Σπάστε τη μονοτονία στο σεξ
Συγγραφέας Εύη Κυράνα Γράφτηκε στις ,
Σας πήρε αρκετά χρόνια για να μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι τον/την ξέρετε καλά. Και πάνω που έχετε αρχίσει να επικοινωνείτε και να αισθάνεστε αυτή την περίφημη «συντροφικότητα», ακριβώς εκεί το καυτό σεξ άρχισε να γίνεται… χλιαρό. Η ψυχολόγος Εύη Κυράνα* εξηγεί πώς θα κοιτάξετε εσάς, το σύντροφό σας και τη σχέση σας με νέα μάτια.
Όλα ξεκίνησαν στον υπερθετικό βαθμό. Πολλές ώρες στο τηλέφωνο, πολλά ρούχα μέχρι να βρούμε το ιδανικό, πολλές αναλύσεις πίσω από κάθε λέξη. Ακόμη όμως κι όταν η συζήτηση μεταφερόταν στο… κρεβάτι πάλι το «πολύ» κυριαρχούσε. «Οι ερωτευμένοι χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης και χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης. Η ντοπαμίνη είναι ορμόνη που σχετίζεται με την αίσθηση ευεξίας, την κινητοποίηση και τη διέγερση. Ίσως έτσι εξηγείται το ότι οι ερωτευμένοι αισθάνονται ευφορία, ενέργεια, παίρνουν ρίσκο εύκολα και εστιάζουν όλη τους τη προσοχή στο πρόσωπο που ποθούν. Επιπλέον, η σεροτονίνη είναι χαμηλή, σε επίπεδα όμοια με εκείνα όσων πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Χαρακτηριστικό στη διαταραχή αυτή, αλλά και στους ερωτευμένους, είναι ότι το μυαλό κυριεύεται από επίμονα επαναλαμβανόμενες σκέψεις και εικόνες».
Όσο περνούσε όμως ο καιρός, η αντίστροφη μέτρηση άρχιζε. Τα πολύωρα τηλεφωνήματα γίνονταν δίλεπτα, το ρούχο δεν είχε πια τόση σημασία. Το ίδιο και οι ερωτικές επιδόσεις. Μην αισθάνεστε άσχημα, φταίει ο νόμος της σεξουαλικής βαρύτητας: «Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν οι άνθρωποι βρισκόμασταν μόνιμα σε κατάσταση ερωτικού πάθους: Η επικέντρωσή μας στο σύντροφό μας θα μας εμπόδιζε να αναθρέψουμε τα παιδιά μας, να δουλέψουμε, να είμαστε παραγωγικοί. Επιπλέον, σε βιολογικό επίπεδο θα εξαντλούμασταν». Το γεγονός όμως ότι η ερωτική επιθυμία σταδιακά φθίνει, αυτό δεν σημαίνει ότι εξαλείφεται κιόλας. Αρκεί βέβαια να προσπαθήσουμε γι’ αυτό…
Λίγη ρουτίνα δεν βλάπτει
Παραπονιέται ότι πάντα κάνετε έρωτα με δική του πρωτοβουλία. Παραπονιέστε ότι η «αγαπημένη του» στάση δεν είναι εξίσου αγαπημένη σας. Κι όλο αυτό επαναλαμβάνεται τα τελευταία… οχτώ χρόνια. «Με το χρόνο, κάθε σύντροφος αναλαμβάνει κάποιους ρόλους στη σχέση. Για παράδειγμα ο ένας πλένει τα πιάτα και ο άλλος κατεβάζει τα σκουπίδια. Ο ένας κάθεται στον καναπέ, ο άλλος στη πολυθρόνα κλπ. Αυτή η ρουτίνα εξυπηρετεί στο να μην χρειάζεται να γίνεται διαπραγμάτευση στα καθημερινά θέματα, αλλά σχεδόν αυτόματα να διευθετούνται. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο σεξ. Η σεξουαλική ρουτίνα περιλαμβάνει το πότε κάνουμε σεξ, ποιος και πώς παίρνει τη πρωτοβουλία, πού κάνουμε σεξ, πώς κάνουμε σεξ και τι κάνουμε μετά το σεξ. Αυτή η ρουτίνα έχει αρκετά θετικά: αν γνωρίζουμε ότι στο σύντροφό μας αρέσει μια συγκεκριμένη σεξουαλική πρακτική, τότε επαναλαμβάνοντάς την έχουμε εξασφαλίσει ότι θα ευχαριστηθεί. Επίσης, αν δεν νιώθουμε άνετα να πάρουμε την πρωτοβουλία για σεξουαλική επαφή, τότε μια ρουτίνα στην οποία ο άνδρας είναι πάντα αυτός που ξεκινάει τη διαδικασία μάς βοηθά να νιώθουμε άνετα. Ωστόσο, η ρουτίνα φέρνει την εξοικείωση και δυσκολεύει πολύ τη σεξουαλική διέγερση».
