιάς. Για αυτό είναι χρήσιμο να γίνει η διάγνωση και η θεραπεία της διάμεσης κυστίτιδας όσο το δυνατόν νωρίτερα, πριν γίνει μεγαλύτερη ζημιά.
Πότε να σκεφτείτε την πιθανότητα της διάμεσης κυστίτιδα;
Εάν εμφανίζετε κάποια από τα παρακάτω προβλήματα, εσείς και ο γιατρός σας θα πρέπει να σκεφτείτε την πιθανότητα της διάμεσης κυστίτιδας ως την αιτία:

• Ούρηση
  Να πρέπει να ουρείτε άμεσα και συχνά, με ή χωρίς πυελικό πόνο ή πίεση, όταν οι εξετάσεις ούρων δεν δείχνουν κάποια ουρική μόλυνση. Είναι φυσιολογικό να ουρείτε τρεις με εφτά φορές την ημέρα, και μια με δυο φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το να ουρείτε πάνω από οχτώ φορές μέσα σε ένα 24ωρο δεν είναι φυσιολογικό. Θα χρησιμοποιείτε πιο συχνά την τουαλέτα εάν καταναλώνετε πολλά υγρά, εάν πίνετε καφέ ή σόδα ή εάν παίρνετε διουρητικά.
• Πόνος
  Να πονάτε ή να νιώθετε πίεση στην χαμηλή κοιλιακή χώρα για έξι μήνες ή παραπάνω, χωρίς λόγο (όπως με την ουρολοίμωξη). Εάν ο πόνος χειροτερεύει αμέσως πριν ή μετά την περίοδό σας ή κατά τη διάρκεια ή μετά την σεξουαλική επαφή. Όταν συζητήσετε με τον/ την γιατρό σας για αυτό, θα σας κάνει μια πυελική εξέταση για να εξετάσει τους λόγους που προκαλούν τον πόνο, όπως κάποια κολπική μόλυνση, μόλυνση στον τράχηλο, τη μήτρα ή τις ωοθήκες, την περίπτωση εγκυμοσύνης ή κάποιας κύστης. Εάν δεν έχετε κάποιες από αυτές τις παθήσεις, ή εάν εντοπιστεί κάποιο πρόβλημα και θεραπευτεί, αλλά ο πόνος δεν υποχωρεί, τότε μάλλον πάσχετε από διάμεση κυστίτιδα.
• Προηγούμενη διάγνωση
  Να σας έχει δοθεί διάγνωση για υπερδραστήρια ουροδόχο κύστη ή σύνδρομο ουρήθρας, ή να κάνετε θεραπεία για ενδομητρίωση (όταν η επένδυση της μήτρας μεγαλώνει έξω από την μήτρα), vulvar vestibulitis (επίπονη, ευαίσθητη περιοχή στην είσοδο του κόλπου), κολπίτιδα (ερεθισμός του κόλπου που προκαλεί αφύσικη κολπική έκκριση) ή πυελικό πόνο που δεν καλυτερεύει με τη θεραπεία.

Διάγνωση της διάμεσης κυστίτιδας
Όπως δεν υπάρχει κάποιο σύμπτωμα που είναι κοινό σε όλες τις γυναίκες με διάμεση κυστίτιδα, έτσι δεν υπάρχει και κάποια συγκεκριμένη εξέταση που μπορεί να μας δώσει μια σίγουρη διάγνωση για την διάμεση κυστίτιδα. Η διάγνωση γίνεται βάσει ενός συνδυασμού συντελεστών:

