Είναι η τοπική αύξηση της διαμέτρου μίας αρτηρίας πάνω από το 50%. Συγκεκριμένα για την κοιλιακή αορτή όταν η διάμετρός της φτάσει ή ξεπεράσει τα 3 εκατοστά.

Υπολογίζεται ότι γυρω στο 5% των ανδρών άνω των 65ετών έχουν ανευρυσματική διάταση αορτής.
Που μπορεί να έχω ανεύρυσμα;

Σε οποιαδήποτε αρτηρία του σώματος, πιο συχνά στην κοιλιακή αορτή, που είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματος και βρίσκεται μέσα στην κοιλιακή χώρα, στις ιγνυακές αρτηρίες (που βρίσκονται πίσω από το γόνατο και στις λαγόνιες και μηριαίες αρτηρίες που είναι η συνέχεια της κοιλιακής αορτής από την κοιλιά προς τους μηρούς. Στην διπλανή εικόνα βλέπουμε ένα ανεύρυσμα λαγονίου.

Ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν να έχουν ανεύρυσμα;

Παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη του ανευρύσματος είναι το κάπνισμα, η υπερχοληστεριναιμία, η υπέρταση, το οικογενειακό ιστορικό και το ανδρικό φύλο. Παράγοντες που ευνοούν την μεγέθυνση του ανευρύσματος είναι το κάπνισμα, η προχωρημένη ηλικία, το ιστορικό καρδιακής νόσου ή ισχαιμικού επεισοδίου. Τέλος πράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ρήξης ανευρύσματος είναι το γυναικείο φύλο, η ύπαρξη χρόνιου αναπνευστικού προβλήματος, η αυξημένη διάμετρος του ανευρύσματος, η συνέχιση του καπνίσματος, και η αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση.

Γιατί είναι επικίνδυνο;

Κίνδυνοι από ανεύρυσμα – Ρίξη ανευρύσματοςΗ ύπαρξη ανευρύσματος είναι καταρχάς μία σιωπηλή ύπουλη νόσος. Δεν δίνει συμπτώματα. Έτσι πολλές φορές πρώτο σύμπτωμα είναι η ρήξη δηλαδή το να σπάσει η αρτηρία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος και βέβαιο θάνατο εκτός και αν αντιμετωπιστεί επειγόντως μέσα στις πρώτες 6-8 ώρες.

Ακόμα και τότε ο κίνδυνος θανάτου είναι μεγάλος καθώς αν έχει συμβεί η ρήξη 50% των ασθενών που έχουν χειρουργηθεί θα πεθάνει μέσα στις πρώτες 30 μέρες μετά το χειρουργείο

Υπάρχουν συμπτώματα;

Όχι. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μία ασυμπτωματική κατάσταση. Εξαίρεση ίσως αποτελούν λεπτοί άνθρωποι που μπορεί να αισθάνονται την «καρδιά τους να χτυπά στην κοιλιά». Αυτό γιατί το ανεύρυσμα που μπορούμε να το προσομοιάσουμε με μία μπάλα, μεταδίδει τις καρδιακές ώσεις ως το κοιλιακό τοίχωμα.

Τι πρέπει να κάνω για να μάθω αν έχω ανεύρυσμα;

Όλοι οι άνδρες και γυναίκες καπνιστές άνω των 60 ετών πρέπει να κάνουν έλεγχο ρουτίνας για ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και ανώδυνα με ένα τρίπλεξ κοιλιακής αορτής, και να συμπληρωθεί από μία κλινική εξέταση από αγγειοχειρουργό. Έχει βρεθεί ότι ασθενείς που έχουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μπορεί να έχουν και σε άλλες αρτηρίες ανευρύσματα και κυρίως στις ιγνυακές και λαγόνιες αρτηρίες.

 Ποιος ο κίνδυνος ρήξης του ανευρύσματος;

Είναι ανάλογος του μεγέθους του αν και υπάρχουν πολλοί επιπλέον παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στη ρήξη.

Πιν.1 όπου φαίνεται η πιθανότητα ρήξης ανευρύσματος μικρότερου των 5 εκατοστών

Πίν.2 Πιθανότητα ρήξης/έτος ανάλογα με τη διάμετρο του ανευρύσματος.