Η πρόκληση είναι να κατανοήσει κανείς πώς θα θερίσει τους καρπούς της αληθινής αγάπης –εμπιστοσύνη, πληρότητα, ασφάλεια- χωρίς ταυτόχρονα να καταστρέψει τον ερωτικό πόθο.
Γιατί δεν το τολμάμε;
«Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια μελέτη η οποία κατέγραψε ότι μόνο το 46% των ανδρών και το 58% των γυναικών που βρίσκονται σε μακροχρόνια σχέση δηλώνει ικανοποιημένο από τη συχνότητα των σεξουαλικών του επαφών. Το ότι η δυσαρέσκεια ήταν κοινή στα δύο φύλα δείχνει πως το πρόβλημα προκύπτει όχι από διαφορετικά επίπεδα σεξουαλικής επιθυμίας, αλλά από το ότι άλλες ασχολίες καταλαμβάνουν τον κοινό χρόνο που το ζευγάρι θα μπορούσε να περνάει μαζί. Ίσως χρειάζεται να θυμόμαστε πως κάθε φορά που προσθέτουμε κάποιες δραστηριότητες θα πρέπει να εγκαταλείπουμε άλλες, εφόσον θεωρούμε σημαντικό το να αφιερώνουμε χρόνο στη σχέση».
Πολύ κουρασμένοι, πολύ ντροπαλοί, πολύ εγωιστές. Καμιά φορά, οι αιτίες που μας αποτρέπουν από το να δούμε τη σεξουαλική μας ζωή με άλλα μάτια είναι γιατί προτιμάμε να τα βάζουμε στην άμμο, σαν τις στρουθοκαμήλους, θεωρώντας ότι η πορεία της σεξουαλική μας ζωής εξαρτάται από όλους τους άλλους εκτός από εμάς. «Διαπιστώνω συχνά πως πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η σεξουαλική τους ζωή είναι ένας τομέας από τον οποίο θα αντλούν ευχαρίστηση, χωρίς να χρειάζεται οι ίδιοι να προσπαθούν για αυτό. Μοιάζει σαν να μην έχουμε μάθει πως με τον ίδιο τρόπο που επενδύουμε στις δουλειές μας και τις σχέσεις μας, που φροντίζουμε το σπίτι μας, το σώμα μας ή ό,τι άλλο θεωρούμε σημαντικό, έτσι οφείλουμε να φροντίζουμε τη σεξουαλική μας ζωή. Με άλλα λόγια, για να παραμείνει η σεξουαλική μας ζωή ευχάριστη, το πρώτο βήμα είναι να αποδεχτούμε ότι εμείς επηρεάζουμε την πορεία της».
