Ποιά πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των προλακτινωμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Συγγραφέας Παρασκευή Μεντζελοπούλου Γράφτηκε στις ,
Υπερπρολακτιναιμία/ Προλακτίνωμα
Η προλακτίνη είναι μια από τις ορμόνες που παράγει η υπόφυση. Ο βασικός φυσιολογικός της ρόλος είναι να προκαλέσει την παραγωγή του μητρικού γάλακτος μετά τον τοκετό. Τα επίπεδα της προλακτίνης αυξάνονται φυσιολογικά κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Προλακτίνωμα είναιν το αδένωμα της υπόφυσης που υπερπαράγει προλακτίνη. Στην περίπτωση αυτή η αύξηση των επιπέδων της προλακτίνης είναι σημαντική και προκαλεί συμπτώματα υπογοναδισμού και υπογονιμότητας σε άνδρες και γυναίκες και χρειάζεται θεραπεία.
Πολύ συχνά, όταν αρχίσει επιτυχημένη θεραπεία με φάρμακα κατά της υπερπρολακτιναιμίας, η περίοδος και η γονιμότητα αποκαθίστανται και συχνά επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες με γνωστό προλακτίνωμα χρειάζονται ιδιαίτερη αντιμετώπιση και παρακολούθηση από ενδοκρινολόγο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθούνται είναι:
- Αμέσως μόλις επιβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη, τα φάρμακα συνήθως διακόπτονται. Μην σταματήσετε τα φάρμακα σας όμως αν δεν σας το ζητήσει ο ενδοκρινολόγος σας.
- Έλεγχος οπτικών πεδίων πρέπει να γίνεται προ εγκυμοσύνης και ανά δίμηνο
- Αυξημένος κίνδυνος επέκτασης του όγκου προς το οπτικό χίασμα υπάρχει αν έχει προηγηθεί θεραπεία με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
- Η φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να χρειαστεί να συνεχιστεί στην εγκυμοσύνη αν υπάρχει ένα μεγάλο αδένωμα που μπορεί να επηρεάσει την όραση. Το φάρμακο που προτιμάται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι η βρωμοκρυπτίνη.
- Δεν χρειάζεται να γίνεται παρακολούθηση της προλακτίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιατί τα επίπεδα της αυξάνονται φυσιολογικά.
- Αν το αδένωμα δεν είναι μεγάλο σε μέγεθος ή/και δεν επηρεάζει την όραση, δεν υπάρχει λόγος να γίνει μαγνητική τομογραφία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Αν συμβεί διαταραχή του οπτικού πεδίου λόγω επέκτασης του όγκου, συνίσταται:
– διακοπή κύησης στο πρώτο τρίμηνο
– βρωμοκρυπτίνη +/- δεξαμεθαζόνη στο δεύτερο τρίμηνο
– πρόωρος τοκετός στο τρίτο τρίμηνο
- Ο θηλασμός δεν απαγορεύεται σε γυναίκες με προλακτίνωμα, ιδίως αν τα επίπεδα της προλακτίνης είναι χαμηλά
Αυτές οι γενικές αρχές συνίστανται από τη διεθνή ορμάνωση για την αντιμετώπιση των προλακτινωμάτων αλλά κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή και η παρακολούθηση και θεραπεία μπορεί να διαφέρει. Αν έχετε ένα αδένωμα της υπόφυσης που προκαλεί υπερπρολακτιναιμία και σχεδιάζετε μια εγκυμοσύνη, συζητήστε με τον ιατρό σας ποιό είναι το κατάλληλο πλάνο παρακολούθησης για εσάς.
