Η Φιλοσοφία του μοντέλου «άσκηση και υγεία»
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Το μοντέλο της Φυσικής Αγωγής (Φ.Α.) «Άσκηση και υγεία» εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Παρόλο που οι ευρύτεροι στόχοι της Φ.Α. περιλάμβαναν τον όρο της υγείας ή την βελτίωση της υγείας από πολύ παλιά, ποτέ η υγεία και πολύ περισσότερο η δια βίου άσκηση, που είναι ο βασικός σκοπός του μοντέλου, δεν έγιναν κυρίαρχοι στόχοι της Φ.Α. Οι λόγοι για τους οποίους το μοντέλο αυτό σήμερα βρίσκει απήχηση σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής είναι α) κοινωνικοί, που αφορούν την εξέλιξη την δομή του σύγχρονου τρόπου ζωής και β) επιστημονικοί, που αφορούν την πρόοδο των επιστημών της υγείας του ανθρώπου.
Ο Siedentop (1991), υποστηρίζει ότι η φιλοσοφική θεμελίωση του κινήματος για την «άσκηση για υγεία» βρίσκεται στις αρχές και στις αξίες αυτού που ονομάζεται καλή κατάσταση της υγείας (wellness), με την έννοια της πρόληψης και παρεμπόδισης των ασθενειών και όχι υγεία με την έννοια της έλλειψης ασθενειών.
Ο Corbin (1992), υποστηρίζει ότι η φιλοσοφία του μοντέλου της “δια βίου άσκησης” είναι χτισμένη πάνω σε τέσσερις βασικές αρχές. Οι αρχές αυτές προβάλουν την φιλοσοφία που ίδιος ονομάζει HELP. (Όπου H = Health, E = Everyone, L = Lifetime, P = Personal).
Επισημαίνεται, ότι η φιλοσοφία του μοντέλου της άσκησης για υγεία δεν ακολουθεί το παραδοσιακό τρόπο ανάπτυξης όπου οι στόχοι καθορίζονται από τα περιεχόμενα. Η ανάπτυξη του μοντέλου γίνεται με βάση έναν κυρίαρχο στόχο, που συμβαδίζει με τις ανάγκες της κοινωνίας και του ατόμου. Ο στόχος αυτός είναι η δια βίου άσκηση.
Επιμέρους στόχοι – περιεχόμενα
Ένα πρόγραμμα Φ.Α. με κύριο στόχο την δια βίου άσκηση θα πρέπει να καθοδηγεί τους μαθητές στο να κατανοήσουν όσο το δυνατό καλύτερα το πώς η άσκηση μπορεί να συμβάλει στην προαγωγή της υγείας τους. Επιπλέον θα πρέπει να τους μάθει πώς να γυμνάζονται σωστά και πώς να αξιοποιούν την ευκαιρία για γύμναση σε όλη τους την ζωή. Σύμφωνα με τον Fox (1992), για να είναι αποτελεσματικό ένα πρόγραμμα Φ.Α με στόχο την δια βίου άσκηση θα πρέπει οι μαθητές-τριες:
· να κατανοούν τους λόγους για τους οποίους η συστηματική συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες είναι σημαντική για τη σωματική και ψυχική τους υγεία
· να μάθουν πώς μπορούν να γυμνάζονται μόνοι τους αποτελεσματικά και με ασφάλεια
· να μπορούν να εντάξουν και να διατηρήσουν ένα πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινή τους ζωή, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες δραστηριότητες τους
· να απολαμβάνουν τις φυσικές δραστηριότητες με όποια μορφή επιθυμούν.
Ο Melograno (1997) υποστηρίζει ότι οι στόχοι ενός τέτοιου προγράμματος θα πρέπει να περιλαμβάνουν: α) γνώσεις για τις επιδράσεις της άσκησης, β) ικανότητα σχεδιασμού ατομικών προγραμμάτων τα οποία βασίζονται στις αρχές της άσκησης, γ) γνώσεις δραστηριοτήτων που αναπτύσσουν την φυσική κατάσταση και δ) διατήρηση της φυσικής δραστηριότητας δια βίου. Έτσι τα περιεχόμενα θα πρέπει να σχεδιαστούν γύρω από αυτούς του στόχους και να περιλαμβάνουν:
· στοιχεία τα οποία σχετίζονται με την υγεία ( καρδιακή αντοχή, ευλυγισία, μυϊκή δύναμη, αντοχή, πίεση του αίματος, βάρος)
· στοιχεία τα οποία σχετίζονται με την κίνηση ( ισορροπία, συντονισμός, ταχύτητα, επιτάχυνση, δύναμη)
· αποτίμηση μεθόδων για διάγνωση και προγράμματα άσκησης για όλα τα παραπάνω στοιχεία
· εφαρμογή των αρχών της προπόνησης και της φυσικής κατάστασης
· διατροφή, δίαιτα και έλεγχος βάρους
· έλεγχος του άγχους
· σχεδιασμός ατομικών προγραμμάτων προπόνησης.
