Η γηριατρική στο ξεκίνημα του νέου αιώνα
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Εξι ερωτήσεις και έξι απαντήσεις για τις ειδικές ανάγκες των ηλικιωμένων
Στον τοίχο του γραφείου της στην Ιατρική Σχολή του Ορους Σινά στη Νέα Υόρκη η Χριστίνα Kάσελ, 55 ετών, έχει κρεμάσει έναν ιμπρεσιονιστικό πίνακα νεκρής φύσης που ζωγράφισε γι’ αυτήν μια φίλη της λίγο πριν πεθάνει. «Kρατώ τον πίνακα αυτόν για να μου θυμίζει όλες τις άξιες λόγου προσπάθειες που καταβάλλουν οι άνθρωποι για να βρουν νόημα στο τέλος της ζωής τους» είπε η δρ Kάσελ.
Ως πρόεδρος του τμήματος γηριατρικής και ανάπτυξης των ενηλίκων η δρ Kάσελ ξοδεύει το μεγαλύτερο της ημέρας μέρος αναζητώντας νέους τρόπους με τους οποίους οι ασθενείς της θα βρίσκουν νόημα και ανακούφιση στα τελευταία χρόνια της ζωής τους. Οταν δεν ευρίσκεται με τους ασθενείς της εκπαιδεύει γιατρούς για τις ειδικές ανάγκες των ηλικιωμένων. Είναι επίσης συγγραφεύς του «Πρακτικού Οδηγού για γήρανση» που εξετάζει διάφορα και δυσάρεστα θέματα, όπως απώλεια μνήμης, γηροκομεία, ζώσες θελήσεις και ακράτεια.
«Μου αρέσει να είμαι κοντά σε ηλικιωμένους», είπε η δρ Kάσελ. «Οταν είσαι μαζί τους σου υπενθυμίζεται η αξία της υπομονής και της εμπειρίας της ζωής – πράγματα που εμείς οι υπόλοιποι ξεχνούμε καθώς ζούμε την πολυάσχολη ζωή μας.
– Είστε γηρίατρος. Τι ακριβώς κάνει ένας γιατρός αυτής της ειδικότητας;
– Ενας γηρίατρος είναι παιδίατρος για την άλλη άκρη της ζωής. Οπως τα παιδιά έτσι και οι ηλικιωμένοι έχουν ιατρικές ανάγκες, οι οποίες είναι διαφορετικές από αυτές των ατόμων μέσης ηλικίας. Το έργο μας είναι να βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων και να τους διατηρούμε σε καλή λειτουργία και σε ανεξαρτησία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Kαι όταν προσεγγίζει το τέλος της ζωής τους το καθήκον μας είναι να τους διατηρούμε σε όσο το δυνατόν αξιοπρεπή και άνετη κατάσταση.
– Με την έκρηξη του πληθυσμού των ηλικιωμένων θα είναι άραγε η γηριατρική η νέα καυτή ειδικότητα των ιατρικών σχολών;
– Θα ήθελα αυτό να ήταν αληθές. Η εταιρεία Rand έκανε μια μελέτη πριν από μερικά χρόνια, η οποία έλεγε ότι το 2000 οι ΗΠΑ θα χρειάζονται 20.000 γηριάτρους και 35.000 το 2020. Εχουμε μόνο 6.000 και μόνο τρία πλήρη τμήματα γηριατρικής.
Οι φοιτητές δεν την προτιμούν, διότι υπάρχει η άποψη ότι είναι καταθλιπτική. Δεν είναι δυνατόν να σώσουν ζωές ή να κάνουν ηρωική ιατρική. Πολλοί φοιτητές τελειώνουν τις σπουδές τους και δεν έχουν συναντήσει ιατρούς με ειδικότητα γηριάτρου. Ετσι δεν έχουν πρότυπα. Kαι εάν οι νέοι γιατροί δεν βλέπουν άλλους γύρω τους να είναι «ήρωες» με μια ηλικιωμένη 85 χρόνων που έχασε τη μνήμη της δεν μπορούν να κατανοήσουν την αξία της ειδικότητας.