• Ιστορικό της ασθενούς
  Ένα λεπτομερές ιστορικό του πόνου και των ουρικών σας συμπτωμάτων. Το να κρατάτε ένα ημερολόγιο με τα συμπτώματά σας είναι χρήσιμο. Σημειώστε πότε πονάτε, μετρώντας το μέγεθος του πόνου από το 1 έως το 10 (το 1 να είναι ο ελαφρύτερος πόνος και το 10 ο χειρότερος πόνος που μπορείτε να φανταστείτε). Συμπεριλάβετε πληροφορίες για το τι κάνετε όταν εμφανίζεται ο πόνος. Επειδή ο πόνος της διάμεσης κυστίτιδας είναι συνήθως χειρότερος πριν την περίοδό σας, σημειώστε τις μέρες που έρχεται η περίοδός σας. Επίσης, καταγράψτε πόσες φορές ουρείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.
• Σωματική εξέταση
  Μια σωματική εξέταση που περιλαμβάνει και μια εξέταση της πυέλου, όπως επίσης και εξετάσεις για κολπικές ή τραχηλικές μολύνσεις και μολύνσεις της ουροδόχου κύστης.
• Κλίμακα Συμπτωμάτων Ασθενών με Πυελικό Πόνο και Ανάγκη/ Συχνότητα Ούρησης (PUF)
  Μια PUF βαθμολογία των 10 και πάνω, σε συνδυασμό με το ιστορικό της ασθενούς και την σωματική εξέταση να υποδεικνύει την πιθανότητα διάμεσης κυστίτιδας, συνιστά μια πιθανή διάγνωση. Ρωτήστε τον/ την γιατρό σας εάν χρησιμοποιεί την μέθοδο PUF. Μπορείτε να συμπληρώσετε τη φόρμα PUF και να τη φέρετε μαζί σας στο ραντεβού.
• Τεστ ευαισθησίας στο ποτάσιο
  Παρόλο που δεν είναι απαραίτητο σε κάθε περίπτωση, αυτό το τεστ γίνεται στο ιατρείο του γιατρού σας χωρίς να χρειάζεται κάποια συγκεκριμένη προετοιμασία. Ο γιατρός σας θα εισάγει έναν λεπτό σωλήνα μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη και θα εισάγει ένα διάλυμα αποστειρωμένου νερού μέσα στην ουροδόχο κύστη. Τότε θα σας ζητηθεί να βαθμολογήσετε τον πόνο και την ανάγκη σας για ούρηση σε μια κλίμακα από το 1 έως το 5. Η ουροδόχος κύστη θα αδειάσει και ένα άλλο αποστειρωμένο διάλυμα, που θα περιέχει ποτάσιο αυτή την φορά, θα εισαχθεί στη κύστη σας. Όπως και πριν, θα σας ζητηθεί να βαθμολογήσετε τον πόνο και την ανάγκη για να ουρήσετε. Η ουροδόχος κύστη σας θα αδειάσει μόλις τελειώσει το τεστ. Ρωτήστε τον/ την γιατρό σας εάν χρησιμοποιεί το τεστ ευαισθησίας στο ποτάσιο στο ιατρείο του/της.
• Κυστοσκόπηση
  Ένας ειδικός χρησιμοποιεί έναν λεπτό σωλήνα, με μια πηγή φωτός και έναν μεγεθυντικό φακό, ο οποίος σωλήνας τον βοηθά να δει κατευθείαν μέσα στην ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη. Εάν είναι απαραίτητο, μπορεί να συλλέξει βιοψίες (δείγμα ιστού) ή να συλλέξει υγρά για κυτολογία (όπως ένα ΠΑΠ επίχρισμα του υγρού της ουροδόχου κύστης) για να εξεταστεί με μικροσκόπιο. Εισάγοντας κάποιο αποστειρωμένο υγρό μέσα στη κύστη με σκοπό τη διαστολή της, μια διαδικασία που ονομάζεται υδροδιαστολή, ο ειδικός μπορεί να μετρήσει πόσο υγρό μπορεί να κρατήσει η κύστη σας και επίσης να εξετάσει τυχόν περιοχές που αιμορραγούν, που υπάρχουν έλκη ή που παρουσιάζουν φλεγμονή στην εσωτερική επιφάνεια της ουροδόχου κύστης. Συνήθως η κυστοσκόπηση γίνεται υπό γενική αναισθησία. Μετά την υδροδιαστολή, περίπου 3 με 6 στις 10 γυναίκες παρουσιάζουν βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

Συνεργασία με τον/ την γιατρό σας
Όλοι ξέρουμε ότι οι γιατροί, οι νοσοκόμες και οι μαίες έχουν περιορισμένο χρόνο για να διεξάγουν μια εξέταση και να σας εξηγήσουν τι συμβαίνει για αυτό και να έχετε έτοιμες τις ερωτήσεις σας. Εάν ο/η γιατρός σας δεν έχει χρόνο να συζητήσει μαζί σας, ρωτήστε τον/την εάν μπορείτε να έρθετε σε επαφή μαζί του/της κάποια άλλη στιγμή, ή με κάποιον άλλον τρόπο (μέσω τηλεφώνου ή email), ή να κανονίσετε κάποιο άλλο ραντεβού απλά για να συζητήσετε, ή για να δείτε κάποιον συνεργάτη του/της. Εδώ είναι κάποιες ερωτήσεις για να ξεκινήσετε (και βέβαια μπορείτε να συμπληρώσετε και τις δικές σας):

1. Τα συμπτώματα πόνου και ενόχλησης μπορούν να οφείλονται στη διάμεση κυστίτιδα; Γιατί; Γιατί όχι;
2. Έχετε εμπειρία στη διάγνωση και θεραπεία της διάμεσης κυστίτιδας; Εάν όχι είστε πρόθυμος/η να συνεργαστείτε με κάποιον άλλον γιατρό που έχει, ή μπορείτε να με παραπέμψετε σε κάποιον που θα μπορεί να με βοηθήσει;
3. Υπάρχουν κάποιες άλλες εξετάσεις που μπορούν να γίνουν για να είμαστε πιο σίγουροι για την διάγνωση;
4. Τι θεραπείες προτείνετε; Μπορείτε να τις πραγματοποιήσετε;
5. Υπάρχει κάποια διατροφή συγκεκριμένη για την ουροδόχο κύστη; Μπορώ να δω κάποιον διατροφολόγο που θα με βοηθήσει να αλλάξω τη διατροφή μου;

Περίληψη
Η διάμεση κυστίτιδα είναι μια από τις πιο κοινές παθήσεις που σχετίζονται με τον χρόνιο πυελικό πόνο. Είναι καλό να γίνει νωρίς η διάγνωση για να αποφευχθεί περαιτέρω ζημιά στην ουροδόχο κύστη και να μειωθεί το κακό αντίκτυπο της διάμεσης κυστίτιδας στην ποιότητα ζωής σας. Παρόλο που είναι δύσκολο να διαγνωστεί, μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας με το να είστε ενημερωμένη και να κρατάτε σημειώσεις των συμπτωμάτων σας είτε μέσω του PUF ερωτηματολογίου είτε σε στενή συνεργασία με τον/ την γιατρό σας.
Κλίμακα Συμπτωμάτων Ασθενών με Πυελικό Πόνο και Ανάγκη/ Συχνότητα Ούρησης (PUF)
Για κάθε ερώτηση παρακάτω, παρακαλώ κυκλώστε την απάντηση που εκφράζει το τρόπο που νιώθετε. Μετά, σημειώστε την βαθμολογία σας (0-4) για κάθε απάντηση στην στήλη στα δεξιά και προσθέστε την βαθμολογία σας στο τέλος.