Το κολύμπι από τις καλύτερες ασκήσεις για τις αρθρώσεις
Αν και δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ένα άθλημα ως «το καλύτερο για όλους», οι γιατροί το συνιστούν ανεπιφύλακτα στα άτομα με αρθρίτιδα, επειδή αποτελεί μία αεροβική δραστηριότητα «φιλική» προς τις πονεμένες αρθρώσεις.
Όπως εξηγεί ο ρευματολόγος Δημήτρης Κασίμος, γενικός αρχίατρος στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ), η συστηματική άσκηση είναι απαραίτητη διότι η διατήρηση της μυϊκής δύναμης και της ελαστικότητας των συνδετικών ιστών σταθεροποιεί τις αρθρώσεις, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα συμπτώματα των ασθενών.
Αντιθέτως, δε, με ό,τι φοβούνται πολλοί πάσχοντες, η άσκηση δεν φθείρει τους χόνδρους των αρθρώσεων, ούτε επιδεινώνει την ασθένειά τους. Ωστόσο, πολλοί αποφεύγουν την άσκηση επειδή πονάνε – και σε αυτό το σημείο έρχεται να βοηθήσει το κολύμπι, αφού η άνωση μειώνει δραστικά το βάρος του σώματος, διευκολύνοντας σημαντικά την άθληση.
Τα καλά νέα είναι πως δεν ωφελεί μόνον το κολύμπι καθ” εαυτό. Εάν κάποιος δεν ξέρει να κολυμπάει, μπορεί να περπατάει μέσα στο νερό ή να κάνει απλές ασκήσεις βυθισμένος στο νερό. Το περπάτημα μπορεί να γίνει σε ρηχό ή βαθύ νερό.
Εκτός από το κολύμπι, ένα πρόγραμμα γυμναστικής για τα άτομα με ρευματικές παθήσεις μπορεί να συμπεριλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης (χαμηλής και υψηλής έντασης), αερόβια άσκηση, ποδήλατο, περπάτημα, χορό, αναπνευστικές ασκήσεις, αθλήματα με ρακέτες ή γκολφ και διατάσεις (στρέτσινγκ).
Ο φυσικοθεραπευτής που συνεργάζεται μετον ρευματολόγο, μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να καταρτίσουν ένα πρόγραμμα ασκήσεων που ταιριάζει στο καθημερινό τους πρόγραμμα και την φυσική τους κατάσταση, κατά τον κ. Κασίμο. Επιπλέον, το πρόγραμμα της άσκησης αναπροσαρμόζεται με συχνή επαναξιολόγηση σε κάθε αλλαγή της φυσικής κατάστασης, της νόσου και της ψυχολογίας του ασθενούς.
200 νοσήματα
Υπολογίζεται ότι 2,5 εκατομμύρια άτομα στην χώρα μας πάσχουν από κάποιο πρόβλημα στις αρθρώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, σε όλο το ηλικιακό φάσμα (από 16 ετών και πάνω) οι ρευματικές παθήσεις ευθύνονται για το σχεδόν 50% των περιπτώσεων μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας (αναπηρικές συντάξεις), το 30% των απουσιών από την εργασία και το 20% των ιατρικών επισκέψεων και της χρήσης φαρμάκων.
Συνολικά οι ρευματικές παθήσεις είναι περίπου 200, αλλά οι πιο συνηθισμένες είναι η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται στην φθορά των αρθρώσεων με το πέρασμα του χρόνου και είναι πιο συνηθισμένη στην τρίτη ηλικία, ενώ η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι περισσότερο πρόβλημα των νέων και μεσηλίκων, καθώς συνήθως εκδηλώνεται στις ηλικίες 35-55 ετών.
Επιπλέον, οφείλεται σε επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στις αρθρώσεις (είναι δηλαδή ένα αυτοάνοσο νόσημα) και μπορεί, εκτός από τις αρθρώσεις, να πλήξει και άλλα όργανα (δέρμα, μάτια, πνεύμονες, καρδιά, αγγεία, νεύρα, αίμα).
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προσβάλλει τριπλάσιες γυναίκες απ” ό,τι άνδρες, με τον συνολικό αριθμό των πασχόντων στην χώρα μας να υπολογίζονται σε 70.000 έως 100.000.
Τα κύρια συμπτώματά της είναι πόνος, διόγκωση, ευαισθησία στην πίεση της άρθρωσης και πρωινή δυσκαμψία (δυσκολία στις κινήσεις ή πιάσιμο, για περισσότερο από 30 λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα). Η νόσος συνήθως προσβάλει πολλές αρθρώσεις ταυτοχρόνως και είναι συμμετρική (εντοπίζεται στις ίδιες αρθρώσεις και στις δύο πλευρές του σώματος).
Ποιες είναι οι ρευματικές παθήσεις
Από τους περίπου 200 τύπους αρθρίτιδας, οι σοβαρότερες όσον αφορά τη χρήση φαρμάκων και επιπλοκών είναι οι φλεγμονώδεις αρθροπάθειες.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν, μεταξύ άλλων, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητικήσπονδυλαρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα, η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, οι αγγειίτιδες και το σκληρόδερμα. Μία μορφή αρθρίτιδας που ταλαιπωρεί πολλά νέα και δραστήρια άτομα είναι και η ινομυαλγία.
Τα οφέλη από το κολύμπι
Η κολύμβηση δίνει την αίσθηση της ελευθερίας. Ο άνθρωπος φεύγει από τον φυσικό του χώρο, τη γη, αλλάζει περιβάλλον και προσπαθεί να κινηθεί μιμούμενος τις κινήσεις των ψαριών. Μπορεί να εξερευνήσει ένα νέο συναρπαστικό κόσμο χωρίς ιδιαίτερο κόπο, λόγω της άνωσης που διευκολύνει την επίπλευση.
Το κολύμπι γυμνάζει όλες τις μυϊκές ομάδες, καθώς απαιτείται νευρομυικός συντονισμός για να επιτευχθεί καλύτερη πλεύση. Περισσότερο γυμνάζονται οι τραπεζοειδείς, οι δελτοειδείς και οι μηριαίοι. Οι κολυμβητές έχουν μεγάλη αντοχή την οποία καλλιεργούν καθημερινά στην προπόνηση, δύναμη με ασκήσεις στο νερό και στο γυμναστήριο και ευλυγισία για την οποία αφιερώνουν αρκετή ώρα μετά το τέλος της προπόνησης.
Γυμνάζονται τουλάχιστον 4 ώρες την ημέρα και χρειάζονται τουλάχιστον μια δεκαετία για να πετύχουν σημαντικές επιδόσεις. Μια ώρα κολύμπι είναι αρκετή για να κάψουμε 300-500 θερμίδες.