Ανεπάρκεια των επινεφριδίων (Νόσος του Addison)
Τα επινεφρίδια είναι μικροί αδένες, πάνω από τα νεφρά, που αποτελούνται από διάφορες στιβάδες κυττάρων και παράγουν πολλές ορμόνες απαραίτητες για την διατήρηση της ζωής, όπως η κορτιζόλη, η αλδοστερόνη, οι ορμόνες του στρες (αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη) και κάποια αδρογόνα. Η νόσος του Addison είναι μια σπάνια σχετικά ασθένειαστην οποία τα επινεφρίδια χάνουν την λειτουργία τους και δεν μπορούν να παράγουν κάποιες ή ολές τις ορμόνες τους με αποτέλεσμα να μην μπορεί το σώμα να ρυθμίσει την πίεση, να διατηρήσει το σάκχαρο σε φυσιολογικά επίπεδα και να αντιμετωπίσει καταστάσεις στρές όπως μια λοίμωξη ή μια ασθένεια. Στις περιπτώσεις αυτές, τα άτομα που πάσχουν πρέπει καθημερινά να παίρνουν τις ορμόνες που δεν μπορούν να παράγουν για να μην έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας (δείτε περισσότερα στο κομμάτι των επινεφριδίων).
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ.
Η γονιμότητα συνήθως δεν επηρεάζεται στις γυναίκες αυτές, εκτός αν υπάρχει πρόβλημα με ανεπάρκεια των ορμονών της υπόφυσης (και συνεπώς έλλειψη της φλοιοτρόπου ορμόνης ACTH που διεγείρει τα επινεφρίδια και είναι απαραίτητη για την λειτουργία τους). Επίσης οι γυναίκες με αυτοάνοση καταστροφή επινεφριδίων έχουν αυξημένη προδιάθεση για πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια λόγω αυτοάνοσης καταστροφής και των ωοθηκών,οπότε μπορεί να προκύψουν προβλήματα με τη γονιμότητα.
ΚΥΗΣΗ.
Σε περιπτωση κύησης, οι γυναίκες με νόσο του Addison μπορούν να έχουν μια υγιή εγκυμοσύνη με προϋπόθεση την συνεχή παρακολούθηση και σωστή λήψη των φαρμάκων τους. Συνήθως η έγκυος χρειάζεται να συνεχίσει την ίδια δόση των φαρμάκων μου έπαιρνε πριν. Κάποιες φορές όμως μπορεί η δοση να χρειαστεί τροποποίηση. Συνήθως χρειάζεται αυξημένη δόση φαρμάκων στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης λόγω της αύξησης του σωματικού βάρους. Συμπτώματα που μπορεί να προέρχονται από την έλλειψη των ορμονών των επινεφριδίων είναι:
- Ζάλη, χαμηλή πίεση
- Αδυναμία, εύκολη κόπωση
- Ναυτία και έμετοι, κακή όρεξη
- Αυξημένη ανάγκη για αλάτι
ΤΟΚΕΤΟΣ.
Οφυσιολογικός τοκετός είναι μια εξαιρετικά επώδυνη και στρεσογόνα διαδικασία για το σώμα, κατά την οποία χρείαζεται μαγαλύτερη ποσότητα κορτιζόλης. Αν αποφασίσετε να γεννήσετε φυσιολογικά,θα χρειαστείτε χορήγηση ενδοφλέβιας κορτιζόνης κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αμέσως μετά τον τοκετό η δοσολογία των φαρμάκων επιστρέφει στα επίπεδα προ τοκετού, αν αυτα θεωρούνταν επαρκή.
Σε περίπτωση καισαρικής τομής, θα χρειαστεί αυξημένη κάλυψη με κορτιζόνη κατά τη διάρκεια της επέμβασης και για 48 ώρες μετά,όπως για κάθε μεγάλη επέμβαση. Είναι πολύ σημαντικό ο γυναικολόγος και ο αναισθησιολόγος σας να είναι σε συνεχή επαφή με τον ενδοκρινολόγο σας για την σωστή αντιμετώπιση. Μετά τις πρώτες 48 ώρες οι δόσεις επιστρέφουν στα επίπεδα πριν την εγκυμοσύνη.