Πολλοί από τους φοιτητές μου με ερωτούν. «Γιατί να αποκτήσουμε αυτήν την ειδικότητα;» Τους επισημαίνω ότι εκτός εάν είναι παιδίατροι ή μαιευτήρες, οι περισσότεροι ασθενείς τους θα είναι ηλικιωμένοι. Αλλά όταν έρχονται στην αρχή στις ιατρικές σχολές δεν το σκέπτονται αυτό.
– Στη δεκαετία του 1970 κατά την εκπαίδευσή σας πώς αντιμετωπίζονταν οι ηλικιωμένοι;
– Πολύ συχνά τους αγνοούσαν. Kατά την εκπαίδευσή μου, κατά τις επισκέψεις ασθενών, ο φοιτητής έπρεπε να επιλέξει ένα ενδιαφέρον περιστατικό που θα παρουσίαζε στον υπεύθυνο θεράποντα. Οι άγραφοι κανόνες ήταν να επιλεγεί ένας νέος ασθενής με μια παράξενη νόσο. Φυσικά, αφού ο φοιτητής έκανε αυτό ήταν υποχρεωμένος να ξοδέψει τη μέρα και τη νύχτα φροντίζοντας τους ηλικιωμένους με συνήθεις ασθένειες, για τις οποίες ουδείς συζητούσε.
– Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ ενός γηριάτρου και ενός γενικού ή οικογενειακού γιατρού;
– Οι αρχάριοι πρέπει να γνωρίζουν περισσότερα για τα φάρμακα, επειδή οι κίνδυνοι είναι διαφορετικοί σε κάποιον που είναι 90 χρόνων από κάποιον που είναι 70. Επίσης πρέπει να γνωρίζουν αρκετά για τα σύνδρομα της γήρανσης, τα οποία δεν ανήκουν σε συγκεκριμένη ειδικότητα. Εάν επισκεφθείτε γιατρό με κάποιον δικό σας που έχει ένα σύνδρομο θα σας απαντήσει: «Τι περιμένετε; Είναι 80 ετών. Είναι φυσιολογική γήρανση». Ενας γηρίατρος θα προσπαθήσει να βρει τη λύση στο πρόβλημα, χωρίς βεβαίως να σημαίνει ότι θα επιτύχει θαύματα, αλλά μερικές φορές θα μπορεί να επιτύχει βελτιώσεις.
– Ο Σαρλ ντε Γκολ κάποτε είπε ότι η μεγάλη ηλικία είναι ένα ναυάγιο». Πείτε μου κάποια καλή είδηση για τη γήρανση.
– Αναρωτηθείτε για κάποια εναλλακτική κατάσταση» έχει πει ο Μαρκ Τουέιν ή ο Γούντι Αλεν. Ο αυξανόμενος πληθυσμός των ηλικιωμένων είναι μια ιστορία επιτυχίας. Γηράσκουμε, επειδή δεν πεθαίνουμε νέοι. Στην αρχή του περασμένου αιώνα ο μέσος όρος του προσδόκιμου ζωής ήταν 47 χρόνια. Πολλές γυναίκες δεν ξεπερνούσαν την εμμηνόπαυση. Τώρα οι γυναίκες ζουν σχεδόν μέχρι τα 80 τους και το προσδόκιμο ζωής των ανδρών είναι 77. Το ότι αυτή η μακροζωία έρχεται με προβλήματα δεν πρέπει να εκπλήσσει. Ο χρόνος φθείρει όλους τους βιολογικούς οργανισμούς.
– Τι σας έχει διδάξει η ύπαρξη γύρω σας ηλικιωμένων ατόμων;
– Σεβασμό για την αξία της ανθρώπινης εμπειρίας. Παράλληλα με δίδαξε πολλά για την απλή παλιά αξία της αλληλεπίδρασης με ανθρώπους. Ανεξαρτήτως της ηλικίας κάποιων ατόμων ή των αδυναμιών τους, οι ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις είναι παράγοντες που φαίνεται ότι συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής.
http://news.kathimerini.gr/