Τι είναι όμως αυτό που μας σταματάει ώστε, ενώ λέμε ότι θέλουμε να δοκιμάζουμε καινούρια πράγματα, την ίδια στιγμή μοιάζουμε σαν να φοβόμαστε να πειραματιστούμε; «Για να εξελίσσεται η σεξουαλικότητα ενός ζευγαριού υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις: Το αίσθημα ελευθερίας και το αίσθημα ασφάλειας. Το να νιώθουμε την ελευθερία να εκφράζουμε αυτό που θέλουμε και αυτό που δεν θέλουμε είναι προϋπόθεση για να πειραματιστούμε. Σκέψεις που κάνουμε σχετικά με το πώς θα ήθελε ο σύντροφός μας να ενεργήσουμε, κάποιες φορές μας εμποδίζουν να εκφραστούμε ελεύθερα. Επίσης, αν νιώθουμε ότι εκφράζοντας μια επιθυμία μας ο σύντροφός μας θα απογοητευτεί ή θα θυμώσει, τότε είναι πολύ δύσκολο να εκφραστούμε με ειλικρίνεια».
Λίγη απόσταση θα βοηθούσε;
Κάποια ζευγάρια μοιάζουν να απολαμβάνουν τον ερωτικό μαραθώνιο. Κάποια άλλα «λαχανιάζουν» πιο εύκολα. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, το 2008, προσπάθησαν να διακρίνουν τον παράγοντα που βοηθάει τα ζευγάρια να διατηρήσουν την επιθυμία τους σε ικανοποιητικά επίπεδα. Οι μελέτες τους κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το κλειδί για τη διατήρηση της σεξουαλικής επιθυμίας βρίσκεται στο να θέτουν τα ζευγάρια ως σκοπό τους να βιώνουν μαζί χαρές και ωραίες στιγμές και να εξελίσσονται. Αντίθετα, ζευγάρια που εστιάζουν στο να αποφεύγουν τις συγκρούσεις ή τις δυσάρεστες στιγμές δεν καταφέρνουν να διατηρούν την επιθυμία τους σε υψηλά επίπεδα.
Πώς όμως μπορεί να προστατευθεί μια σχέση από τις συγκρούσεις όταν, στα στενά πλαίσια ενός σπιτιού, τα μέλη της είναι υποχρεωμένα να μοιράζονται εκτός από κοινά βιώματα και φίλους… την ντουλάπα και το μπάνιο; «Συχνά η ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη του δεσμού αλλά ταυτόχρονα και στην ανάγκη της αυτοδιάθεσης είναι κρίσιμη για τη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Η ανάγκη να διατηρούμε επαφή με τον εαυτό μας (να καλύπτουμε δηλαδή τις ανάγκες μας) αλλά παράλληλα να διατηρούμε σχέσεις δεσμού (να σεβόμαστε τις ανάγκες του άλλου) είναι ευεργετικό για τη σεξουαλική ζωή. Αυτό που βοηθάει δεν είναι η απόσταση- είναι η αποδοχή της σημασίας που έχει η διατήρηση της διαφορετικότητας ανάμεσα σε δύο ανθρώπους».
Μήπως να δοκιμάζαμε και κάτι άλλο;
Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως, λέγαμε στο σχολείο. Βέβαια, όταν μιλάμε για σεξ, η πολλή επανάληψη βλάπτει. Αρκεί όμως να… μεταφερθούμε από το κρεβάτι στον… πολυέλαιο για να δούμε την ερωτική μας ζωή να λάμπει ξανά; «Σε πολλά ζευγάρια η τροποποίηση του πλαισίου αρκεί για να βελτιωθεί η σεξουαλική τους ζωή. Για παράδειγμα, το να πηγαίνουν τα παιδιά για ύπνο νωρίς ώστε το ζευγάρι να έχει περισσότερο ιδιωτικό χρόνο, βοηθάει σημαντικά. Επίσης βοηθάει ο εμπλουτισμός των σεξουαλικών ερεθισμάτων/ πρακτικών και η βοήθεια προς το ζευγάρι ώστε να βρει τα πιο κατάλληλα ερεθίσματα».
