Τι είναι η Σαρκοπενία;
Η Σαρκοπενία είναι η απώλεια της μάζας, της δύναμης και της μυϊκής λειτουργίας σχετιζόμενη με την ηλικία. Σήμερα είναι ένα από τα βασικά πεδία της έρευνας της γήρανσης. Η φυσιοπαθολογία της σαρκοπενίας σχετίζεται με το οξειδωτικό στρες, με την απονεύρωση των μυϊκών ινών και την μείωση των ορμονών της αύξησης και των σεξουαλικών, με την αύξηση των κυκλοφορούντων προ-φλεγμονοδών κιττοκινών και επίσης με την φυσική αδρανοποίηση και την κακή διατροφή.
Έχει αποδειχθεί ότι η σαρκοπενία έχει συσχετισθεί με την λειτουργική ελάττωση, την ανικανότητα, τις πτώσεις, τα οστικά κατάγματα, την ανοσοκαταστολή και την διαταραχή της θερμορύθμισης. Ο πλέον κοινός ορισμός της σαρκοπενίας είναι: η βαθμιαία απώλεια της μάζας και της ποιότητας του σκελετικού μυϊκού συστήματος που εμφανίζεται σε προχωρημένη ηλικία.
Η σαρκοπενία πρέπει να διαχωρίζεται από τις άλλες νοσηρές καταστάσεις που παράγουν απώλεια του σκελετικού μυϊκού συστήματος όπως ο εκφυλισμός και η καχεξία.
Εκφυλισμός ορίζεται η μη έντονη απώλεια βάρους που αναφέρεται και στην λιπώδη μάζα και στην μη λιπώδη (άπαχη) μάζα και είναι χαρακτηριστικό αποτέλεσμα της μη επαρκούς πρόσληψης θερμίδων με την δίαιτα.
Καχεξία ορίζεται ως η απώλεια βάρους της μη λιπώδους μάζας (άπαχη) χωρίς ή σχεδόν απώλεια του βάρους και είναι το αποτέλεσμα ενός υπερμεταβολισμού και υπερκαταβολισμού που πραγματοποιείται διαμέσου των κιττοκινών.
Η αιτιολογία της σαρκοπενίας είναι πολύπαραγοντική και μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ένα σύνολο μεταβολών που έχουν σχέση με την ηλικία των μυϊκο-σκελετικών κυττάρων, της σύστασή τους και την λειτουργία των ιστών. Υπάρχουν παράγοντες ενδογενείς και εξωγενείς. εις ότι αφορά τους ενδογενείς παράγοντες, αναφέρουμε: την μείωση των αναβολικών ορμονών (τεστοστερόνη, αυξητική ορμόνη, IGF-1 οιστρογόνα), την αύξηση της αποπτωτικής δραστηριότητας των μυϊκών ινών, η αύξηση των προφλεγμονοδών κυττοκινών (TMF-a, IL-6), το οξειδωτικό στρες αποτέλεσμα της συσσώρευσης ελευθέρων ριζών και οι αλλαγές της μιτοχονδριακής λειτουργίας των μυϊκών κυττάρων.
Μεταξύ των εξωγενών παραγόντων αναφέρουμε: την ελλιπή πρόσληψη ενέργειας και πρωτεΐνης, οξέα και χρόνια νοσήματα, αντίσταση στην ινσουλίνη, αγγειακές παθήσεις, χρόνια νοσηρότητα που έχει σαν συνέπεια την μείωση της φυσικής δραστηριότητας και στην αύξηση της παραγωγής των προφλεγμονοδών κυττοκινών που διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στην ενεργοποίηση της πρωτεόλυσης.
Η μυϊκή ατροφία που εμφανίζεται στην σαρκοπενία συνίσταται σε μία δυσανάλογη απώλεια των μυϊκών ινών τύπου IIa («γρήγορης σύσπασης» οξειδωτικές) που ακολουθείται από μία μείωση κυτταρικής συσταλτικότητας και ακολούθως μείωση της μυϊκής δύναμης σε σχέση με τη μάζα.