Έχω διαγνωστεί με ανεύρυσμα. Τι πρέπει να κάνω;

Όλοι οι ασθενείς που έχουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μικρότερο από 4.5 εκατοστά πρέπει να βρίσκονται σε μία παρακολούθηση ανά εξάμηνο και σε συνεργασία με τον αγγειοχειρουργό να λαμβάνουν την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ώστε να μειωθεί ο ρυθμός αύξησης της διαμέτρου. Έτσι είναι πολύ πιθανό να μην χρειαστεί ποτέ να κάνουν χειρουργείο. Η εξέταση πρέπει να συμπληρωθεί και με αξονική τομογραφία και να ελεγχθούν και περαιτέρω προγνωστικοί παράγοντες όπως η ύπαρξη ή όχι θρόμβου μέσα στον σάκο, η συνύπαρξη και άλλων ανευρυσμάτων (πχ λαγονίων αγγείων) το μέγεθος των φυσιολογικών αρτηριών, η απόσταση από τις νεφρικές αρτηρίες.

Έχω ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Πότε πρέπει να το χειρουργήσω;

Κάθε ασθενής με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής είναι υποψήφιος χειρουργείου όταν η διάμετρος του ανευρύσματος γίνει άνω των 5 εκατοστών ή όταν η μορφολογία του ανευρύσματος είναι έκκεντρη/σακοειδής.

Ποιος ο κίνδυνος από το χειρουργείο;

Ο κίνδυνος θανάτου στο χειρουργείο έχει ευτυχώς, μειωθεί αρκετά χάρη στην σύγχρονη χειρουργική και αναισθησιολογία. Πριν μερικές δεκαετίες η νόσος ήταν ανίατη. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο γνωστός Αινστάιν πέθανε από ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής παρόλο που το γνώριζε, καθώς στην εποχή του δεν υπήρχε θεραπεία! Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο στο χειρουργείο είναι:

Το προχωρημένο της ηλικίας (>75)
Η ύπαρξη σοβαρής καρδιακής νόσου
Η συνύπαρξη νεφρικής και/ή πνευμονικής ανεπάρκειας.
Για αυτό είναι σημαντικό σε ένα γνωστό ανεύρυσμα, παράλληλα με την παρακολούθησή του, να γίνεται μία κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που να μειώνει τους παράγοντες κινδύνου σε ένα μελλοντικό χειρουργείο. Άλλωστε κάθε ασθενής με διεγνωσμένο ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής πρέπει να αξιολογείται από καρδιολόγο αφού η ανευρυσματική νόσος θεωρείται ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου.

Ποιες είναι οι διαθέσιμες λύσεις στο πρόβλημα;

Οι τρόποι θεραπείας του ανευρύσματος είναι δύο:

    Χειρουργική ανευρυσματεκτομή: Για ασθενείς σε καλύτερη κατάσταση υγείας με μειωμένους κινδύνους συν-νοσηρότητας. Έχει το πλεονέκτημα ότι αφαιρεί το ανεύρυσμα και προσφέρει λύση για μία ζωή. Γίνεται αντικατάσταση της αορτής με συνθετικό ειδικό μόσχευμα με τέλεια αποτελέσματα στον χρόνο. Μειονέκτημα είναι ότι χρειάζεται 5 μέρες παραμονή στη κλινική, έχει περίοδο αποκατάστασης της τομής γύρω στις δύο βδομάδες. Δεν ενδείκνυται σε υπερήλικες, σε σοβαρά καρδιοπαθείς και σε ασθενείς με πολύ μειωμένη πνευμονική λειτουργία.
Ενδαγγειακή αποκατάσταση: Καινούρια τεχνολογική εξέλιξη της τελευταίας δεκαετίας. Έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι εκτελείται χωρίς κοιλιακή τομή και έχει πολύ γρήγορη ανάρρωση. Έτσι δεν επιβαρύνεται η καρδιά και οι πνεύμονες κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι ουσιαστικά πρόκειται για μία εσωτερική παράκαμψη του ανευρύσματος. Γι αυτό πρέπει ο ασθενής να είναι ενημερωμένος ότι χρειάζεται πολύ καλή παρακολούθηση η οποία μάλιστα θα διαρκέσει για όλη του τη ζωή. Πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί κάποιου είδους επανεπέμβαση. Επίσης δεν είναι για όλους τους ασθενείς καθώς υπάρχουν μορφομετρικά κριτήρια που μας οδηγούν στην επιλογή μας.

Και οι δύο μέθοδοι αποκατάστασης έχουν πολύ καλά αποτελέσματα και η θεραπεία πρέπει να εξατομικεύεται. Συμπερασματικά, το ανεύρυσμα είναι μία ύπουλη πάθηση, που αν δεν διεγνωστεί εγκαίρως οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη ρήξη και το θάνατο. Αν χειρουργηθεί κάτω από κατάλληλες συνθήκες μπορεί να γίνει με μεγάλη ασφάλεια και ποσοστά επιπλοκών <5%.