Ρήξη του πρόσθιου χιαστού του γόνατος
Συγγραφέας Κώστας Μανώλογλου Γράφτηκε στις ,
Οι όλο και μεγαλύτερες απαιτήσεις των πρωταθλητών για ρεκόρ και καλύτερες επιδόσεις, οι όλο και αυξανόμενοι «αθλητές του Σαββατοκύριακου», καθώς και η ραγδαία αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, συντέλεσαν στο πολλαπλασιασμό των συνδεσμικών κακώσεων του γόνατος. Στο μεγαλύτερό τους ποσοστό αφορούν τις ρήξεις των μηνίσκων και των χιαστών συνδέσμων.
Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ) αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια σημείο αναφοράς και η συνδεσμοπλαστική στην αποκατάσταση αυτού, μια από τις πιο διαδεδομένες επεμβάσεις στην Ορθοπαιδική χειρουργική. Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη και πολυπλοκότερη άρθρωση (διάρθρωση) του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται μεταξύ μηρού και κνήμης και αποτελεί την ενδιάμεση άρθρωση του κάτω άκρου.
Ο ΠΧΣ μαζί με τις αρθρικές επιφάνειες του μηριαίου και της κνήμης, τους μηνίσκους, τον οπίσθιο χιαστό, τους πλάγιους συνδέσμους και τον αρθρικό θύλακο, αποτελούν τους στατικούς σταθεροποιητικούς παράγοντες. Η σημασία του στη λειτουργικότητα, αλλά και βιωσιμότητα της άρθρωσης είναι τεράστια και το γεγονός αυτό έχει κάνει τους ορθοπαιδικούς χειρουργούς, κυρίως στη δεκαετία του 1990 και ειδικότερα αυτούς που ασχολούνται με τις συνδεσμικές κακώσεις του γόνατος να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι «η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου είναι η αρχή του τέλους του γόνατος».
Από τις αρχές του 1970 και καθώς η αρθροσκοπική χειρουργική γινόταν όλο και πιο δημοφιλής, αρχικά στην Αμερική και στη συνεχεία στην Ευρώπη και Ιαπωνία, η αποκατάσταση των ρήξεων του ΠΧΣ έδωσε μια νέα πνοή στην αντιμετώπιση κακώσεων που μέχρι τότε τερμάτιζαν τη καριέρα ενός αθλητή, η στερούσαν τη δυνατότητα για άθληση στα νέα άτομα.
Η αντιπαράθεση μεταξύ χειρουργικής και συντηρητικής θεραπείας εξακολουθεί να παραμένει, αφήνοντας ερωτηματικά στο κατά πόσο η συνδεσμοπλαστική του ΠΧΣ αποτρέπει την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας. Υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν όμοια αποτελέσματα στην εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας μεταξύ των δύο προτεινόμενων θεραπειών και άλλες που ενισχύουν την άποψη ότι η ρήξη του ΠΧΣ προάγει την εξέλιξη της αρθρίτιδας. Σίγουρο είναι ότι οι ασθενείς οι οποίοι επιλέγουν την συντηρητική θεραπεία είναι υποχρεωμένοι να τροποποιήσουν τις δραστηριότητές τους. Η χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του ΠΧΣ προσφέρει σταθερότητα και κατ’ επέκταση λιγότερη τριβή μεταξύ μηριαίου και κνημιαίου χόνδρου. Παραθέτοντας την υποκειμενική μας άποψη αναφέρουμε ότι η έκβαση της συνδεσμοπλαστικής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες με σημαντικότερους εξ’αυτών τις συνοδές κακώσεις του γόνατος, όπως οι ρήξη του μηνίσκου και η χονδροπάθεια των αρθρικών επιφανειών μηρού και κνήμης.
Η σωστή προεγχειρητική αξιολόγηση του υποψήφιου για συνδεσμοπλαστική καθώς και η συζήτηση με τον ίδιο τον ασθενή για την επέμβαση και την μετεγχειρητική αποκατάσταση προάγει τις πιθανότητες επιτυχίας.
Η λεπτομερής κλινική εξέταση, η χρήση του αρθρόμετρου ΚΤ-2000, και η μαγνητική τομογραφία είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στο τμήμα Αθλητικών Κακώσεων της Βιοκλινικής Θεσσαλονίκης.
Η επιλογή του κατάλληλου μοσχεύματος επίσης πρέπει να αναλύεται, γνωρίζοντας το είδος και τις απαιτήσεις του αθλήματος με το οποίο ασχολείται ο ασθενής. Παραθέτοντας και πάλι την προσωπική μας άποψη η χρήση του 4πλού αυτομοσχεύματος οπισθίων μηριαίων δεν πρέπει να αποτελεί τον «χρυσό κανόνα», ιδίως σε άρρενες ασθενείς υψηλών απαιτήσεων που ασχολούνται με αθλήματα επαφής με έντονες στροφικές δυνάμεις στο γόνατο. Η επιλογή του επιγονατιδικού τένοντα μπορεί να προσφέρει εξ’ίσου καλα ίσως και καλύτερα αποτελέσματα σύμφωνα με πολλές μελέτες αλλά και την προσωπική μας εμπειρία. Η επιλογή της τεχνικής καθήλωσης του μοσχεύματος πρέπει επίσης να αναλύεται και να ελέγχεται το είδος της αστάθειας – προσθιοπίσθια ή και στροφική .
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην έκβαση της συνδεσμοπλαστικής και οι χειρουργοί είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν όλες τις παραμέτρους ελαχιστοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερο τις μετεγχειρητικές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν.
Τέλος είναι απαραίτητη η συνδρομή του φυσικοθεραπευτή στα μετεγχειρητικά πρωτόκολλα τα οποία έχουν γίνει αρκετά επιταχυνόμενα τα τελευταία χρόνια κάνοντας μικρότερη την περίοδο αποκατάστασης και επιταχύνοντας την επανένταξη του ασθενούς στις επαγγελαματικές αλλά κυρίως αθλητικές δραστηριότητές του.
Είναι λοιπόν αναγκαία η συνδεσμοπλαστική του ΠΧΣ;
Στο ερώτημα αυτό καλείται να απαντήσει ο εξειδικευμένος και έμπειρος ορθοπαιδικός συζητώντας πάντα με τον ασθενή. Η απόφαση αφορά και τους δύο, αφού και τους δύο θα αφορά και η έκβασή της επέμβασης!