Κατά την διάρκεια της λοχείας και του θηλασμού που χρειάζεται να είσαστε ξύπνια πιο πολλές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να χτειαστεί να τροποποιήσετε τις ώρες και τη συχνότητα που παίρνετε τα φάρμακα σας. Μιλήστε με τον ενδοκρινολόγο σας για το πλάνο που είναι καλύτερο για εσάς.
Παροδική οστεοπόρωση του ισχίου στην εγκυμοσύνη
Ο ισχιακός πόνος είναι μια ιδιαίτερα συχνό σύμπτωμα κατά την εγκυμοσύνη λόγω, μεταξύ άλλων, της κυοφορούσας μήτρας, του αυξημένου βάρους της εγκύου, της αύξησης στην ελαστικότητα και χαλάρωση των συνδέσμων στις αρθρώσεις και την αλλαγή κέντρου βάρους. Ο σοβαρός πόνος όμως, που προκαλεί δυσκολία στην κίνηση της εγκύου και δεν υποχωρεί με ήπια αναλγητικά, απαιτεί διερεύνηση καθώς μπορεί να κρύβει ένα σημαντικό πρόβλημα. Αίτια που πρέπει να αποκλειστούν είναι η άσηπτη νέκρωση ισχίου, η υμενίτιδα, η παροδική οστεοπόρωση της κύησης και το κάταγμα κεφαλής μηριαίου.
Η Παροδική Οστεοπόρωση του ισχίου είναι μια σχετικά σπάνια, αυτοπεριοριζόμενη νόσος , ιδιοπαθούς αιτιολογίας (Θεωρίες πιθανής αιτιολογίας: φλεβική στάση, συμπαθητική δυστροφία, ισχαιμία, τραύμα, ιογενής λοίμωξη, υπερτροφία μυελού, παρατεταμένη κατάκλιση). Δεν φαίνεται να παίζουν ρόλο διαταραχές στο μεταβολισμό του ασβεστίου.
Συνήθως αναγνωρίζεται κατά το τρίτο τρίμηνο της κύησης με βελτίωση 3-6 μήνες μετά τον τοκετό και σε μεσήλικους άνδρες.
Χαρακτηρίζεται από 3 Φάσεις:
- Φάση ένα: αυξημένος πόνος στο ισχίο για 1-2 μήνες
- Φάση 2: εμφανής οστεοπενία σε ακτινογραφία- πιο έντονα συμπτώματα. συνήθως διαρκούν 2-3 μήνες
- Φάση 3: σταδιακή βελτίωση των συμπτωμάτων – διάρκεια έως 6 μήνες
Επηρεάζει συνήθως το ένα ισχίο, αλλά στο 20% των περιπτώσεων μπορεί να επηρεάσει και τα δύο. Εμφανίζει κλασική συμπτωματολογία:
- ξαφνικός πόνος στη μηροβουβωνική χώρα,
- δυσκολία στη βάδιση ή/και αδυναμία βάδισης
- πόνος στην στροφή του μηρού χωρίς ιστορικό τραυματισμού
Αποτελεί σπάνια αιτία κατάγματος και για το λόγο αυτό η έγκυος που πάσχει χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις μετακινήσεις, ξεκούραση και περπάτημα μόνο με υποστήριξη, για να αποφύγει κάποιο τραυματισμό.
Η πιθανότητα εμφάνισης σε επόμενη κύηση είναι σημαντική (έως και 40%).
Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί το διαγνωστικό τεστ εκλογής ειδικά κατά την κύηση.
Η θεραπεία είναι υποστηρικτική, καθώς τα περισσότερα φάρμακα που δίνουμε στην οστεοπόρωση δεν επιτρέπονται στην εγκυμοσύνη. Φροντίζουμε η έγκυος να παίρνει αρκετό ασβέστιο και βιταμίνη D3 και να μην ασκεί μεγάλη πίεση στο ισχίο.
Η κατάσταση βελτιώνεται σταδιακά μέσα σε 6 μήνες μετά τον τοκετό. Ο θηλασμός επιτρέπεται.