Γι’ αυτό λοιπόν, αντί να θυμόμαστε με νοσταλγία τα περασμένα ερωτικά μας μεγαλεία, θα ήταν προτιμότερο να κοιτάξουμε αλλιώς τον άνδρα που έχουμε δίπλα μας και μαζί μ’ αυτόν το άγνωστο αύριο. «Είναι ωφέλιμο να αντιλαμβανόμαστε της σεξουαλική μας ζωή σαν μια κατάσταση που εξελίσσεται και αλλάζει. Η παλαιότερη εμπειρία μας είναι χρήσιμη, γιατί μας δίνει πληροφορίες για το τι μας αρέσει, πώς μας αρέσει να αισθανόμαστε κλπ. Μπορεί να μας θυμίζει πτυχές της σεξουαλικότητάς μας που έχουμε παραμερίσει. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να εμμένουμε στις παλαιές πρακτικές και συμπεριφορές. Μπορούμε όμως να βλέπουμε τη σεξουαλικότητά μας με ενθουσιασμό και ενδιαφέρον για τις νέες πτυχές που ακόμη δεν έχουμε ανακαλύψει».
Γιατί χάνεται το ενδιαφέρον;
Επί πολλά χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η σεξουαλική επιθυμία μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε, λόγω των ορμονικών αλλαγών που συμβαίνουν στη γυναίκα και στον άνδρα. Σήμερα έχει γίνει σαφές, πως οι ορμονικές αυτές αλλαγές στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αρκούν για να εξηγήσουν την μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Πρόσφατες εργασίες της Διεθνούς Εταιρείας Σεξουαλικής Ιατρικής (ICSM, 2010) έδειξαν ότι οι παράγοντες που συνήθως έχουν την πιο ισχυρή επίδραση είναι ψυχολογικοί. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς είναι οι εξής:
Χαμηλή ικανοποίηση από τη σχέση του ζευγαριού
Κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές
Χρόνιο και καθημερινό στρες
Δυσκολία συγκέντρωσης κατά τη σεξουαλική επαφή
Κακή εικόνα σώματος
Αίσθημα κόπωσης και κακή ποιότητα ύπνου
Μη ικανοποιητικές προηγούμενες σεξουαλικές επαφές
Σεξουαλική δυσλειτουργία του/ της συντρόφου
Τι πρέπει να κάνω;
1)Αυξήστε τις δραστηριότητες που απολαμβάνετε από κοινού. Τα κοινά βιώματα θα σας δώσουν τροφή για καινούριες συζητήσεις αλλά και θα ανανεώσουν την ερωτική σας διάθεση.
2)Παρατηρήστε το σύντροφό σας επικεντρώνοντας την προσοχή σας στα θετικά συναισθήματα που νιώθετε για το σύντροφό σας (κάποιες φορές ξεχνάμε τους λόγους για τους οποίους έχουμε επιλέξει να ζούμε με κάποιον άνθρωπο).
3)Αφιερώστε τουλάχιστον δύο φορές το μήνα αποκλειστικά στη σχέση σας. Αφήστε τα παιδιά στους παππούδες και τις γιαγιάδες και βγείτε ραντεβού, όπως τότε, παλιά.
4)Ελάτε σε επαφή με τον άλλον. Κάντε μπάνιο μαζί του, αγγίξτε τον, χαϊδέψτε τον, φιλήστε τον, χωρίς απαραίτητα να στοχεύετε σε σεξουαλική επαφή.
5)Φροντίστε να παρέχετε σεξουαλικά ερεθίσματα ο ένας στον άλλον εναλλάξ, χωρίς απαραίτητα να γίνεται ταυτόχρονα.
6)Δείξτε λίγο εγωιστική διάθεση, δηλαδή διάθεση να ευχαριστηθείτε χωρίς να σκέφτεστε ως προτεραιότητα την ικανοποίηση του άλλου.
7)Επικοινωνήστε… σεξουαλικά: εκφράστε και μοιραστείτε τις σεξουαλικές σας επιθυμίες, τις ανάγκες, ακόμη και τις φαντασιώσεις σας.
Πηγή: Περιοδικό Psychologies
